Last Update :
23 Jun 2025
અમેરિકાએ ઈરાન પર હવાઈ હુમલો કર્યો છે, જેના પછી ઈરાન પણ બદલો લઈ શકે છે. આના કારણે વૈશ્વિક વેપાર પર જોખમ વધ્યું છે. ઈરાન હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ કરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે, જે માર્ગ દ્વારા તેલ નિકાસ કરવામાં આવે છે. ભારતનું મોટાભાગનું ક્રૂડ ઓઇલ અહીંથી આવે છે. મધ્ય પૂર્વમાં વધતા તણાવને કારણે ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં વધારો થયો છે. તે જ સમયે, પેટ્રોલિયમ મંત્રી કહે છે કે ચિંતા કરવાની કોઈ વાત નથી, ભારત મધ્ય પૂર્વ ઉપરાંત અન્ય સ્થળોએથી તેલ આયાત કરે છે. ચાલો જાણીએ કે ભારત કયા દેશોમાંથી ક્રૂડ ઓઇલ આયાત કરે છે
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
આ દેશોમાંથી ક્રૂડ ઓઇલ આયાત કરવામાં આવે છે
- રશિયા (આ વર્ષે જૂનમાં સૌથી વધુ તેલ અહીંથી આવ્યું હતું)
- ઇરાક
- સાઉદી અરેબિયા
- સંયુક્ત આરબ અમીરાત (UAE) - તે OPEC દેશોનો એક ભાગ છે જ્યાંથી મોટી માત્રામાં તેલ આયાત કરવામાં આવે છે
- કુવૈત
- અમેરિકા (અહીંથી આયાત સતત વધી રહી છે)
- ઈરાન (પ્રતિબંધોને કારણે અહીંથી આયાત પ્રભાવિત થઈ રહી છે)
- તે જ સમયે, ભારત પશ્ચિમ આફ્રિકા (નાઇજીરીયા, અંગોલા) અને લેટિન અમેરિકા (બ્રાઝિલ) જેવા વિસ્તારોને બેકઅપ વિકલ્પો તરીકે માને છે.
- ઇરાક-યુએઈ પર નિર્ભરતા વધી
અહેવાલ મુજબ, ડિસેમ્બર 2024 માં ભારતના ક્રૂડ ઓઇલ આયાતના વલણમાં મોટો ફેરફાર જોવા મળ્યો. ભારતે ઇરાક અને યુએઈ જેવા પશ્ચિમ એશિયાઈ દેશો પર વધુ વિશ્વાસ દર્શાવ્યો છે.
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ પહેલા-
ભારત ઇરાક અને સાઉદી અરેબિયાથી ઘણું ક્રૂડ ઓઇલ આયાત કરતું હતું. પરંતુ જ્યારે ફેબ્રુઆરી 2022 માં રશિયાએ યુક્રેન પર હુમલો કર્યો અને પશ્ચિમી દેશોએ રશિયા પર પ્રતિબંધો લાદવાનું શરૂ કર્યું, ત્યારે રશિયન ક્રૂડ ઓઇલ ડિસ્કાઉન્ટ પર આવવાનું શરૂ થયું. ભારતે આ તકનો સંપૂર્ણ લાભ લીધો અને રશિયા પાસેથી સસ્તું તેલ આયાત કર્યું.
ભારત કેટલું ક્રૂડ ઓઇલ આયાત કરે છે?
નાણાકીય વર્ષ 2023-2024 માં, ભારતે 232.5 મિલિયન મેટ્રિક ટન (MMT) ક્રૂડ ઓઇલ આયાત કર્યું, જે ગયા વર્ષના 232.7 MMT જેટલું છે.
તેલ મંત્રાલયના પેટ્રોલિયમ પ્લાનિંગ એન્ડ એનાલિસિસ સેલ (PPAC) ના ડેટા દર્શાવે છે કે એપ્રિલથી ફેબ્રુઆરી (2024-25) દરમિયાન ભારતની તેલ પર નિર્ભરતા 88.2 ટકા હતી, જે નાણાકીય વર્ષ 24 ના સમાન સમયગાળામાં 87.7 ટકા હતી. સમગ્ર નાણાકીય વર્ષ 24 માટે આયાત પર નિર્ભરતા 87.8 ટકા હતી.
ચીન વિશ્વમાં ક્રૂડ ઓઇલનો સૌથી મોટો આયાતકાર છે, જેણે 2023-24 માં 11,325 (દિવસ દીઠ 100 બેરલ) આયાત કરી હતી. તે જ સમયે, ભારત વિશ્વમાં ક્રૂડ ઓઇલનો ત્રીજો સૌથી મોટો ગ્રાહક છે અને તેની 85 ટકાથી વધુ જરૂરિયાતો આયાત દ્વારા પૂરી થાય છે.
