Last Update :
07 Jul 2025
લોકો ઘણીવાર પોતાની જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે અથવા બિઝનેસ કે બાળકોના શિક્ષણ માટે પોતાનું ઘર ગીરવે રાખે છે. પરંતુ ક્યારેક તમે કોઈ અનિચ્છનીય મુશ્કેલીમાં ફસાઈ શકો છો. તેથી, કોઈપણ કાગળ પર સહી કરતા પહેલા અને તમારા સ્વપ્નનું ઘર ગીરવે મૂકતા પહેલા કેટલીક મહત્ત્વપૂર્ણ માહિતી હોવી ખૂબ જ જરૂરી છે. જ્યારે તમે કોઈ મિલકત ગીરવે મૂકો છો, ત્યારે મોર્ગેજ ડીડ જરૂરી છે. આ એક કાનૂની દસ્તાવેજ છે, જે આ સમગ્ર પ્રક્રિયાને કાયદેસર બનાવે છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
નિષ્ણાતો શું કહે છે?
પ્રોપર્ટી નિષ્ણાત કહ્યું, "કોઈપણ માહિતી વિના મોર્ગેજ ડીડ પર સહી કરવાથી તમારી મિલકત જોખમમાં મુકાઈ શકે છે. સૌ પ્રથમ મોર્ગેજ ડીડને સમજો. બે પ્રકારના મોર્ગેજ ડીડ છે. પહેલું ઉપયોગ અધિકાર મોર્ગેજ છે, જેમાં માલિકીનો અધિકાર તમારી પાસે રહે છે, પરંતુ ઘરનો ઉપયોગ કરવાનો અને તેની સંભાળ રાખવાનો અધિકાર ધિરાણકર્તા પાસે રહે છે. આનો અર્થ એ છે કે ધિરાણકર્તા લોન ચૂકવવામાં ન આવે ત્યાં સુધી ઘરનું ભાડું લઈ શકે છે. બીજું સરળ સિમ્પલ મોર્ગેજ છે, જેમાં ઘર તમારી પાસે રહે છે, પરંતુ તેના કાગળો ધિરાણકર્તા પાસે જમા થાય છે. કાગળો પર સહી કરતા પહેલા, તે જાણવું મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે તમે કયા મોર્ગેજમાં જઈ રહ્યા છો."
કોઈપણ મોર્ગેજ ડીડ પર સહી કરતા પહેલા, ઘરના કાગળોની માન્યતાની ખાતરી કરો. તમારે ટાઈટલ ડીડની તપાસ કરવી જોઈએ અને ખાતરી કરવી જોઈએ કે ઘર પર કોઈ અગાઉની લોન કે વિવાદ નથી. આ માટે, એન્કમ્બ્રન્સ સર્ટિફિકેટ લો, જે જણાવે છે કે મિલકત પર કોઈ જૂની લોન બાકી છે કે નહીં. આ તમને ભવિષ્યમાં કોઈ મુશ્કેલીમાં મુકવાથી બચાવશે.
વ્યાજ ચૂકવવાની શરતો સમજો
પ્રોપર્ટી નિષ્ણાતે આગળ કહ્યું, "લોનની સંપૂર્ણ રકમ, વ્યાજ દર અને તેને ચૂકવવાની શરતો મોર્ગેજ ડીડમાં સ્પષ્ટપણે લખેલી હોવી જોઈએ. તમારે જાણવું જોઈએ કે વ્યાજ દર સ્થિર છે કે પરિવર્તનશીલ. જો તે બદલાય છે, તો અગાઉથી સમજો કે તમારા EMI પર શું અસર થશે. ઉપરાંત, સમય પહેલાં લોન ચૂકવવા માટે કોઈ વધારાનો ચાર્જ વસૂલવામાં આવશે કે નહીં તેની જાણકારી લો."
મોર્ગેજ ડીડમાં લોનની મુદત અને તેને ચૂકવવા માટેની સમય મર્યાદા સ્પષ્ટ કરો. જો તમે સમયસર લોન ન ચૂકવી શકો તો ધિરાણકર્તાને કયા અધિકારો હશે તે પણ સમજો. શું તે મિલકત જપ્ત કરશે?
લોન ચૂકવ્યા પછી કાગળો કેવી રીતે પાછા મેળવવા?
લોન ચૂકવ્યા પછી, તમારે ધિરાણકર્તા પાસેથી બધા કાગળો પાછા મેળવવા પડશે અને તમારે નો ડ્યુઝ સર્ટિફિકેટ પણ મેળવવું પડશે, જે સાબિત કરશે કે લોન સંપૂર્ણપણે ચૂકવવામાં આવી છે. આ પછી, ટાઈટલ ડીડ પાછા મેળવો અને મોર્ગેજ સમાપ્ત થાય ત્યારે ઘરના રેકોર્ડ અપડેટ કરાવો.
મોર્ગેજ ડીડમાં સ્પષ્ટપણે જણાવવું જોઈએ કે કોઈપણ સમસ્યાનો સામનો કેવી રીતે કરવો. ઉદાહરણ તરીકે, મધ્યસ્થી અથવા કોર્ટ દ્વારા, કાનૂની નોટિસ અથવા મુકદ્દમાના કિસ્સામાં તમારી મિલકત સુરક્ષિત હોવી જોઈએ.
નોન-જ્યુડિશિયલ સ્ટેમ્પ પેપર પર મોર્ટગેજ ડીડ તૈયાર કરાવી અને તેને સબ-રજિસ્ટ્રાર ઓફિસમાં નોંધણી કરાવવી મહત્ત્વપૂર્ણ છે. જો તે નોંધાયેલ ન હોય, તો તે કાયદેસર રીતે માન્ય નહીં રહે અને ભવિષ્યમાં વિવાદ થવાની સંભાવના રહેશે.
મોર્ગેજ ડીડ પર સહી કરવાથી તમારા ભવિષ્ય પર અસર પડી શકે છે, તેથી, સંપૂર્ણ જાણકારી લો, ડોક્યુમેન્ટ ચેક કરો અને તેમને સમજ્યા વિના કોઈપણ નિયમો અને શરતો પર સહી ન કરો.
