Last Update :
06 May 2025
આપણા હિન્દુ ધર્મમાં અનેક પ્રકારના રિવાજો અને પરંપરાઓ છે. આ પરંપરાઓની સાથે ઘણા આધ્યાત્મિક તેમજ વૈજ્ઞાનિક કારણો જોડાયેલા છે. તમે જોયું હશે કે જ્યારે પણ વડીલો ખાવાનું શરૂ કરે ત્યારે તેઓ પહેલા થાળીની આસપાસ પાણી છાંટતા હોય છે. શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે આ પાણી છંટકાવ શા માટે કરવામાં આવે છે? આનું કારણ શું છે?
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
જમતા પહેલા પાણી કેમ છાંટવામાં આવે છે?
જણાવી દઈએ કે ભોજન શરૂ કરતા પહેલા થાળીની આસપાસ પાણી છાંટવું અથવા મંત્રોનો જાપ કરવો એ ખૂબ જ જૂની પરંપરા છે. તે દરેક પ્રદેશમાં અલગ અલગ નામોથી ઓળખાય છે. ઉત્તર ભારતમાં તેને આમચન અને ચિત્રા આહુતિ કહેવામાં આવે છે. તમિલનાડુની વાત કરીએ તો ત્યાં આ પરંપરા પરિશેષણમ નામથી પ્રખ્યાત છે.
ધાર્મિક કારણો
આજે અમે તમને ભોજનની થાળીની આસપાસ પાણી છાંટવા પાછળનું સાચું કારણ જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. જો આપણે આ પરંપરા પાછળના ધાર્મિક કારણ વિશે વાત કરીએ, તો તે ખોરાકના દેવતા પ્રત્યે આદર દર્શાવવાનો એક માર્ગ છે. અન્નની દેવી માતા અન્નપૂર્ણા આનાથી ખુશ થાય છે. તેમના આશીર્વાદથી ઘરમાં હંમેશા પ્રસન્નતા રહે છે. તેમની પાસે ધન અને ખોરાકની કોઈ કમી નથી.
વૈજ્ઞાનિક કારણો
તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે ભોજન કરતા પહેલા પાણી છાંટવા પાછળ એક વૈજ્ઞાનિક કારણ છે. પહેલાના સમયમાં વૃદ્ધ લોકો ઘણીવાર જમીન પર બેસીને ખોરાક ખાતા હતા. આવી સ્થિતિમાં નાના જંતુઓ પણ ખોરાકની ગંધથી આકર્ષાઈને તેમની તરફ આવતા હતા. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે થાળીની આસપાસ પાણી છાંટવામાં આવતું હતું, ત્યારે આવા જંતુઓ થાળીમાં પ્રવેશી ના શકે. આ સિવાય થાળની આસપાસની ધૂળ- માટી પાણી છાંટવાથી બેસી જાય.
અન્ય ખોરાક સંબંધિત પરંપરાઓ
ખોરાક સાથે સંબંધિત બીજી એક લોકપ્રિય પરંપરા છે. જ્યારે પણ લોકો ખોરાક ખાવાનું શરૂ કરે છે, ત્યારે તેઓ તેનો થોડો ભાગ પ્લેટમાં અથવા બહાર રાખે છે. આ રીતે તેઓ ભગવાનને પહેલું અર્પણ ચઢાવે છે. જોકે, કેટલાક લોકો એવું પણ માને છે કે આ પહેલો ભાગ આપણી આસપાસની અલૌકિક શક્તિઓનું અથવા આપણા મૃત પૂર્વજોનું નામ છે.
તેવી જ રીતે જ્યારે આપણે ઘરની બહાર પાર્ક કે અન્ય ખુલ્લી જગ્યામાં ખાવાનું શરૂ કરીએ છીએ, ત્યારે આપણે ખોરાકનો અમુક ભાગ આસપાસ છોડી દઈએ છીએ. આ કારણે ખોરાકની ગંધથી દુષ્ટ શક્તિઓ આપણી તરફ આકર્ષિત થતી નથી. તે વિચારે છે કે અમે આ ભાગ તેના માનમાં આપ્યો છે. પછી તે આપણને પરેશાન કરતી નથી.
નોંધ:- આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે - પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. GSTV આની પુષ્ટિ નથી કરતું. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.
