Last Update :
28 May 2025
હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, જેઠ મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિને નિર્જળા એકાદશી કહેવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં આ એકાદશી વ્રતનું ખૂબ મહત્વ છે. આ એકાદશીના વ્રત દરમિયાન પાણી પણ પીવામાં આવતું નથી, તેથી તેના નિયમોનું ખાસ પાલન કરવામાં આવે છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
એક પૌરાણિક માન્યતા છે કે નિર્જળા એકાદશીના વ્રતના દિવસે કેટલાક નિયમોનું પાલન કરવાથી ભગવાન વિષ્ણુના અપાર આશીર્વાદ મળે છે અને વ્રતનું સંપૂર્ણ ફળ મળે છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે નિર્જળા એકાદશીના વ્રતમાં કયા નિયમોનું પાલન કરવું ફરજિયાત છે.
નિર્જળા એકાદશી 2025 શુભ મુહૂર્ત
હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, જેઠ શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિ 5 જૂને બપોરે 2.15 વાગ્યે શરૂ થશે. જ્યારે, આ તિથિ 7 જૂને સવારે 4.47 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. આવી સ્થિતિમાં, ઉદય તિથિની માન્યતા અનુસાર, આ વર્ષે નિર્જલા એકાદશીનું વ્રત 6 જૂને રાખવામાં આવશે. તે જ સમયે, નિર્જલા એકાદશીનો વ્રત તોડવાનો સમય 7 જૂને બપોરે 1:44 થી 4:31 વાગ્યા સુધી કરી શકાય છે.
નિર્જલા એકાદશીના વ્રતના નિયમો
ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, નિર્જલા એકાદશીના વ્રતમાં ખોરાક અને પાણીનો ઉપયોગ સંપૂર્ણપણે પ્રતિબંધિત છે. ઉપવાસ દરમિયાન સામાન્ય લોકો માટે ફળનો આહાર પણ માન્ય નથી. તેથી, આ વ્રતની શુદ્ધતાનું ખાસ ધ્યાન રાખો.
નિર્જલા એકાદશીના વ્રત દરમિયાન, ઉપવાસીઓએ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું જોઈએ. ઉપવાસ દરમિયાન શારીરિક ઇચ્છાઓને નિયંત્રિત કરવી જોઈએ, જેથી ઉપવાસનો સંપૂર્ણ લાભ મેળવી શકાય.
નિર્જલા એકાદશીના વ્રતના દિવસે, ભગવાન વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મીની વિધિવત પૂજા કરવી જોઈએ. ઉપરાંત, આ દિવસે પૂજા દરમિયાન વ્રત-કથાનો પાઠ કરવો જોઈએ.
નિર્જળા એકાદશી વ્રતના બીજા દિવસે શુભ મુહૂર્તમાં પારણ કરવું જોઈએ અને આ સમય દરમિયાન પાણી પણ પીવું જોઈએ, નહીં તો ઉપવાસ તૂટી શકે છે.
શાસ્ત્રીય માન્યતાઓ અનુસાર, નિર્જળા એકાદશી વ્રતના દિવસે તુલસીના છોડમાં પાણી રેડવું જોઈએ નહીં. આ સંદર્ભમાં, એવું માનવામાં આવે છે કે વિષ્ણુપ્રિયા મા તુલસી ભગવાન વિષ્ણુ માટે નિર્જળા વ્રત રાખે છે.
પરંપરા અનુસાર, નિર્જળા એકાદશીના દિવસે ગંગા સ્નાન કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. આ દિવસે દાન પણ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે.
ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, નિર્જળા એકાદશીના વ્રતના દિવસે વ્યક્તિએ પલંગ પર ન હોવું જોઈએ, તેના બદલે આ દિવસે જમીન પર સૂવું જોઈએ અથવા આરામ કરવો જોઈએ. ધ્યાનમાં રાખો કે ઉપવાસ દરમિયાન સૂવું પ્રતિબંધિત છે.
નિર્જળા એકાદશીના વ્રત દરમિયાન, વ્યક્તિએ વાસના, ક્રોધ અને લોભ જેવા નકારાત્મક વિચારોથી દૂર રહેવું જોઈએ. આમ કરવાથી ઉપવાસની પવિત્રતા નષ્ટ થઈ શકે છે. તેથી, આનું ખાસ ધ્યાન રાખો.
નિર્જળા એકાદશીના વ્રતના દિવસે કોઈ પણ જીવને હેરાન ન કરવો જોઈએ. આમ કરવું અશુભ માનવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, આ દિવસે વાળ અને નખ કાપવાનું પણ ટાળવું જોઈએ.
નિર્જલા એકાદશીના દિવસે, કોઈપણ પ્રકારના વાદવિવાદ કે લડાઈથી દૂર રહેવું જોઈએ. આ દિવસે આવું કરવું સારું માનવામાં આવતું નથી.
નોંધ:- આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે - પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. GSTV આની પુષ્ટિ નથી કરતું. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.
