Last Update :
14 Jul 2025
ફ્રેન્ચ વૈજ્ઞાનિકોએ એક એવી શોધ કરી છે જેણે તબીબી જગતને આશ્ચર્યચકિત કરી દીધું છે. નિયમિત રક્ત પરીક્ષણ દરમિયાન, ગ્વાડેલુપની 68 વર્ષીય મહિલાનું રક્ત જૂથ "Guada-Negative" હોવાનું જાણવા મળ્યું.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
આ રક્ત જૂથ એટલું અનોખું છે કે તે વિશ્વમાં ફક્ત એક જ વ્યક્તિમાં જોવા મળ્યું છે. આ વ્યક્તિ અન્ય કોઈ દાતા પાસેથી રક્ત મેળવી શકતી નથી, કારણ કે તેનું રક્ત અન્ય કોઈ રક્ત જૂથ સાથે મેળ ખાતું નથી. આ શોધને જૂન 2025 માં ઇન્ટરનેશનલ સોસાયટી ઓફ બ્લડ ટ્રાન્સફ્યુઝન (ISBT) દ્વારા 48મા Blood Group તરીકે સત્તાવાર રીતે માન્યતા આપવામાં આવી હતી.
Guada-Negative બ્લડ ગ્રુપની શોધ
2011 માં પેરિસમાં રહેતી ગ્વાડેલુપની 54 વર્ષીય મહિલાએ સર્જરી પહેલા નિયમિત રક્ત પરીક્ષણ કરાવ્યું. તપાસ દરમિયાન, ડોકટરોને તેના લોહીમાં એક અસામાન્ય એન્ટિબોડી મળી, જે કોઈપણ જાણીતા રક્ત જૂથ સાથે મેળ ખાતી ન હતી. તે સમયની તકનીકી મર્યાદાઓને કારણે આ રહસ્ય ઉકેલવું શક્ય નહોતું.
2019 માં, આગામી પેઢીના DNA સિક્વન્સિંગ ટેકનોલોજીની(Next Generation Sequencing) મદદથી, વૈજ્ઞાનિકોએ આ મહિલાના લોહીનું ફરીથી વિશ્લેષણ કર્યું. તેમને જાણવા મળ્યું કે મહિલાના લોહીમાં PIGZ જનીન નામના ચોક્કસ જનીનમાં પરિવર્તન થયું હતું. આ જનીન એક એન્ઝાઇમ બનાવે છે જે લાલ રક્ત કોશિકાઓની સપાટી સાથે ચોક્કસ પ્રકારના સુગરના પરમાણુને(sugar molecule) જોડે છે.
આ સુગરની ગેરહાજરીને કારણે, મહિલાના લોહીમાં EMM એન્ટિજેન (જે લગભગ બધા માનવોમાં જોવા મળે છે) નહોતું. આ અનોખા પરિવર્તનથી એક નવું રક્ત જૂથ બન્યું, જેને EMM-નેગેટિવ અથવા Guada-Negative નામ આપવામાં આવ્યું.
Guada-Negativeના લક્ષણો
EMM એન્ટિજેનનો અભાવ: Guada-Negative બ્લડ ગ્રુપનું સૌથી મોટું લક્ષણ એ છે કે તેમાં EMM એન્ટિજેન હોતું નથી, જે સામાન્ય રીતે બધા લોકોના લાલ રક્તકણોમાં હાજર હોય છે. આ તેને અત્યંત દુર્લભ બનાવે છે.
કોઈ મેચ નહીં: આ મહિલા વિશ્વની એકમાત્ર વ્યક્તિ છે જેનું લોહી ફક્ત તેના પોતાના લોહી સાથે જ મેળ ખાય છે. જો તેને લોહીની જરૂર હોય, તો અન્ય કોઈ રક્તદાતા તેને મદદ કરી શકશે નહીં, કારણ કે અન્ય તમામ રક્ત EMM-પોઝિટિવ હશે, જે તેના શરીરમાં ગંભીર રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયા પેદા કરી શકે છે.
