શતરંગ / રાષ્ટ્રવાદનો ઈતિહાસ અને વિકાસ...

- ઇતિહાસ ગાથા

કોઈ નિશ્ચિત ભૂમિપ્રદેશમાં લાંબા સમયથી વસવાટ કરતા, સમાન જાતિ, ભાષા અને ધર્મ, સમાન સાંસ્કૃતિક-ઐતિહાસિક વારસો અને આર્થિક હિતો તેમજ સહિયારા જીવનમૂલ્યો ધરાવતા લોકોનો સમૂહ જ્યારે અમુક પ્રકારની સમાન ભાવાત્મક એકતાની લાગણી અનુભવે અને પોતે એવા જ બીજા લોકોના સમૂહથી નોખા છે એવું અનુભવે ત્યારે એ સમૂહને રાષ્ટ્ર કહેવામાં આવે છે. આ રાષ્ટ્રના લોકોમાં સમાન હિતો પ્રત્યેની સભાનતા એ તેને પોતાનું અલગ અને સ્વતંત્ર રાજ્યના નિર્માણ તરફ દોરી જાય છે. મૂળભૂત રીતે રાષ્ટ્રવાદનો ખ્યાલ એ ભાવનાત્મક છે. તેમાં રાષ્ટ્રભક્તિ, રાષ્ટ્ર પ્રત્યેની વફાદારી અને રાષ્ટ્રપ્રેમનો સમાવેશ થાય છે. પોતાના રાષ્ટ્ર પ્રત્યે તાદાત્મ્ય અને વફાદારીની ભાવના એટલે રાષ્ટ્રવાદ.