Last Update :
01 May 2025
દર વર્ષે 1 મેના રોજ સમગ્ર વિશ્વમાં "મજૂર દિવસ" (Labor Day 2025) અથવા "આંતરરાષ્ટ્રીય કામદાર દિવસ" તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસને મે દિવસ તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ મજૂરો અને કામદારોના સમર્પણ, અધિકારો અને સંઘર્ષોને સમર્પિત છે (Why Labor Day is Celebrated). આ દિવસે લોકોને અને મજૂરોને મજૂરોના અધિકારો પ્રત્યે જાગૃત કરવાના પ્રયાસો કરવામાં આવે છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
પરંતુ આ દિવસની ઉજવણી કરવાની જરૂર શા માટે પડી અને તેના માટે 1 મે શા માટે પસંદ કરવામાં આવી(May 1st Labor Day history)? ખરેખર આ દિવસની ઉજવણી પાછળ એક ઐતિહાસિક અને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ઘટના છુપાયેલી છે, જેણે વિશ્વભરના મજૂરોના જીવનને બદલી નાખ્યું. અહીં જાણો કે મજૂર દિવસની ઉજવણીની કહાની શું છે.
મજૂર દિવસ શા માટે ઉજવવામાં આવે છે?
1 મેના રોજ મજૂર દિવસની ઉજવણી 19મી સદીમાં શરૂ થઈ હતી. તે પહેલાં અમેરિકા અને યુરોપના કારખાનાઓમાં કામદારો પાસેથી 15-16 કલાક સખત મહેનત કરાવવામાં આવતી હતી, પરંતુ તે કામના બદલામાં તેને ખૂબ જ ઓછી વેતન આપવામાં આવતી હતી. કામદારોને કોઈ અધિકાર નહોતા અને તેને કોઈ રજા મળતી નહોતી. સમજો કે તેની હાલત અત્યંત દયનીય હતી.
1886ની હેમાર્કેટ ઘટના
આનાથી પરેશાન થઈને 1 મે 1886ના રોજ અમેરિકાના શિકાગોમાં હજારો કામદારોએ 8 કલાકના કામકાજના કલાકોની માંગણી સાથે એક મોટું પ્રદર્શન કર્યું. આ આંદોલન શાંતિપૂર્ણ હતું, પરંતુ કામદારો ફેક્ટરીઓ છોડીને રસ્તા પર ઉતરી આવ્યા અને પોતાના હક્કોની માંગણી કરી હતી.
કામદારોના આ આંદોલનને કચડી નાખવા માટે પોલીસે ગોળીબાર પણ કર્યો, જેમાં ઘણા કામદારો માર્યા ગયા અને ઘણા ઘાયલ થયા હતાં.
આ ઘટનાએ સમગ્ર વિશ્વના કામદારોને આઘાત આપ્યો. આ પછી 1889માં પેરિસમાં યોજાયેલી આંતરરાષ્ટ્રીય સમાજવાદી પરિષદમાં કામદારોના સંઘર્ષ અને બલિદાનને યાદ કરવા માટે 1 મેના રોજ "આંતરરાષ્ટ્રીય મજૂર દિવસ" તરીકે ઉજવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો.
ભારતમાં મજૂર દિવસ
ભારતમાં મજૂર દિવસની ઉજવણી 1 મે 1923ના રોજ ચેન્નાઈમાં શરૂ થઈ હતી. આ દિવસે મદ્રાસ હાઈકોર્ટની સામે કામદારોની એક સભાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું અને કામદારોના અધિકારો અંગે અવાજ ઉઠાવવામાં આવ્યો હતો.
મજૂર દિવસનું મહત્ત્વ
મજૂર દિવસ ફક્ત રજા નથી, પરંતુ તે કામદારોના યોગદાનને સન્માનિત કરવાનો દિવસ છે. આજે પણ વિશ્વભરના કામદારોને તેના યોગ્ય વેતન, સલામત કાર્ય વાતાવરણ અને સામાજિક ન્યાય માટે સંઘર્ષ કરવો પડે છે. આ દિવસની ઉજવણી કરીને આપણે તેમના સંઘર્ષને યાદ કરીએ છીએ અને સામાન્ય લોકો અને મજૂરોમાં તેમના અધિકારો વિશે જાગૃતિ ફેલાવીએ છીએ.
