શતરંગ / જામીન યોગ્ય કારણ વગર રદ્દ કરી શકાય નહીં: ગુજરાત હાઈકોર્ટનો મહત્વપૂર્ણ ચુકાદો

- લીગલ પંડિત

સુપ્રીમ કોર્ટે એક મહત્વપૂર્ણ ચુકાદો આપ્યો છે, જેમાં તેમણે કહ્યું છે કે આરોપી કૃષ્ણા શર્માના કોર્ટ સમક્ષ હાજર ના રહેવું એ જામીન રદ કરવાનું કારણ નથી. કોર્ટે કહ્યું છે કે જામીન આપવા અને તેને રદ કરવાના માપદંડો અલગ છે. જામીન માત્ર તેની  શરતોનું ઉલ્લંઘન કરે અથવા સાક્ષીઓને પ્રભાવિત કરે ત્યારે જ રદ કરી શકાય. કોર્ટે શર્માનો જામીન રદ કરતા હાઈકોર્ટના ચુકાદાને રદ કર્યો, કારણ કે તેના વિરુદ્ધ કોઈ ઉલ્લંઘનનાં પુરાવા ન હતા. ક્રિશ્ના શર્મા પોતે ટ્રાફિક જામમાં ફસાવાનાં કારણે તેમજ તેમના વકીલશ્રી એ પોતાનું વકીલાતનામું પરત ખેચેલ હોવાથી વકીલશ્રી પણ હાઈકોર્ટમાં હાજર રહી શક્યા નહીં તેને કારણે તેમના જામીન રદ્દ કરવાના હુકમને અયોગ્ય ઠેરવ્યો હતો.

(KRISHNA SHARMA ALIAS KRISHNA KUMAR SHARMA Versus STATE OF WEST BENGAL & ANR Date of Decision: 24 January 2024 Hon'ble Judges: B R Gavai, Sanjay Karol, Sandeep Mehta Case Type: Criminal Appeal Case No: 383 of 2024)

અન્ય એક ચુકાદા  એક્સ વિ. તેલંગણા રાજ્ય અને અન્ય તારીખ: 17 મે, 2018  સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે કે જામીન રદ કરવા માટે ચોક્કસ અને મજબૂત કારણો હોવા જોઈએ. આ ચુકાદામાં સુપ્રીમ કોર્ટે નક્કી કર્યું હતું કે તેલંગણા હાઈકોર્ટ દ્વારા આપવામાં આવેલી જામીન મંજૂરી યોગ્ય છે અને તે રદ કરવા માટે પૂરતા કારણો નથી. ઉપરોક્ત ચુકાદાને આધાર બનાવીને નામદાર ગુજરાત હાઈકોર્ટ એ તાજેતરમાં એક ચુકાદો આપ્યો છે. 

HIGH COURT OF GUJARAT
ASHOK SAMATSINH JADEJA
Versus
STATE OF GUJARAT & ANR
Date of Decision: 02 July 2024

Hon'ble Judges: Gita Gopi
Case Type: Criminal Revision Application (Against Order Passed By Subordinate Court)
Case No: 944 of 2024
Subject: Criminal

ગુજરાત હાઈકોર્ટનાં ન્યાયમૂર્તિ ગીતા ગોપી દ્વારા 2 જુલાઈ, 2024ના રોજ એક મહત્વપૂર્ણ ચુકાદો આપવામાં આવ્યો હતો. આ કેસમાં આશોક સમતસિંહ જાડેજાએ 19 જૂન, 2024ના રોજ સેશન્સ જજ, ભૂજ, કચ્છ દ્વારા આપવામાં આવેલી જામીન રદ કરવાના આદેશ વિરુદ્ધ અપીલ કરી હતી.

કેસના તથ્યો:

આ કેસમાં આશોક સમતસિંહ જાડેજાને ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 114 અને 506(2) તથા અનુસૂચિત જાતિઓ અને અનુસૂચિત જનજાતિઓ (અત્યાચાર નિવારણ) અધિનિયમ, 1989ની કલમ 3(1)(r) અને 3(2)(va) હેઠળ આરોપ મૂકવામાં આવ્યા હતા.

