Last Update :
09 Apr 2025
પ્રેમ અને સ્નેહના પ્રતીક ભગવાન કૃષ્ણનું નામ સાંભળતાની સાથે જ આપણા મનમાં રાધાનું નામ આપમેળે આવી જાય છે. શ્રી કૃષ્ણ અને રાધા વચ્ચેનો પ્રેમ માત્ર ભક્તિ અને શ્રદ્ધાનું પ્રતીક નથી, પરંતુ તે જીવનના ઊંડા રહસ્યોને પણ ઉજાગર કરે છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
રાધા કોણ હતી?
પદ્મ પુરાણ અનુસાર, રાધા વૃષભાનુ નામના ગોપની પુત્રી હતી, અને તેનો જન્મ યમુના નદીની નજીક આવેલા રાવલ ગામમાં થયો હતો. પાછળથી તેમનો પરિવાર બરસાનામાં સ્થાયી થયો, જ્યાં રાધા 'લાડલી' તરીકે જાણીતી હતી. કેટલાક વિદ્વાનો માને છે કે તેમનો જન્મ બરસાનામાં થયો હતો. બ્રહ્મવૈવર્ત પુરાણ અનુસાર, રાધા શ્રી કૃષ્ણ કરતા ચાર વર્ષ મોટી હતી અને તેમની મિત્ર પણ હતી. રાધા અને કૃષ્ણ વચ્ચે ગાઢ મિત્રતા અને પ્રેમ હતો, જે તેમના જીવનના દરેક પાસામાં સ્પષ્ટ દેખાતો હતો.
રાધા અને કૃષ્ણનો પ્રેમ
શ્રી કૃષ્ણ અને રાધાનો પ્રેમ એક અમૂલ્ય અને અદ્ભુત પ્રેમકથા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે શ્રી કૃષ્ણ આઠ વર્ષના હતા, ત્યારે તેમની મુલાકાત 12 વર્ષની રાધા સાથે થઈ હતી. બંને એકબીજાના પ્રેમમાં પડ્યા અને લગ્નનું સ્વપ્ન જોયું. પરંતુ રાધાના પરિવારને તેમની પ્રેમકથા મંજૂર ન હતી કારણ કે રાધાની સગાઈ થઈ ચૂકી હતી. રાધાના માતાપિતાને આ સંબંધ માટે અસ્વીકાર્ય લાગ્યું, અને તેથી તેમણે રાધાને ઘરમાં બંધ કરી દીધી. આમ છતાં, શ્રી કૃષ્ણએ રાધા સાથે લગ્ન કરવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી. પછી માતા યશોદા અને નંદબાબાએ શ્રીકૃષ્ણને ઋષિ ગર્ગ પાસે મોકલ્યા, જેમણે તેમને સમજાવ્યા. ત્યારબાદ શ્રીકૃષ્ણ મથુરા પાછા ફર્યા, અને રાધાને વચન આપ્યું કે તે પાછો આવશે, પરંતુ ક્યારેય પાછો આવ્યો નહીં. રાધા પણ મથુરા કે દ્વારકા ગયા નહોતા, અને તેમના લગ્ન કૃષ્ણ સાથે થયા નહોતા.
રાધા અને શ્રીકૃષ્ણના લગ્ન કેમ ન થયા?
શ્રી કૃષ્ણ અને રાધા વચ્ચે લગ્ન ન થવા પાછળ ઘણા કારણો જવાબદાર હોવાનું માનવામાં આવે છે, જેમાંથી કેટલાક મહત્વપૂર્ણ ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક કારણો છે.
૧. નારદનો શાપ
નારદજીના શાપને પણ એક કારણ માનવામાં આવે છે. રામચરિત માનસના બાલકાંડ અનુસાર, નારદજીએ ભગવાન વિષ્ણુને છેતર્યા હતા, જેના કારણે તેમને તેમની પત્નીથી અલગ થવાનો શ્રાપ મળ્યો હતો. આ કારણોસર, કૃષ્ણના અવતારમાં, તે રાધા સાથે લગ્ન કરી શક્યો નહીં. રાધા અને કૃષ્ણનો પ્રેમ અધૂરો રહ્યો કારણ કે ભગવાન કૃષ્ણને આ શ્રાપનું પાલન કરવું પડ્યું.
૨. રાધાનો પોતાનો નિર્ણય
કેટલાક લોકો માને છે કે રાધાએ જ શ્રી કૃષ્ણ સાથે લગ્ન કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. રાધા પોતાને કૃષ્ણના મહેલમાં રહેવા માટે યોગ્ય માનતી ન હતી. તે ઈચ્છતી હતી કે શ્રી કૃષ્ણ કોઈ સામાન્ય ગોપી સાથે નહીં પણ કોઈ રાજકુમારી સાથે લગ્ન કરે. વધુમાં, રાધાને એ પણ સમજાયું હતું કે શ્રી કૃષ્ણ ભગવાનનો અવતાર છે, અને તે પોતાની જાતને તેમની ભક્તિમાં સમર્પિત કરવા માંગતી હતી. રાધા પોતાના પ્રેમ અને ભક્તિને ખૂબ મહત્વ આપતી હતી અને લગ્નને બંધન માનતી નહોતી.
૩. પ્રેમનો આધ્યાત્મિક સ્વભાવ
શ્રી કૃષ્ણ અને રાધા વચ્ચેનો પ્રેમ શારીરિક સંબંધો કરતાં ઘણો વધારે હતો. તે એક આધ્યાત્મિક પ્રેમ હતો, જે લગ્નથી પરે હતો. શ્રીકૃષ્ણે રાધાને કહ્યું હતું, "શું કોઈ પોતાના આત્મા સાથે લગ્ન કરે છે?" આ વાક્ય દર્શાવે છે કે શ્રી કૃષ્ણ રાધાને પોતાનો આત્મા માનતા હતા, અને તેમનો પ્રેમ શારીરિક સંબંધ કરતાં ઘણો ઊંડો હતો. શ્રી કૃષ્ણનો આ પ્રેમ આત્માના ભગવાન સાથેના જોડાણનું પ્રતીક હતો, જે ભૌતિક પ્રેમથી પરે હતો.
કૃષ્ણ રાધા પાસે પાછા કેમ ન ફર્યા?
કૃષ્ણે ક્યારેય રાધા સાથે લગ્ન કર્યા નહીં, કારણ કે તેમનો ઉદ્દેશ્ય પ્રેમની સાચી વ્યાખ્યા દુનિયા સમક્ષ લાવવાનો હતો. રાધા સાથે લગ્ન ન કરવા એ ભગવાન કૃષ્ણની લીલાઓનો એક ભાગ હતો. રાધા અને શ્રી કૃષ્ણનો પ્રેમ ભૌતિક જોડાણનું નહીં પણ આધ્યાત્મિક એકતાનું પ્રતીક હતો. કૃષ્ણ રાધાને પોતાનું અસ્તિત્વ માનતા હતા અને કહેતા હતા કે તેઓ તેમના આત્મા સાથે લગ્ન કરી શકતા નથી. આ પ્રેમમાં એક ઊંડી અને શુદ્ધ આધ્યાત્મિકતા હતી, જે ભૌતિક બંધનથી ઉપર ઉઠતી હતી.
નોંધ:- આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે - પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. GSTV આની પુષ્ટિ નથી કરતું. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.