આનુવંશિક પરિવર્તન: મહિલાને આ રક્ત જૂથ તેના માતાપિતા પાસેથી વારસામાં મળ્યું હતું, જેમાંથી દરેક પાસે આ બદલાયેલ જનીનની એક નકલ હતી.
ક્લિનિકલ અસરો: આ મહિલાને હળવી બૌદ્ધિક વિકલાંગતા છે. તેણે બાળકોને જન્મ આપતા જ તેમનું મૃત્યુ થયું હતું. વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે આ સમસ્યાઓ PIGZ જનીનમાં પરિવર્તન સાથે સંબંધિત હોઈ શકે છે.
શોધનું મહત્વ
Guada-Negativeની શોધ ફક્ત એક વૈજ્ઞાનિક જિજ્ઞાસા નથી; દવાના ક્ષેત્રમાં તેના વ્યાપક પરિણામો છે. આ શોધ આપણને નીચેની બાબતો શીખવે છે...
રક્ત તબદિલીમાં સલામતી: રક્ત તબદિલીને સુરક્ષિત બનાવવા માટે દુર્લભ રક્ત જૂથોને ઓળખવા મહત્ત્વપૂર્ણ છે. જો આ મહિલાને ખોટું રક્ત આપવામાં આવે છે, તો તેનું શરીર તેના પર બાહ્ય પદાર્થ તરીકે હુમલો કરી શકે છે, જેના કારણે રક્ત કોષોનું ભંગાણ (હેમોલિસિસ) જેવી ગંભીર ગૂંચવણો થઈ શકે છે.
Guada-Negative રેરેસ્ટ બ્લડ ગ્રુપ
રેરેલ બ્લડ ડોનર રજિસ્ટ્રી: આ શોધે આંતરરાષ્ટ્રીય રેર બ્લડ ડોનર રજિસ્ટ્રીના મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો છે, જે કટોકટીમાં જીવન બચાવનાર સહાય પૂરી પાડી શકે છે.
ભવિષ્યની સંભાવનાઓ: વૈજ્ઞાનિકો હવે સ્ટેમ સેલ્સમાંથી લાલ રક્ત કોષો વિકસાવવા પર કામ કરી રહ્યા છે જેને Guada-Negative જેવા દુર્લભ રક્ત પ્રકારો સાથે મેળ ખાવા માટે આનુવંશિક રીતે સુધારી શકાય છે.
નામકરણ કેવી રીતે થયું?
"Guada-Negativeવ" નામ ગ્વાડેલુપ ટાપુના સ્થાનિક નામ "ગ્વાડા" પરથી ઉતરી આવ્યું છે, જે આ મહિલાના મૂળને પ્રતિબિંબિત કરે છે. આ નામ વૈજ્ઞાનિકોમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય બન્યું, કારણ કે તે બધી ભાષાઓમાં સરળતાથી ઉચ્ચારી શકાય છે.
બધા માન્ય રક્ત જૂથો અને તેમની લાક્ષણિકતાઓ
ઇન્ટરનેશનલ સોસાયટી ઓફ બ્લડ ટ્રાન્સફ્યુઝન (ISBT) એ અત્યાર સુધીમાં 48 રક્ત જૂથ પ્રણાલીઓને માન્યતા આપી છે. દરેક રક્ત જૂથ પ્રણાલી લાલ રક્ત કોશિકાઓ પર હાજર એન્ટિજેન્સના આધારે વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવે છે. આ એન્ટિજેન્સ પ્રોટીન અથવા ખાંડના અણુઓ છે, જે રક્તની સુસંગતતાને અસર કરે છે. અહીં કેટલીક મુખ્ય રક્ત જૂથ પ્રણાલીઓ અને તેમની લાક્ષણિકતાઓનું વર્ણન છે...
