
દરેક માતા-પિતાનું સપનું હોય છે કે તેનું બાળક અભ્યાસમાં આગળ રહે. કદાચ આનું કારણ એ છે કે દરેક માતા-પિતા પોતાના બાળકને જીવનમાં પ્રગતિ કરતા જોવા માંગે છે અને તેને અભ્યાસ સિવાય બીજો કોઈ રસ્તો દેખાતો નથી. જો તમે પણ માતાપિતા છો, તો સ્વાભાવિક છે કે તમે પણ તમારા બાળકના શિક્ષણ વિશે ચિંતિત હશો. ઘણા માતા-પિતા ઘણીવાર તેના બાળકોના માર્ક્સ અને અભ્યાસમાં ધ્યાન કેન્દ્રિત ન હોવાની ફરિયાદ કરે છે, જે સામાન્ય છે. ખાસ કરીને શાળા અને ટ્યુશન પછી ઘણા બાળકો સ્વ-અભ્યાસ માટે બેસવા માંગતા નથી. જોકે, કેટલાક નાના ફેરફારો કરીને તમે બાળકો માટે અભ્યાસને રસપ્રદ બનાવી શકો છો. ઘરે કરવામાં આવેલા આ ફેરફારો બાળકને સ્વ-અભ્યાસ માટે પ્રેરિત કરશે અને તે અભ્યાસમાં વધુ સારું પ્રદર્શન કરી શકશે.
એક શાંત અને સુંદર અભ્યાસ ખૂણો તૈયાર કરો
તમારા બાળકને સ્વ-અભ્યાસમાં રસ લેવા માટે ઘરે એક સારો અભ્યાસ ખૂણો તૈયાર કરો. ઘરનો એવો ભાગ પસંદ કરો જ્યાં સામાન્ય રીતે શાંત રહે અને ટીવી કે કમ્પ્યુટર જેવી કોઈ વિક્ષેપ ન આવે. બેસવા માટે આરામદાયક ખુરશી અને સારું સ્ટડી ટેબલ ખરીદો. ધ્યાનમાં રાખો કે અહીં યોગ્ય લાઇટિંગ હોવી જોઈએ અને જો તમે ઇચ્છો તો, તમે તેને ઇન્ડોર પ્લાન્ટ્સની મદદથી પણ સજાવી શકો છો. આના કારણે બાળકને અહીંનું વાતાવરણ ખૂબ જ શાંત લાગશે અને તે લાંબા સમય સુધી અભ્યાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકશે.
દૃશ્યોની મદદથી અભ્યાસને રસપ્રદ બનાવો
આપણી યાદશક્તિ દૃશ્યોને ખૂબ સારી રીતે યાદ રાખે છે અને આ માટે આપણે આપણા મગજ પર વધારે ભાર મૂકવાની જરૂર નથી. આવી સ્થિતિમાં તમે બાળકના અભ્યાસ ક્ષેત્રમાં ઘણા બધા દૃશ્યોનો ઉપયોગ કરી શકો છો. તેના રૂમમાં પ્રેરક અને સકારાત્મક કોટ્સ લગાવો. આ ઉપરાંત તમે વિશ્વનો નકશો, ગાણિતિક સૂત્રો વગેરે જેવા અભ્યાસ સંબંધિત ચાર્ટ પણ મૂકી શકો છો. બાળકોના રૂમમાં એક નાનું સફેદ બોર્ડ અને પિન બોર્ડ પણ મૂકી શકાય છે, જેનો ઉપયોગ બાળક તેના અભ્યાસ માટે કરી શકે છે. આ નાની નાની બાબતો અભ્યાસને રસપ્રદ બનાવવામાં અને શિક્ષણને સુધારવામાં મદદ કરશે.
બાળક સાથે યોગ્ય દિનચર્યા બનાવો
જો સારી દિનચર્યા હોય તો દિવસનો અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરી શકાય છે. તેથી બાળકો માટે એક નિત્યક્રમ બનાવો. તેની સાથે બેસો અને તેની સલાહ લો. આ સમયપત્રક એવું હોવું જોઈએ કે દરેક વસ્તુ માટે સમય હોય. તેને બિલકુલ બોજારૂપ ન રાખો. જો તમે અભ્યાસ માટે સમય રાખો છો, તો તમારા બાળકને રમવા માટે પણ પૂરતો સમય આપો. તેની સૂવાની રીત પણ તૈયાર કરો. આનાથી બાળકો બાળપણથી જ વધુ સારી રીતે સમય વ્યવસ્થાપન શીખી શકશે અને તેમનામાં સ્વ-શિસ્ત પણ બનશે.
વાંચનની આદત વિકસાવો
બાળકોમાં સૂતા પહેલા કંઈક વાંચવાની આદત પાડો. હવે બાળક ઘરેથી કોઈપણ આદત શીખે છે, તો શા માટે તમે તમારા સૂવાના સમયના દિનચર્યામાં વાંચનની આદતનો પણ સમાવેશ ન કરો. જો તમે ઈચ્છો તો તમે ઘરે એક નાની લાઇબ્રેરી અથવા બુક શેલ્ફ બનાવી શકો છો. સૂતા પહેલા બાળકો સાથે થોડી વાર પુસ્તક વાંચો. આનાથી બાળકમાં વાંચનની ટેવ વિકસે છે અને ક્યાંકને ક્યાંક તે અભ્યાસને બોજ તરીકે નહીં પણ જ્ઞાન મેળવવાના સાધન તરીકે જોશે.
ઘરનું વાતાવરણ સકારાત્મક રાખો
ઘરમાં વાતાવરણ જેટલું સકારાત્મક અને ખુશનુમા હશે, બાળકો માટે અભ્યાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું તેટલું સરળ બનશે. તેથી જો તમે ઇચ્છો છો કે તમારું બાળક ખંતથી અભ્યાસ કરે, તો ઘરનું વાતાવરણ ખુશનુમા રાખો. આ ઉપરાંત બાળક માટે અભ્યાસને એક મનોરંજક પ્રવૃત્તિ તરીકે રજૂ કરો અને તેને તેમના પર બોજ તરીકે ન લાદો. બાળકને નાનામાં નાના પ્રયત્નો માટે પણ પ્રોત્સાહિત કરો.