Last Update :
12 Jul 2025
12 જૂન, 2025ના રોજ અમદાવાદમાં એર ઈન્ડિયાનું વિમાન ક્રેશ થયું હતું જેમાં એકને છોડી બાકી તમામ મુસાફરો તથા ક્રૂ મેમ્બર્સનું મૃત્યુ થયું હતું. આ વિમાન દુર્ઘટના મામલે AAIBએ પ્રાથમિક તપાસનો રિપોર્ટ જાહેર કર્યો છે. પ્રાથમિક તપાસમાં કેટલાક મહત્ત્વપૂર્ણ ખુલાસા થયા છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
પ્રાથમિક તપાસ રિપોર્ટમાં જાહેર થયેલી મહત્ત્વપૂર્ણ વિગત:
AAIBએ કુલ 15 પાનાનો તપાસ રિપોર્ટ જાહેર કર્યો છે. જેમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે એર ઈન્ડિયાના બોઇંગ 787-8 વિમાનના બંને એન્જિન ઉડાન ભર્યાની થોડી જ સેકન્ડ બાદ બંધ થઈ ગયા હતા. ઘટનાસ્થળ પર ડ્રોન ફોટોગ્રાફી તથા વિડિયોગ્રાફી સંપન્ન, વિમાનનો કાટમાળ અમદાવાદ એરપોર્ટ નજીક સુરક્ષિત રાખવામાં આવ્યો છે.
બંને એન્જિનને ઈંધણ મળતું બંધ થઈ ગયું
વિમાનના બંને એન્જિનને ઈંધણ આપતી ફ્યુલ કટઓફ સ્વિચ એક જ સેકન્ડમાં ‘RUN’થી ‘CUTOFF’માં જતી રહી. બંને એન્જિનને ઈંધણ મળતું બંધ થઈ ગયું. પહેલા પ્રથમ એન્જિનને ઈંધણ મળતું બંધ થયું અને એક જ સેકન્ડમાં બીજા એન્જિનની ફ્યુલ સ્વિચ ‘કટઓફ’ થઈ ગઈ,પાયલટે બીજા પાયલટને સવાલ કર્યો, ‘સ્વિચ કટઓફ કેમ થઈ?’ બીજા પાયલટે જવાબ આપ્યો, ‘મેં નથી કરી’ આ ઘટનાની 5 સેકન્ડ બાદ વિમાનનો પાવર જતો રહ્યો અને Ram Air Turbine (RAT) એક્ટિવ થઈ ગયું. જેના સીસીટીવી ઉપલબ્ધ છે, વિમાન માત્ર 32 સેકન્ડ સુધી જ હવામાં રહી શક્યું. એન્જિન ફરી ચાલુ કરવા પ્રયાસ કરાયો, પહેલું એન્જિન અમુક ક્ષણો માટે ચાલ્યું જ્યારે બીજું ચાલુ જ ન થયું વિમાન એરપોર્ટની બાઉન્ડ્રી વોલને પાર કરે તે પહેલા જ નીચે આવવા લાગ્યું હતું.
પ્રારંભિક તપાસ અહેવાલમાંથી 10 મુખ્ય તારણો
1. બંને એન્જિનનો હવામાં બળતણ પુરવઠો બંધ થઈ ગયો હતો: ટેકઓફ કર્યાના માત્ર ત્રણ સેકન્ડ પછી, બંને એન્જિનના બળતણ નિયંત્રણ સ્વીચો એકબીજાથી એક સેકન્ડમાં RUN થી CUTOFF માં સંક્રમિત થયા, જેના કારણે અચાનક થ્રસ્ટ ગુમાવ્યો.
2. કોકપીટમાં પાયલોટ મૂંઝવણ: એક પાયલોટ "તમે કટઓફ કેમ કર્યું?" જેના જવાબમાં બીજાએ જવાબ આપ્યો, "મેં આ નથી કર્યું," જે સંભવિત તકનીકી ખામી અથવા અજાણતા સક્રિયકરણ સૂચવે છે.
3. એક એન્જિન પર રિલાઇટનો પ્રયાસ નિષ્ફળ ગયો: ફ્લાઇટ ડેટા દર્શાવે છે કે એન્જિન 1 માટે રિલાઇટનો આપમેળે પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો અને તે સફળ થયો હતો, પરંતુ એન્જિન 2 અનેક ઇંધણ પુનઃપ્રેરણા છતાં પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં નિષ્ફળ ગયો.
4. RAT તાત્કાલિક તૈનાત: રામ એર ટર્બાઇન (RAT), એક કટોકટી પાવર સ્ત્રોત, લિફ્ટઓફ પછી તરત જ તૈનાત કરવામાં આવ્યો હતો, જે આવશ્યક સિસ્ટમોને સંપૂર્ણ શક્તિ ગુમાવવાનો સંકેત આપે છે.
