નિર્જલા એકાદશી 2025: વ્રત કેવી રીતે રાખવું અને જો તે તૂટે તો શું કરવું?

હિન્દુ ધર્મમાં, એકાદશીનું વ્રત ખૂબ જ પુણ્યશાળી માનવામાં આવે છે અને મોક્ષ પ્રદાન કરે છે. વર્ષમાં 24 એકાદશીઓમાંથી, નિર્જલા એકાદશી સૌથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.

GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો

   

આ વ્રત ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત છે અને તેમાં પાણી પીવામાં આવતું નથી, તેથી તેને 'નિર્જલા એકાદશી' કહેવામાં આવે છે. 2025 માં, આ વ્રત 7 જૂને મનાવવામાં આવશે. ચાલો જાણીએ નિર્જલા એકાદશીનું વ્રત કેવી રીતે રાખવું અને જો કોઈ કારણસર વ્રત તૂટે તો શું કરવું?

નિર્જલા એકાદશીનું વ્રત રાખવાની પદ્ધતિ:

- વ્રતની પૂર્વસંધ્યાએ હળવો સાત્વિક ખોરાક ખાઓ.

- એકાદશીના દિવસે, સૂર્યોદય પહેલાં સ્નાન કરો અને ઉપવાસનું વ્રત લો.

- દિવસભર ભગવાન વિષ્ણુનું નામ યાદ કરો અને પાણીનું સેવન ન કરો.

- દ્વાદશીના દિવસે, ઉપવાસ તોડો અને બ્રાહ્મણો અથવા જરૂરિયાતમંદોને ભોજન કરાવો અને પછી જાતે ભોજન કરો.

જો ઉપવાસ તૂટે તો શું કરવું?

ઉપવાસ દરમિયાન, શારીરિક નબળાઈ, અજાણતાં કંઈક ખાવાથી કે પાણી પીવાથી ઉપવાસ તૂટે છે. આવી સ્થિતિમાં, ગભરાવાની જરૂર નથી. શાસ્ત્રોમાં તેના ઉકેલો આપવામાં આવ્યા છે.

1. માનસિક શુદ્ધતા લાવો: જો ઉપવાસ તૂટે છે, તો સ્નાન કરો અને સ્વચ્છ કપડાં પહેરો. આ પવિત્રતા અને સંકલ્પના નવીકરણનું પ્રતીક છે.

2. ક્ષમા માંગો: ભગવાન વિષ્ણુ પાસેથી ક્ષમા માંગો અને શ્રી હરિ વિષ્ણુની સામે બેસો અને ભક્તિભાવથી આ મંત્રનો જાપ કરો:

"मन्त्रहीनं क्रियाहीनं भक्तिहीनं जनार्दन।
यत्पूजितं मया देव परिपूर्ण तदस्तु मे॥
ॐ श्री विष्णवे नमः। क्षमा याचनाम् समर्पयामि॥"

૩. પંચામૃતથી અભિષેક કરો: ભગવાન વિષ્ણુની મૂર્તિ અથવા ચિત્રનો પંચામૃત (દૂધ, દહીં, મધ, ખાંડ, ઘી) થી અભિષેક કરો. આ એક પવિત્ર કાર્ય માનવામાં આવે છે.

૪. તુલસીના માળાથી મંત્રોનો જાપ કરો: તુલસીના માળાથી ઓછામાં ઓછા ૧૧ વાર "ૐ નમો ભગવતે વાસુદેવાય" મંત્રનો જાપ કરો. આત્માને શુદ્ધ કરવાનો આ શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે.

૫. એક માળાનો હવન કરો: મંત્રનો જાપ કર્યા પછી, એક માળાથી હવન કરવો શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. તમે ઘરે ઘી, કપૂર અને હવન સમાગરી સાથે એક નાનો હવન કરી શકો છો.

૬. દાન અને સેવા કરો: ગાય, બ્રાહ્મણ અને છોકરીઓને ખવડાવો. આ ઉપરાંત, વિષ્ણુ મંદિરમાં પીળા કપડાં, ફળો, મીઠાઈઓ, ચણાની દાળ, હળદર, કેસર, ધાર્મિક ગ્રંથો વગેરેનું દાન કરો.

૭. ભવિષ્ય માટે સંકલ્પ કરો: ભગવાનને પ્રાર્થના કરો કે તમે હવેથી વ્રત યોગ્ય રીતે પૂર્ણ કરો. મનમાં દ્રઢ સંકલ્પ કરો કે આવી ભૂલનું પુનરાવર્તન ન થાય.

નોંધ: આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે - પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. GSTV આની પુષ્ટિ નથી કરતું. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.