શતરંગ / જાણો માતા-પિતા અને વરિષ્ઠ નાગરિકોની જાળવણી અને ભરણપોષણના અધિનિયમ ભાગ: 2

- કલમ કાયદાની

ચાલો આજે માતા-પિતા અને વરિષ્ઠ નાગરિકોની જાળવણી અને કલ્યાણ તેમજ ભરણપોષણના અધિનિયમ હેઠળ બનાવવામાં આવેલ કલમો વિશે આગળની જાણકારી મેળવીશું. 

પ્રકરણ 5 વરિષ્ઠ નાગરિકના જીવન અને સંપત્તિના રક્ષણ માટે જોગવાઈ કરે છે. 

અધિનિયમની કલમ 23 કહે છે કે:

23. અમુક સંજોગોમાં મિલકતનું ટ્રાન્સફર વ્યર્થ ગણાય. 

(1) જ્યાં કોઈ પણ વરિષ્ઠ નાગરિક કે જેણે, આ અધિનિયમની શરૂઆત પછી, ભેટ અથવા અન્ય રીતે, તેની મિલકતનું ટ્રાન્સફર કર્યું હોય, તે શરતને આધીન કે ટ્રાન્સફર કરનારે મૂળભૂત ટ્રાન્સફર કરનારને સુવિધાઓ અને મૂળભૂત ભૌતિક જરૂરિયાતો અને આવા ટ્રાન્સફર કરનાર ઇનકાર કરે છે અથવા નિષ્ફળ જાય છે

આવી સગવડો અને ભૌતિક જરૂરિયાતો પૂરી પાડવા માટે, મિલકતનું ઉપરોક્ત ટ્રાન્સફર છેતરપિંડી અથવા બળજબરીથી અથવા અયોગ્ય પ્રભાવ હેઠળ કરવામાં આવ્યું હોવાનું માનવામાં આવશે અને ટ્રાન્સફર કરનારના વિકલ્પ પર ટ્રિબ્યુનલ દ્વારા તેને નિરર્થક જાહેર કરવામાં આવશે.

(2) જ્યાં કોઈપણ વરિષ્ઠ નાગરિકને એસ્ટેટમાંથી ભરણપોષણ મેળવવાનો અધિકાર છે અને આવી મિલકત અથવા તેનો ભાગ ટ્રાન્સફર કરવામાં આવ્યો છે, તો જાળવણી મેળવવાનો અધિકાર ટ્રાન્સફર કરનાર સામે લાગુ થઈ શકે છે જો ટ્રાન્સફર કરનારને અધિકારની સૂચના હોય અથવા જો ટ્રાન્સફર અનાવશ્યક છે; પરંતુ વિચારણા માટે અને અધિકારની સૂચના વિના ટ્રાન્સફર કરનાર સામે નહીં.

(3) જો, કોઈપણ વરિષ્ઠ નાગરિક પેટા-કલમ 

(1) અને (2) હેઠળના અધિકારોને લાગુ કરવામાં અસમર્થ હોય, તો પેટા-કલમ (1) ના સ્પષ્ટીકરણમાં ઉલ્લેખિત કોઈપણ સંસ્થા દ્વારા તેના વતી પગલાં લેવામાં આવી શકે છે.

કલમ 23 ના આધારે, જો ટ્રાન્સફર કરનાર મૂળભૂત સુવિધાઓ અને જાળવણી આપવાનો ઇનકાર કરે તો મિલકતનું ટ્રાન્સફર રદબાતલ જાહેર કરી શકાય છે.

શું કલમ 23 દરેક/કોઈપણ ટ્રાન્ઝેક્શનને લાગુ પડે છે અથવા તે કોઈ જરૂરિયાતનો ઉલ્લેખ કરે છે?

 આ પ્રશ્ન સર્વોચ્ચ અદાલત સમક્ષ ઉઠાવવામાં આવ્યો હતો જેમાં તેણે કહ્યું હતું કે કલમ 23 ત્યારે જ આકર્ષિત થશે જ્યારે ટ્રાન્સફર એ શરતને આધીન કરવામાં આવે કે ટ્રાન્સફર કરનારે ટ્રાન્સફર કરનારને મૂળભૂત સુવિધાઓ અને મૂળભૂત ભૌતિક જરૂરિયાતો પૂરી પાડવી અને ટ્રાન્સફર કરનાર ઇનકાર કરે અથવા નિષ્ફળ જાય. 

ટ્રાન્સફર કરનારને આવી સુવિધાઓ અને ભૌતિક જરૂરિયાતો પૂરી પાડવા માટે મદ્રાસની હાઈકોર્ટ દ્વારા આપવામાં આવેલા અન્ય ચુકાદામાં એવું માનવામાં આવ્યું હતું કે ટ્રાન્સફર કરનાર કલમ ​​23 જાળવવા માટે ફરજિયાત કોઈપણ કલમની ગેરહાજરીમાં અરજી કરી શકાતી નથી. 

વરિષ્ઠ નાગરિક અધિનિયમ એ વરિષ્ઠ નાગરિકની જાળવણી અને કલ્યાણને સુરક્ષિત કરવા માટે ઘડવામાં આવેલ સામાજિક કલ્યાણ કાયદો છે અને તેનો ઉપયોગ મિલકતના વિવાદોના સમાધાન માટે કરી શકાતો નથી.

- ઝીલ ઠક્કર