૫. ક્રેશ થવાના થોડાક સેકન્ડ પહેલા Mayday call જારી કરવામાં આવ્યો: ૦૮:૦૯:૦૫ UTC વાગ્યે, વિમાન એરપોર્ટ પરિમિતિની બહારની ઇમારતો સાથે અથડાયું તેના થોડાક સેકન્ડ પહેલા, એક ડિસ્ટ્રેસ કોલ કરવામાં આવ્યો.
૬. વિમાન નોઝ-અપ પરંતુ એન્જિન બંધ હોવા છતાં ક્રેશ થયું: વિશ્લેષણ દર્શાવે છે કે વિમાન ૮° નોઝ-અપ વલણ અને લેવલ વિંગ્સ સાથે ઇમારતો સાથે અથડાયું હતું, પરંતુ બંને એન્જિન નિષ્ક્રિય હતા, ચઢાણ ટકાવી રાખવામાં અસમર્થ હતા.
૭. સામાન્ય ટેકઓફ મોડમાં કોકપીટ નિયંત્રણો: ફ્લૅપ અને લેન્ડિંગ ગિયર લિવર પ્રમાણભૂત ટેકઓફ સ્થિતિમાં હતા; ક્રેશ પછી નિષ્ક્રિય સ્થિતિમાં થ્રસ્ટ લિવર મળી આવ્યા હતા, જોકે તેઓ ફ્લાઇટ દરમિયાન ટેકઓફ થ્રસ્ટ પર હતા - ઇન-ફ્લાઇટ કટઓફની પુષ્ટિ કરે છે.
૮. કાટમાળ અને કાટમાળ ૧,૦૦૦ ફૂટથી વધુ ફેલાયેલો હતો: વિમાન ઘણી ઇમારતો અને માળખાં સાથે અથડાયું, જેમાં એન્જિન, પાંખો અને લેન્ડિંગ ગિયર જેવા ઘટકો બીજે મેડિકલ કોલેજ હોસ્ટેલ નજીક વિશાળ ક્રેશ ઝોનમાં પથરાયેલા હતા.
9. વિમાન નાના MEL સમસ્યાઓ સાથે ઉડાન ભરવા યોગ્ય હતું: વિમાનમાં માન્ય ઉડાન યોગ્યતા પ્રમાણપત્રો અને કેટલાક કેટેગરી C અને D MEL (નોન-ક્રિટીકલ મેન્ટેનન્સ સમસ્યાઓ) હતા, જેમાંથી કોઈ પણ ઇંધણ નિયંત્રણ સાથે જોડાયેલું નહોતું.
10. ઇંધણ નિયંત્રણ સ્વીચો સાથે અગાઉ કોઈ સમસ્યા નોંધાઈ નથી: જ્યારે બોઇંગે ઇંધણ નિયંત્રણ સ્વીચ લોકની ચિંતાઓ પર સલાહકાર (ફરજિયાત નથી) જારી કર્યો હતો, ત્યારે એર ઇન્ડિયાએ વૈકલ્પિક નિરીક્ષણો હાથ ધર્યા ન હતા. વિમાનમાં 2019 અને 2023 માં અગાઉ થ્રોટલ મોડ્યુલ રિપ્લેસમેન્ટ કરવામાં આવ્યા હતા.
થ્રસ્ટ લીવર ઓછા પાવર પર હતું પરંતુ બ્લેક બોક્સ ડેટા અનુસાર ટેકઓફ સમયે પૂર્ણ ક્ષમતાથી વિમાને ઉડાન ભરી હતી. ફ્યુલ ક્વોલિટીની તપાસમાં કોઈ ગંદકી કે ખરાબી મળી નથી, ટેકઓફ સમયે ફ્લેપ્સ અને લેન્ડિંગ ગિયર યોગ્ય પોઝિશનમાં જ હતા.વાતાવરણ સારું જ હતું, કોઈ પક્ષી ટકરાયું ન્હોતું, વિઝિબિલિટી સારી હતી. તો બીજી તરફ બંને પાયલટ ફિટ અને અનુભવી હતા, થાક કે માનવીય ભૂલના સંકેત નહીં,વિમાનનું વજન અને કાર્ગો નિયમ અનુસાર જ હતા, કોઈ ખતરનાક સામાન મળ્યો નથી. AAIBએ રાત્રિના 1 વાગ્યે આ રિપોર્ટ જાહેર કર્યો, આ માત્ર પ્રાથમિક તપાસનો રિપોર્ટ છે. હજુ વિસ્તૃત તપાસ કરવામાં આવી રહી છે
