Last Update :
09 Jul 2025
બદલાતા સમય સાથે બાળકોના ઉછેરની રીતમાં ઘણા ફેરફારો આવ્યા છે. માતાપિતાએ તેમના બાળકોને શિસ્તબદ્ધ રાખવા માટે હેલિકોપ્ટર પેરેન્ટિંગથી લઈને રિવર્સ પેરેન્ટિંગ સુધીના ઘણા વાયરલ ટ્રેન્ડ્સને અપનાવ્યા છે. આજકાલ માતાપિતામાં એક બીજો પેરેન્ટિંગ ટ્રેન્ડ ચાલી રહ્યો છે, જેને 'જેલીફિશ પેરેન્ટિંગ' કહેવામાં આવે છે. આ પેરેન્ટિંગ સ્ટાઇલ ખાસ કરીને એવા માતાપિતાને પસંદ આવે છે જે તેમના બાળકોને સંપૂર્ણ સ્વતંત્રતા આપવામાં માને છે અને જે માને છે કે આવા પેરેન્ટિંગ બાળકના વ્યક્તિત્વ અને વર્તન માટે મહત્વપૂર્ણ છે. અહીં જાણો 'જેલીફિશ પેરેન્ટિંગ' શું છે, તેના ફાયદા અને તેને અનુસરવાની યોગ્ય રીત.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
'જેલીફિશ પેરેન્ટિંગ' શું છે?
વાસ્તવમાં દરિયાઈ પ્રાણી જેલીફિશની દત્તક લેવાની ક્ષમતા અને સુગમતાને કારણે આ પેરેન્ટિંગ સ્ટાઇલને જેલીફિશ પેરેન્ટિંગ કહેવામાં આવે છે. જે માતા-પિતા જેલીફિશ પેરેન્ટિંગનો અભ્યાસ કરે છે તે તેમના બાળકોને ફક્ત સારા અને ખરાબ વચ્ચેનો તફાવત સમજાવે છે. આમ કરતી વખતે તે તેને તેની ભૂલો અને અનુભવોમાંથી શીખીને આગળ વધવાની સ્વતંત્રતા પણ આપે છે. આ આધુનિક પેરેન્ટિંગ પદ્ધતિને અનુસરવાથી બાળકનો આત્મવિશ્વાસ વધી શકે છે, જે તેને દુનિયાની મુશ્કેલીઓ સમજવામાં અને એક જવાબદાર વ્યક્તિ બનવામાં મદદ કરી શકે છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો જેલીફિશ પેરેન્ટિંગનો અર્થ એવો ઉછેર થાય છે જેમાં માતા-પિતા બાળકોને દરેક વસ્તુ માટે મુક્ત લગામ આપે છે. આવા માતા-પિતા સ્વભાવે ખૂબ જ નરમ સ્વભાવના હોય છે, જે બાળકોના દરેક નિર્ણયને કોઈપણ વિરોધ વિના સ્વીકારે છે.
જેલીફિશ પેરેન્ટિંગના ફાયદા
-જેલીફિશ પેરેન્ટિંગમાં શિસ્ત કરતાં સમજણ, સજા કરતાં વાતચીત અને નિયંત્રણ કરતાં સ્વતંત્રતાને વધુ મહત્વ આપવામાં આવે છે. આનાથી બાળકોને જીવન સંબંધિત નાના અને મોટા નિર્ણયો જાતે કેવી રીતે લેવા તે સમજવામાં મદદ મળે છે.
-જેલીફિશ પેરેન્ટિંગ દરમિયાન માતાપિતા બાળકોની પસંદ અને રુચિઓનો આદર કરે છે અને તેને તેના વિચારો વ્યક્ત કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે. આનાથી તેના માતાપિતા સાથેનો તેનો સંબંધ મજબૂત બને છે અને તે તેના માતાપિતા સાથે ખુલ્લેઆમ પોતાના વિચારો શેર કરી શકે છે. આ પ્રકારના પેરેન્ટિંગથી બાળક ખોટા માર્ગે જવાનું જોખમ ઓછું થાય છે.
-આ પેરેન્ટિંગ સ્ટાઇલનો હેતુ એ છે કે માતાપિતા બાળકોની ઇચ્છાઓ સાંભળે અને તેને તે દિશામાં આગળ વધવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે. આનાથી બાળકોને તેના અનુભવોમાંથી શીખવાની તક મળે છે અને તેનો આત્મવિશ્વાસ અને સર્જનાત્મકતા વધે છે.
જેલીફિશ પેરેન્ટિંગને અનુસરવાની યોગ્ય રીત
જેલીફિશ પેરેન્ટિંગનો અર્થ એ નથી કે તમે બધું બાળક પર છોડી દો અથવા તેના પર નજર રાખ્યા વિના તેને દરેક સાચું કે ખોટું કામ કરવાની સ્વતંત્રતા આપો. આ પેરેન્ટિંગ સ્ટાઇલને અનુસરતા માતાપિતા માટે બાળકને સાચા અને ખોટા વચ્ચેનો તફાવત સમજાવવો પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જેના માટે તેમણે બાળક સાથે વાત કરવાની અને તેને આદેશ ન આપવાની ખાસ કાળજી લેવી પડશે. બાળકોને કોઈપણ સૂચના આપતી વખતે તેને ચોક્કસપણે પૂછો કે તમે શું વિચારો છો અથવા તમારો અભિપ્રાય શું છે? આમ કરવાથી તે વિચારશીલ બનશે. આ ઉપરાંત માતાપિતાએ આ વાતનું પણ ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે બાળક માટે હંમેશા મર્યાદા નક્કી કરવી જોઈએ, કોઈ સજા નહીં. બાળકને જણાવો કે કેટલીક બાબતો શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે. જેમ કે સૂવાનો સમય, અભ્યાસનો સમય, રમવાનો સમય વગેરે. પરંતુ આ કરતી વખતે ધીરજ રાખો.
