
ઈતિહાસમાં પ્રથમ વખત, માનવ અંડાશયના ફોલિક્યુલર પ્રવાહીમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ મળી આવ્યા છે, જેનાથી સ્ત્રીઓની પ્રજનન ક્ષમતા પર તેમની અસર અંગે ચિંતા વધી છે.ઇકોટોક્સિકોલોજી અને પર્યાવરણીય સલામતીમાં પ્રકાશિત થયેલા પીઅર-સમીક્ષા અભ્યાસમાં, ઇટાલીના સાલેર્નોમાં પ્રજનન ક્લિનિકમાં સહાયિત પ્રજનન સારવાર મેળવતી 18 મહિલાઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. ૧૮ મહિલાઓમાંથી ૧૪ ના ફોલિક્યુલર પ્રવાહીમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ મળી આવ્યા હતા, જે ઇંડા વિકસાવવા માટે જરૂરી પોષક તત્વો અને બાયોકેમિકલ સંકેતો પૂરા પાડે છે.
પ્રજનન સ્વાસ્થ્ય
પ્રજનનક્ષમતા પર માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની અસરો ગંભીર છે. મળતા અહેવાલ પ્રમાણે આ મામલા પર અભ્યાસના લેખકોએ લખ્યું છે કે અંડાશયના પ્રવાહીમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સનો પ્રવેશ પ્રજનન ક્ષમતા, હોર્મોનલ સંતુલન અને એકંદર પ્રજનન સ્વાસ્થ્યને સંભવિત રીતે અસર કરી શકે છે.
"આ શોધ સ્ત્રી પ્રજનન તંત્રમાં આ ઉભરતા દૂષકોના આક્રમકતા વિશે એક મહત્વપૂર્ણ ચેતવણી સંકેત તરીકે સેવા આપવી જોઈએ," રોમ યુનિવર્સિટીના સંશોધક અને અભ્યાસના મુખ્ય લેખક લુઇગી મોન્ટાનોએ જણાવ્યું હતું. તેમણે પોતાના તારણોને "ખૂબ જ ચિંતાજનક" ગણાવ્યા હતા.
પર્યાવરણમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ
તાજેતરના વર્ષોમાં, માઉન્ટ એવરેસ્ટની ટોચથી મારિયાના ટ્રેન્ચના તળિયે માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ મળી આવ્યા છે.નિષ્ણાતો માને છે કે ખોરાક એ એક મુખ્ય સંપર્ક માર્ગ છે, કારણ કે તાજેતરના અભ્યાસોમાં તમામ પરીક્ષણ કરાયેલ માંસ અને ઉત્પાદનોમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ જોવા મળ્યા છે.આ સૂક્ષ્મ કણો 16,000થી વધુ પ્લાસ્ટિક રસાયણો વહન કરી શકે છે, જેમાં PFAS, બિસ્ફેનોલ્સ અને ફેથેલેટ્સ જેવા અત્યંત ઝેરી સંયોજનોનો સમાવેશ થાય છે જે કેન્સર, ન્યુરોટોક્સિસિટી, હોર્મોન વિક્ષેપ અથવા વિકાસલક્ષી ઝેરીતા સાથે જોડાયેલા છે.
શરીર પર અસર
માનવ શરીરમાં માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની અસર જોવા મળ્યા છે. મળતા અહેવાલ પ્રમાણે મોન્ટાનોના વર્તમાન સંશોધનમાં જોયું કે માનવ પેશાબ અને વીર્યમાં પણ માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ પણ જોવા મળ્યા છે.તેમનું માનવું છે કે આ પદાર્થો શુક્રાણુઓની સંખ્યા અને એકંદર શુક્રાણુઓની ગુણવત્તામાં ઘટાડો માટે જવાબદાર છે."અમે આ મામલો સંશોધન કર્યા બાદ ચોંકાવનરું પરિણામ સામે આવ્યું છે. અને પુરુષોના શુક્રાણોમાં ઘટાડો અમે સાબિત કર્યો છે, ખાસ કરીને એવા વિસ્તારોમાં જ્યાં પ્રદૂષણ ખરાબ છે,"
જ્યારે પુરુષો માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સની ઝેરી અસરો માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે, મોન્ટાનોનું માનવું છે કે સ્ત્રીઓ પણ તેનાથી પ્રભાવિત થઈ શકે છે. પ્રાણીઓના અભ્યાસોએ માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સને અંડાશયની તકલીફ અને ઓસાઇટ પરિપક્વતામાં ઘટાડો અને ગર્ભાધાન ક્ષમતામાં ઘટાડો જેવા સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ સાથે સાંકળ્યા છે.
ઝેરી રસાયણો માટે 'ટ્રોજન હોર્સ' તરીકે માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ
મોન્ટાનો ચેતવણી આપે છે કે બિસ્ફેનોલ, ફેથલેટ્સ, પીએફએએસ અને અન્ય અત્યંત ઝેરી રસાયણો શરીર અને અંડાશયમાં પ્રવેશવા માટે માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સનો "ટ્રોજન હોર્સ" તરીકે ઉપયોગ કરે છે.આ પદાર્થો પહેલાથી જ હોર્મોન્સને વિક્ષેપિત કરવા અને મહિલાઓના પ્રજનન સ્વાસ્થ્યને નુકસાન પહોંચાડવા માટે જાણીતા છે.
ન્યુ મેક્સિકો યુનિવર્સિટીના ઝિયાઓઝોંગ યુ, જેઓ માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સનો અભ્યાસ કરે છે, તેમણે આ શોધના મહત્વને સ્વીકાર્યું પરંતુ ભાર મૂક્યો કે પ્રતિકૂળ અસરો કયા ડોઝ અને સ્તર પર થવાનું શરૂ થાય છે તે નક્કી કરવા માટે વધુ સંશોધનની જરૂર છે.