ABO રક્ત જૂથ સિસ્ટમ
આ સૌથી પ્રખ્યાત અને મહત્ત્વપૂર્ણ રક્ત જૂથ સિસ્ટમ છે, જે 1901 માં કાર્લ લેન્ડસ્ટીનર દ્વારા શોધાઈ હતી. તે લાલ રક્ત કોશિકાઓ પર A, B અને H એન્ટિજેન્સની હાજરી અથવા ગેરહાજરી પર આધારિત છે.
પ્રકારો
A: લાલ રક્ત કોશિકાઓમાં A એન્ટિજેન હોય છે.
B: લાલ રક્ત કોશિકાઓમાં B એન્ટિજેન હોય છે.
AB: A અને B બંને એન્ટિજેન હાજર હોય છે.
O: કોઈ A અથવા B એન્ટિજેન નથી, ફક્ત H એન્ટિજેન.
વિશેષતા: O નેગેટિવને "યુનિવર્સલ ડોનર" કહેવામાં આવે છે કારણ કે તે કોઈપણ રક્ત જૂથ ધરાવતી વ્યક્તિને આપી શકાય છે. AB પોઝિટિવ એ "યુનિવર્સલ રીસીવર" છે કારણ કે તે બધા રક્ત જૂથોમાંથી લોહી મેળવી શકે છે.
Rh રક્ત જૂથ સિસ્ટમ
આ બીજી સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ રક્ત જૂથ સિસ્ટમ છે, જે Rh એન્ટિજેન (D એન્ટિજેન) ની હાજરી અથવા ગેરહાજરી પર આધારિત છે.
પ્રકારો
Rh પોઝિટિવ (+): D એન્ટિજેન હાજર છે.
Rh નેગેટિવ (-): D એન્ટિજેન ગેરહાજર છે.
વિશેષતા: Rh નેગેટિવ રક્ત ધરાવતા લોકોને ફક્ત Rh નેગેટિવ રક્ત આપી શકાય છે, અન્યથા રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયા થઈ શકે છે.
MNS બ્લડ ગ્રુપ સિસ્ટમ
વર્ણન: આ સિસ્ટમ M, N, S, s અને U જેવા એન્ટિજેન્સ પર આધારિત છે.
વિશેષતા: આ સિસ્ટમ મુખ્યત્વે રક્તદાન અને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન સુસંગતતા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
કેલ બ્લડ ગ્રુપ સિસ્ટમ
વર્ણન: કેલ એન્ટિજેન્સ પર આધારિત, આ સિસ્ટમ નવજાત શિશુઓમાં રક્ત તબદિલી અને હેમોલિટીક રોગના જોખમને અસર કરે છે.
વિશેષતા: કેલ નેગેટિવ બ્લડ દુર્લભ છે. ખાસ પરિસ્થિતિઓમાં તે પસંદ કરવામાં આવે છે.
ડફી બ્લડ ગ્રુપ સિસ્ટમ
વર્ણન: ડફી એન્ટિજેન્સ પર આધારિત, આ સિસ્ટમ મેલેરિયા જેવા ચેપી રોગો પ્રત્યે સંવેદનશીલતાને અસર કરે છે.
વિશેષતા: ડફી નેગેટિવ બ્લડ ધરાવતા લોકો કેટલાક પ્રકારના મેલેરિયા સામે પ્રતિરોધક હોઈ શકે છે.
કિડ બ્લડ ગ્રુપ સિસ્ટમ
વર્ણન: Jka, Jkb અને Jk3 એન્ટિજેન્સ પર આધારિત.
વિશેષતા: આ સિસ્ટમ રક્ત તબદિલી દરમિયાન વિલંબિત ટ્રાન્સફ્યુઝન પ્રતિક્રિયાઓનું કારણ બની શકે છે.
