અમેરિકા-ચીન Trade warમાં અંબાણીની એન્ટ્રી! હવે ભારત એ ગેસની આયાત કરી રહ્યું છે જે પહેલા ચીન જતો હતો

Bloombergના એક રિપોર્ટ પ્રમાણે અમેરિકા અને ચીનની વચ્ચે ચાલી રહેલા ટ્રેડ વોરમાં ભારતને મોટો ફાયદો દેખાઇ રહ્યો છે. એશિયાના સૌથી ધનિક ઉદ્યોગપતિ મુકેશ અંબાણી હવે અમેરિકન ઇથેનથી ભરેલા જહાજની રાહ જોઈ રહ્યા છે, જે પહેલા ચીન મોકલવાનું હતું પરંતુ હવે તેને ભારત તરફ વાળવામાં આવ્યું છે.

GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો

   

આ જહાજનું નામ એસટીએલ કિયાંગજિંગ છે. તે અમેરિકાના ગલ્ફના કિનારાથી ઇથેન ગેસ લઇને નીકળ્યું છે અને હવે સીધું દહેજમાં આવેલા રિલાયન્સના ટર્મિનલ પર પહોંચશે. મુકેશ અંબાણીની કંપની રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝે 2017 માં ત્યાં એક યુનિટ બનાવ્યું હતું, જે આ ગેસમાંથી ઇથિલિન નામનું રસાયણ બનાવે છે. ઇથિલિનનો ઉપયોગ પ્લાસ્ટિક અને અન્ય ઘણી વસ્તુઓ બનાવવામાં થાય છે.

2017 માં, રિલાયન્સે પોતાને વિશ્વની પ્રથમ કંપની ગણાવી હતી જેણે ઉત્તર અમેરિકાથી આટલા મોટા પાયે ઇથેન આયાત કરવાની યોજના બનાવી હતી. હવે આ જ આયોજન ભારત-અમેરિકા વેપાર વાટાઘાટોમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

બ્લૂમબર્ગના મતે, ભારતના વાટાઘાટકારો અમેરિકાને કહી શકે છે - "અમે તમારો ગેસ ખરીદી રહ્યા છીએ, તેથી $43 બિલિયનના વેપાર ખાધ વિશે વધુ ચિંતા કરશો નહીં."

નેપ્થાથી ઇથેન સુધી: ભારતનું ફ્યુઅલ અર્થતંત્ર બદલાઈ રહ્યું છે

68 વર્ષીય મુકેશ અંબાણીને ઘણા વર્ષો પહેલા ખ્યાલ આવી ગયો હતો કે ઉત્તર અમેરિકાથી ઇથેન ગેસની આયાત કરવાથી નફાકારક સાબિત થઈ શકે છે. તેમના પિતા ધીરુભાઈ અંબાણીને એક સમયે "પોલિએસ્ટર પ્રિન્સ" કહેવામાં આવતા હતા.

મુકેશ અંબાણીએ રિટેલ અને ડિજિટલ જેવા નવા વ્યવસાયોમાં લગભગ $57 બિલિયનનો વિશાળ બિઝનેસ ઉભો કર્યો હોવા છતાં, તેમની સૌથી મોટી કમાણી હજુ પણ તેમના જૂના તેલ-રસાયણો એકમમાંથી આવે છે, જે દર વર્ષે લગભગ $74 બિલિયન (લગભગ ₹6 લાખ કરોડ) ની આવક ઉભી કરે છે.

અગાઉ, રિલાયન્સ અને અન્ય કંપનીઓ ઇથિલિન નામનું રસાયણ બનાવવા માટે નેપ્થાનો ઉપયોગ કરતી હતી, જે ક્રૂડ ઓઇલને રિફાઇન કરીને બનાવવામાં આવે છે. પરંતુ નેપ્થામાંથી ઇથિલિન બનાવવામાં માત્ર 30% ગેસનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ થાય છે. તેનાથી વિપરીત, ઇથેન ગેસના લગભગ 80% ફાયદા આપે છે. પહેલા તેલ આયાત કરવું પડતું હતું, તેથી નેપ્થા પૂરતું હતું અને તેમાંથી પોલિએસ્ટર અને પ્લાસ્ટિક જેવા ઉત્પાદનો બનાવવામાં આવતા હતા. પરંતુ હવે કતારની કંપની કતારએનર્જીએ ભારતની સરકારી કંપની ONGC સાથે એક નવો કરાર કર્યો છે, જેના હેઠળ હવે ફક્ત "લીન ગેસ" એટલે કે જે ગેસમાંથી ઇથેન કાઢવામાં આવ્યું છે તે જ ગેસ પૂરો પાડવામાં આવશે.

