ચાર મહિના બાદ ફરી આર્મી અને એરફોર્સના ALH ધ્રુવ હેલિકોપ્ટર ભરશે ઉડાન

ચાર મહિનાના પ્રતિબંધ પછી, એડવાન્સ્ડ લાઇટ હેલિકોપ્ટર (ALH) ધ્રુવના આર્મી અને એરફોર્સ વેરિઅન્ટ્સને ફરીથી કામગીરી શરૂ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે. હેલિકોપ્ટરમાં ટેકનિકલ ખામીઓની સમીક્ષા કરનારી ખામી તપાસ (DI) સમિતિની ભલામણોના આધારે આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.

GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો

   

ચાર મહિનાના પ્રતિબંધ પછી સેના અને વાયુસેના માટે ALH ધ્રુવ હેલિકોપ્ટરની પુનઃ મંજૂરી ભારતની સ્વદેશી સંરક્ષણ ક્ષમતાઓ માટે એક મુખ્ય સીમાચિહ્નરૂપ છે. 5 જાન્યુઆરી 2025 ના રોજ થયેલા અકસ્માત પછી શરૂ થયેલી તપાસ અને સમારકામ પ્રક્રિયાએ હેલિકોપ્ટરની સલામતી અને વિશ્વસનીયતા સુનિશ્ચિત કરી છે.

હિન્દુસ્તાન એરોનોટિક્સ લિમિટેડ (HAL) દ્વારા ઉત્પાદિત એડવાન્સ્ડ લાઇટ હેલિકોપ્ટર (ALH) ધ્રુવના આર્મી અને એરફોર્સ વેરિઅન્ટ્સને ચાર મહિનાના પ્રતિબંધ પછી ફરીથી કામગીરી શરૂ કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે. હેલિકોપ્ટરમાં ટેકનિકલ ખામીઓની સમીક્ષા કરનારી ખામી તપાસ (DI) સમિતિની ભલામણોના આધારે આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.

ધ્રુવ હેલિકોપ્ટરનું ગ્રાઉન્ડિંગ

5 જાન્યુઆરી, 2025 ના રોજ ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડના ALH ધ્રુવ હેલિકોપ્ટર ક્રેશ થયા બાદ બધા ધ્રુવ હેલિકોપ્ટરને ગ્રાઉન્ડેડ કરવામાં આવ્યા હતા. આ અકસ્માતે હેલિકોપ્ટરની તકનીકી વિશ્વસનીયતા પર પ્રશ્નો ઉભા કર્યા હતા, જેના પગલે સંરક્ષણ મંત્રાલયે ખામી તપાસ સમિતિની રચના કરી હતી. આ સમિતિનો ઉદ્દેશ્ય અકસ્માતના કારણો શોધવા અને હેલિકોપ્ટરની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવાનો હતો.

છેલ્લા ચાર મહિનામાં આર્મી, એરફોર્સ અને કોસ્ટ ગાર્ડના ધ્રુવ હેલિકોપ્ટરની કામગીરી સંપૂર્ણપણે બંધ કરી દેવામાં આવી હતી. આ સમયગાળા દરમિયાન, HAL અને સશસ્ત્ર દળોએ સંયુક્ત રીતે ટેકનિકલ સમસ્યાઓનું વિશ્લેષણ કર્યું અને સુધારાત્મક પગલાં અમલમાં મૂક્યા. 11 એપ્રિલ, 2025 ના રોજ જારી કરાયેલા સ્પષ્ટીકરણમાં HAL એ કહ્યું હતું કે તપાસ પ્રક્રિયા અંતિમ તબક્કામાં છે અને ટૂંક સમયમાં કામગીરી શરૂ કરવાની યોજના બનાવવામાં આવશે.

મંજૂરી અને કામગીરી

ખામી તપાસ સમિતિની ભલામણોના આધારે આર્મી અને એરફોર્સના ALH ધ્રુવ હેલિકોપ્ટરને ફરીથી ઉડાન ભરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે. સશસ્ત્ર દળો અને HAL વચ્ચે સમયમર્યાદા યોજના પર સંમતિ સધાઈ છે, જેના હેઠળ હેલિકોપ્ટર તબક્કાવાર રીતે કાર્યરત થશે. આ યોજનામાં નીચેના મુદ્દાઓનો સમાવેશ થાય છે...

ટેકનિકલ સુધારાઓ: સમિતિએ હેલિકોપ્ટરમાં ડિઝાઇન અને જાળવણી સંબંધિત કેટલીક ખામીઓ ઓળખી કાઢી હતી, જેને HAL દ્વારા સુધારવામાં આવી છે. આમાં રોટર સિસ્ટમ, એન્જિન કામગીરી અને એવિઓનિક્સમાં સુધારાનો સમાવેશ થાય છે.

પાઇલટ તાલીમ: કામગીરી શરૂ કરતા પહેલા પાઇલટ્સને નવા સલામતી પ્રોટોકોલ અને અદ્યતન સિસ્ટમ્સ પર તાલીમ આપવામાં આવશે.

તબક્કાવાર કામગીરી: હેલિકોપ્ટરને પહેલા મર્યાદિત મિશન માટે તૈનાત કરવામાં આવશે. સંપૂર્ણ કામગીરી માટે નિયમિત દેખરેખ રાખવામાં આવશે.

કોસ્ટ ગાર્ડનું વલણ: કોસ્ટ ગાર્ડના ધ્રુવ હેલિકોપ્ટર અંગે હજુ સુધી કોઈ સ્પષ્ટ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો નથી કારણ કે તેમની તપાસ અને સુધારણા પ્રક્રિયા ચાલુ છે.

ALH ધ્રુવ હેલિકોપ્ટર: સ્વદેશી એન્જિનિયરિંગનું પ્રતીક

ALH ધ્રુવ હેલિકોપ્ટર ભારતની સ્વદેશી સંરક્ષણ ક્ષમતાઓનું એક મહત્વપૂર્ણ ઉદાહરણ છે. તે 1990ના દાયકામાં HAL દ્વારા ડિઝાઇન અને વિકસાવવામાં આવ્યું હતું. તે 2002થી ભારતીય સશસ્ત્ર દળોમાં સેવા આપી રહ્યું છે. ધ્રુવ એક બહુ-ભૂમિકા ધરાવતું હેલિકોપ્ટર છે, જે વિવિધ મિશન માટે યોગ્ય છે. 

મુખ્ય વિશેષતાઓ

વજન અને ક્ષમતા: 5.5 ટન વજન ધરાવતું આ હેલિકોપ્ટર 14 સૈનિકો અથવા 1.5 ટન માલનું વહન કરી શકે છે.

એન્જિન: બે શક્તિ એન્જિન (AL-31FP ટર્બોશાફ્ટ) તેને 295 કિમી/કલાકની ગતિ અને 6,500 મીટરની ઊંચાઈ સુધી ઉડવાની ક્ષમતા આપે છે.

મિશન: આ હેલિકોપ્ટર ટુકડી પરિવહન, શોધ અને બચાવ, તબીબી સ્થળાંતર અને હળવા હુમલા જેવા મિશન માટે રચાયેલ છે. આર્મી અને એરફોર્સ વેરિઅન્ટમાં મિસાઇલ અને રોકેટ લોન્ચર પણ ઇન્સ્ટોલ કરી શકાય છે.