દેશમાં વસ્તી ગણતરીનો મુસદ્દો થયો તૈયાર, બે તબક્કામાં થનારી કામગીરીની તારીખો જાહેર

ભારત સરકારે આગામી વસ્તી ગણતરી 2026ના પ્રથમ તબક્કા માટે તારીખ નક્કી કરી છે. રજિસ્ટ્રાર જનરલ અને વસ્તી ગણતરી કમિશનર મૃત્યુંજય કુમાર નારાયણે તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને પત્ર લખીને માહિતી આપી હતી કે ઘર, યાદી, કામગીરી અને ઘર ગણતરી 1 એપ્રિલ, 2026થી શરૂ થશે.

GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો

   

વસ્તી ગણતરી બે તબક્કામાં કરવામાં આવશે. પ્રથમ તબક્કો - ઘર યાદી કાર્ય, જેને ઘર યાદી કામગીરી (HLO) તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આમાં, દરેક ઘરની સ્થિતિ, સુવિધાઓ અને સંસાધનો વિશે માહિતી લેવામાં આવે છે. તે જ સમયે બીજો તબક્કો વસ્તી ગણતરીનો છે, આ તબક્કો 1 ફેબ્રુઆરી, 2027 થી શરૂ થશે. આમાં, દરેક વ્યક્તિની સામાજિક, આર્થિક, શૈક્ષણિક અને સાંસ્કૃતિક માહિતી લેવામાં આવશે.

ઘર યાદી કાર્ય શું છે?

આ તબક્કામાં, સરકાર માહિતી મેળવશે કે ઘરની દિવાલ, છત અને ફ્લોર કઈ સામગ્રીથી બનેલી છે. ઘરમાં કેટલા રૂમ છે, કેટલા લોકો રહે છે, ઘરમાં પરિણીત યુગલો છે કે નહીં, ઘરના વડા મહિલા છે કે તે અનુસૂચિત જાતિ/જનજાતિમાંથી છે.

આ પ્રશ્નો લોકોને પૂછવામાં આવશે

શું ઘરમાં મોબાઇલ, ટીવી, રેડિયો, ટ્રાન્ઝિસ્ટર, ઇન્ટરનેટ કે વાહન (સાયકલ, સ્કૂટર, બાઇક, કાર વગેરે) છે?

રસોઈ માટે કયા ઇંધણનો ઉપયોગ થાય છે (જેમ કે LPG, PNG, લાકડું, ગાયનું છાણ વગેરે)?

પીવાનું પાણી ક્યાંથી આવે છે?

શૌચાલય, સ્નાન અને રસોઈની સુવિધાઓ કેવી છે?

ઘરમાં પ્રકાશનો સ્ત્રોત શું છે?

વસ્તી ગણતરી ડિજિટલ રીતે કરવામાં આવશે

આ વખતે વસ્તી ગણતરી ખાસ હશે કારણ કે તે સંપૂર્ણપણે ડિજિટલ માધ્યમથી કરવામાં આવશે. આ માટે મોબાઇલ એપ્લિકેશનનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. ઉપરાંત, લોકોને જાતે માહિતી આપવાની સુવિધા આપવામાં આવશે.

વસ્તી ગણતરીમાં કેટલા લોકો ફરજ બજાવશે? 

સરકારે કહ્યું કે વસ્તી ગણતરી માટે 34 લાખથી વધુ સુપરવાઇઝર અને કર્મીઓ તૈનાત કરવામાં આવશે. તે જ સમયે, ૧.૩ લાખથી વધુ વસ્તી ગણતરી અધિકારીઓને કાર્યરત કરવામાં આવશે. તમને જણાવી દઈએ કે આ ભારતની ૧૬મી વસ્તી ગણતરી હશે. જ્યારે આઝાદી પછીની આ ૮મી વસ્તી ગણતરી હશે.

આ વખતે જાતિ અંગેની માહિતી પણ લેવામાં આવશે

સરકારે સ્પષ્ટતા કરી છે કે આ વખતે જાતિનો ડેટા પણ એકત્રિત કરવામાં આવશે. આ નિર્ણય સામાજિક સંગઠનો અને રાજકીય પક્ષોની લાંબા સમયથી ચાલી આવતી માંગણી પર આધારિત છે. તે જ સમયે, રાજ્ય સરકારો અને જિલ્લા વહીવટીતંત્રને ગણતરીકારોની નિમણૂક કરવા અને તેમનું કાર્ય ટૂંક સમયમાં વહેંચવાનું કહેવામાં આવ્યું છે, જેથી સમયસર કામ શરૂ થઈ શકે.