અરજદારના દલીલ: અરજદારએ  દલીલ કરી હતી કે અરજીકર્તા નિયમિત રીતે ટ્રાયલમાં હાજર રહે છે અને તેમના વિરુદ્ધ કોઈ પુરાવા હેરફેર અથવા સાક્ષીઓને પ્રભાવિત કરવાના આક્ષેપો નથી. તેમણે કહ્યું કે તેઓ મજૂરોની ભાડે લેવાની કામગીરી માટે મધ્યપ્રદેશ ગયા હતા અને તે માટે પૂર્વ મંજૂરી ન લેવાની ભૂલ કર્યા બાદ સત્યતા પૂર્વક કોર્ટને જાણ કરી હતી.

સામાપક્ષે  દલીલ: સરકારી વકીલએ દલીલ કરી હતી કે આરોપીએ કોર્ટની શરતોનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે અને આ કારણે જામીન રદ કરવામા આવ્યા હતા.

કોર્ટનો અવલોકન

કોર્ટએ નોંધ્યું કે:

જામીનની શરતોનું ઉલ્લંઘન: જામીન શરતોના ઉલ્લંઘનને કારણે કોર્ટએ જામીન રદ કર્યા હતા. કોર્ટએ નોંધ્યું કે આરોપી  ટ્રાયલ દરમિયાન નિયમિત રીતે હાજર છે અને કોર્ટની શરતોનું પાલન કરે છે.

જામીનનો ઉદ્દેશ: કોર્ટએ કહ્યું કે જામીનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ આરોપીની હાજરી સુનિશ્ચિત કરવાનો છે, અને તે સજા કરવાનો ઉપાય નથી.

કોર્ટના અવલોકન અનુસાર, આરોપી નિયમિત રીતે ટ્રાયલમાં હાજર રહે છે અને તેમના વિરુદ્ધ કોઈ પુરાવા હેરફેર અથવા સાક્ષીઓને પ્રભાવિત કરવાના આક્ષેપો નથી. તેમણે માત્ર બે દિવસ માટે રાજ્યની બહાર જવાની ભૂલ કરી હતી, અને તે માટે જામીન રદ કરવું યોગ્ય નથી.

આ કેસમાં, આશોક સમતસિંહ જાડેજાને ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 114 અને 506(2) તથા અનુસૂચિત જાતિઓ અને અનુસૂચિત જનજાતિઓ (અત્યાચાર નિવારણ) અધિનિયમ, 1989ની કલમ 3(1)(r) અને 3(2)(va) હેઠળ આરોપ મૂકવામાં આવ્યા હતા. 19 જૂન, 2024 ના રોજ સેશન્સ જજ, ભૂજ, કચ્છ દ્વારા તેમને જામીન આપવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ પછીથી તે જામીન રદ કરવામાં આવ્યા હતા.

આશોક સમતસિંહ જાડેજાએ આ આદેશ વિરુદ્ધ ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં અપીલ કરી હતી. ન્યાયમૂર્તિ ગીતા ગોપીએ તેમની અપીલ મંજૂર કરી અને જામીન રદ કરવાના આદેશને રદ કરી દીધો હતો.

આ ચુકાદાઓ જામીન પ્રક્રિયામાં વધુ સુધારા લાવવા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓ સ્પષ્ટ કરે છે કે જામીન રદ કરવાની પ્રક્રિયા ખૂબ જ સાવચેતીપૂર્વક થવી જોઈએ અને તે માટે મજબૂત કારણો હોવા જોઈએ. આરોપીના વર્તન અથવા તેના અગાઉનાં વર્તન  પર આધારિત હોવા જોઈએ, જેથી તેમની મુક્તિ પર અવરોધ ન આવે.

ગુજરાત હાઈકોર્ટના ન્યાયમૂર્તિ ગીતા ગોપીએ આપેલો ચુકાદો એ એક મહત્વપૂર્ણ ફેસલો છે, જેમાં તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે એકવાર આપવામાં આવેલ જામીન યોગ્ય કારણ વગર રદ્દ કરી શકાતા નથી. આ ચુકાદો જામીન પ્રક્રિયામાં વધુ સુધારા લાવવા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

- ભિષ્મક પંડિત (એડવોકેટ)