જો ભારતને ઇથેન જોઈએ છે, તો તેણે તેના માટે અલગથી ચૂકવણી કરવી પડશે. આનો અર્થ એ થયો કે ઇથેનની માંગ અને કિંમત બંને હવે ઝડપથી વધી શકે છે.

ઓએનજીસી અને  GAIL પણ તૈયાર છે, અંબાણીએ રસ્તો બતાવ્યો

રિલાયન્સ પાસે પહેલાથી જ 6 મોટા ઇથેન ગેસ વહન કરતા જહાજો છે, જે તે અન્ય કંપનીઓ સાથે મળીને ચલાવે છે. હવે કંપની દહેજ ટર્મિનલથી તેના અન્ય પ્લાન્ટ સુધી ઇથેન પરિવહન માટે 100 કિમી લાંબી પાઇપલાઇન બનાવવાની યોજના બનાવી રહી છે. બીજી તરફ, સરકારી કંપની ઓએનજીસીએ જાપાનની મિત્સુઇ કંપની સાથે બે નવા ઇથેન ટેન્કર માટે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આ સાથે, બીજી એક સરકારી કંપની  GAIL પણ ઇથેન સંબંધિત એક નવું યુનિટ તૈયાર કરી રહી છે, જ્યાં આ ગેસનો ઉપયોગ કરીને પ્લાસ્ટિક જેવા ઉત્પાદનો બનાવવામાં આવશે.

શું અમેરિકન ઇથેન ભારતનું નવું ક્રૂડ ઓઇલ બનશે?

ભારત અને ખાસ કરીને રિલાયન્સ જેવી કંપનીઓની ઇથેન માટે ઉત્તર અમેરિકા પર વધતી જતી નિર્ભરતા ક્યાં સુધી રહેશે તે હજુ સ્પષ્ટ નથી. છેવટે, ભારતનું અર્થતંત્ર હજુ પણ મોટાભાગે તેલ પર આધારિત છે.  પરંતુ જો ઇથેન પર નિર્ભરતા વધુ વધે છે, તો તે ભારતની ઇંધણ અર્થવ્યવસ્થાને સંપૂર્ણપણે બદલી શકે છે. આ દેશની સરકારી તેલ રિફાઇનરીઓ માટે ખતરો ઉભો કરી શકે છે, કારણ કે નેપ્થાની માંગ, જે તેઓ મધ્ય પૂર્વમાંથી ક્રૂડ તેલ આયાત કરીને બનાવે છે, તેની માંગ ઘટી શકે છે. આજે, પેટ્રોલ અને ડીઝલ તેમજ પ્લાસ્ટિક, ડિટર્જન્ટ, ખાતર, સૌંદર્ય પ્રસાધનો અને દવાઓમાં વપરાતા નેપ્થાની ભૂમિકા ઓછી હોઈ શકે છે. અને અન્ય કામોમાં તેનો ઉપયોગ તેને નફાકારક રાખવા માટે પૂરતો નથી. અન્ય કામોમાં તેનો વપરાશ એટલો મોટો નથી કે તેનાથી ફાયદો મળે. 