ડિએગો બ્લડ ગ્રુપ સિસ્ટમ
વર્ણન: ડિએગો એન્ટિજેન પર આધારિત, આ સિસ્ટમ મુખ્યત્વે કેટલીક એશિયન અને દક્ષિણ અમેરિકન વસ્તીમાં જોવા મળે છે.
વિશેષતા: તે દુર્લભ રક્ત જૂથોમાંનું એક છે.
Er રક્ત જૂથ સિસ્ટમ
વર્ણન: 2022 માં શોધાયેલ, તે 44મું રક્ત જૂથ હતું.
વિશેષતા: આ એક દુર્લભ સિસ્ટમ પણ છે, જે ચોક્કસ આનુવંશિક પરિવર્તનો સાથે સંબંધિત છે.
EMM-નેગેટિવ (ગ્વાડા નેગેટિવ) રક્ત જૂથ સિસ્ટમ
વર્ણન: EMM એન્ટિજેનની ગેરહાજરીના આધારે, તે 48મું અને તાજેતરમાં શોધાયેલ રક્ત જૂથ છે.
વિશેષતા: તે વિશ્વમાં ફક્ત એક જ વ્યક્તિમાં જોવા મળ્યું છે, જે તેને સૌથી દુર્લભ બનાવે છે.
આ સિવાય, ISBT એ 48 રક્ત જૂથ સિસ્ટમોને માન્યતા આપી છે, જેમાંથી કેટલીક અત્યંત દુર્લભ છે. ફક્ત ચોક્કસ વસ્તી અથવા વ્યક્તિઓમાં જ જોવા મળે છે. દરેક સિસ્ટમમાં બહુવિધ એન્ટિજેન્સ હોઈ શકે છે, જેના કારણે લાખો રક્ત જૂથો સૈદ્ધાંતિક રીતે શક્ય છે.
રક્ત જૂથોનું મહત્વ
રક્ત જૂથોને સમજવું ઘણા કારણોસર દવામાં મહત્વપૂર્ણ છે...
રક્ત પરિવર્તન: અસંગત રક્તનું પરિવર્તન ગંભીર રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયાઓનું કારણ બની શકે છે, જેમ કે રક્ત કોષોનું ભંગાણ અથવા મૃત્યુ પણ.
ગર્ભાવસ્થા: માતા અને બાળકના રક્ત જૂથોમાં અસંગતતા નવજાત શિશુઓમાં હેમોલિટીક રોગનું કારણ બની શકે છે.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ: કેટલાક રક્ત જૂથો મેલેરિયા અથવા વાયરલ ચેપ જેવા ચોક્કસ રોગો માટે વધુ કે ઓછા સંવેદનશીલ હોઈ શકે છે.
અંગ પ્રત્યારોપણ: અંગ પ્રત્યારોપણમાં રક્ત જૂથોની સુસંગતતા પણ મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
ભવિષ્યની સંભાવનાઓ
ગુઆડા નેગેટિવની શોધે રક્ત વિજ્ઞાનમાં એક નવો અધ્યાય ઉમેર્યો છે. વૈજ્ઞાનિકો હવે ગ્વાડેલુપ અને અન્ય પ્રદેશોમાં વધુ લોકોનું પરીક્ષણ કરી રહ્યા છે કે શું અન્ય લોકો પણ આ દુર્લભ રક્ત જૂથ ધરાવે છે.
વધુમાં, ભવિષ્યમાં, પ્રયોગશાળામાં રક્ત કોષો ઉગાડવાની તકનીક આવા દુર્લભ રક્ત જૂથો માટે એક ક્રાંતિકારી ઉકેલ બની શકે છે. વૈજ્ઞાનિકો પહેલાથી જ સ્ટેમ સેલમાંથી લાલ રક્તકણો બનાવવા પર કામ કરી રહ્યા છે જેને ગુઆડા નેગેટિવ જેવા રક્ત પ્રકારો સાથે મેળ ખાતી આનુવંશિક રીતે સુધારી શકાય છે.