ભારતમાં તેલનું મહત્ત્વ પહેલાથી જ ઘટી રહ્યું છે. દેશની સૌથી મોટી કાર કંપનીના એક તૃતીયાંશ વાહનો હવે કોમ્પ્રેસ્ડ નેચરલ ગેસ (સીએનજી) પર વેચાઈ રહ્યા છે. દિલ્હી સરકારે પ્રદૂષણ ઘટાડવા અને વિદેશી તેલ પર નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે પેટ્રોલમાં 20% બાયો-ઇથેનોલ ભેળવવાનું ફરજિયાત બનાવ્યું છે. ઇલેક્ટ્રિક વાહનોનો ટ્રેન્ડ પણ ઝડપથી વધી રહ્યો છે, જેના કારણે આગામી સમયમાં પેટ્રોલની માંગમાં વધુ ઘટાડો થશે. આમ છતાં, સરકાર આંધ્રપ્રદેશમાં 90 લાખ ટનની વાર્ષિક ક્ષમતા ધરાવતી નવી રિફાઇનરી બનાવવા જઈ રહી છે. રિપોર્ટમાં અનુમાન લગાવવામાં આવ્યું છે કે આ પ્રોજેક્ટ ફક્ત એટલા માટે આગળ વધી રહ્યો છે કારણ કે રાજ્ય સરકાર મોટા રોકાણો અને નોકરીઓના નામે મોટી સબસિડી આપી રહી છે. નહિંતર, વર્તમાન પરિસ્થિતિઓમાં તેની જરૂરિયાત કે નફો નિશ્ચિત લાગતો નથી.

અંબાણીની યોજનામાં અમેરિકન મિત્રતાનો પણ સમાવેશ થાય છે

દરમિયાન, મુકેશ અંબાણી તેમના ઇથેન ટેન્કરના કાફલામાં ત્રણ વધુ જહાજો ઉમેરવાની યોજના બનાવી રહ્યા છે. જ્યારે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને એલોન મસ્ક વચ્ચેના સંબંધો બગડ્યા છે, ત્યારે વ્હાઇટ હાઉસને એક નવો અબજોપતિ વ્યવસાયિક મિત્ર મળી શકે છે. જો અંબાણી અને ટ્રમ્પના સંબંધો વધુ ગાઢ બને છે તો બંનેને ફાયદો થઇ શકે છે. અમેરિકા અને ચીન વચ્ચેનું વેપાર યુદ્ધ હાલ પૂરતું બંધ થઈ ગયું હોવા છતાં, અમેરિકન ઇથેનનો પુરવઠો હજુ પણ અનિશ્ચિત છે. ભારતનો ઇથેનનો વપરાશ ચીન જેટલો મોટો નથી, પરંતુ ભારત અમેરિકા પાસેથી આ બચેલા ઇથેનનો ઘણો મોટો ભાગ ખરીદી શકે છે. ટ્રમ્પ તેને તેમની વેપાર નીતિની જીત તરીકે પ્રમોટ કરી શકે છે, અને તેમનો પુત્ર રિલાયન્સ જિયો પાસેથી ટેલિકોમ વ્યવસાય અંગે કેટલીક ટિપ્સ પણ લઈ શકે છે. બીજી બાજુ, અંબાણી માટે, સસ્તા કાચા માલનો આ માર્ગ તેમના નફા પરનું દબાણ ઘટાડી શકે છે.

અંબાણી પરિવાર વૈશ્વિક ચહેરો બની રહ્યો છે

રિલાયન્સના માલિક ભારતની સૌથી મોટી ટેલિકોમ અને રિટેલ કંપનીઓ ચલાવી રહ્યા છે, પરંતુ હવે તેમનો પરિવાર આંતરરાષ્ટ્રીય સેલિબ્રિટી વર્તુળમાં પણ સ્થાન બનાવી રહ્યો છે. ગયા વર્ષે અંબાણીના નાના દીકરાની પાંચ મહીના સુધી ચાલેલા ભવ્ય લગ્નએ આખી દુનિયાનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું. જેમાં ઇવાન્કા ટ્રમ્પ અને જેરેડ કુશનર જેવા હાઇ-પ્રોફાઇલ મહેમાનોએ પણ ભાગ લીધો હતો. આ પછી, ટ્રમ્પ રાષ્ટ્રપતિ બનતા પહેલા એક પાર્ટીમાં મુકેશ અને નીતા અંબાણીને મળ્યા હતા. આ વર્ષે નીતા અંબાણી ન્યૂ યોર્કના પ્રખ્યાત લિંકન સેન્ટર ખાતે "સ્લાઇસ ઓફ ઇન્ડિયા" નામનો એક મોટો સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમ યોજશે.

યુએસ ઇથેનના મુખ્ય ખરીદદાર તરીકે અંબાણીની પ્રતિષ્ઠા વેનિટી ફેર જેવા ગ્લેમરસ મેગેઝિનને કદાચ પસંદ ન આવે, પરંતુ વ્હાઇટ હાઉસ ચોક્કસપણે તેના પર નજર રાખશે.