
કતારના શાહી પરિવાર તરફથી અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને મળેલી ભેટ હેડલાઇન્સમાં છે. 'પેલેસ ઇન ધ સ્કાય' અથવા 'આકાશ મહેલ' તરીકે જાણીતું, આ વૈભવી બોઇંગ 747-8 વિમાન અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિને આપવામાં આવેલી સૌથી મોંઘી ભેટ છે. તે ફક્ત તેની ભવ્યતાને કારણે જ સમાચારમાં નથી, પરંતુ અમેરિકન વિદેશ નીતિ પર તેની સંભવિત અસર અંગેનો વિવાદ પણ તેની ચર્ચાનું એક મુખ્ય કારણ છે. યુએસ અધિકારીઓનું કહેવું છે કે આ જેટ અસ્થાયી રૂપે એરફોર્સ વન તરીકે સેવા આપશે અને ટ્રમ્પ પછીથી તેને રાષ્ટ્રપતિ પુસ્તકાલયમાં દાનમાં આપશે.
કતારના પીએમ શેખ મોહમ્મદે શું કહ્યું?
કતારે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને બોઇંગ વિમાન સપ્લાય કરવાની તેની ઓફર અંગેની ચિંતાઓને નકારી કાઢી છે. જ્યારે વિમાન વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટે કહ્યું કે તે કોઈ પ્રભાવ ખરીદવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું નથી. સેનેટમાં એરફોર્સ વન તરીકે કોઈપણ વિદેશી વિમાનના સંચાલન પર પ્રતિબંધ મૂકતો બિલ રજૂ કરવામાં આવ્યાના એક દિવસ પછી આ વાત સામે આવી છે. દરમિયાન, કતારના વડા પ્રધાન શેખ મોહમ્મદ બિન અબ્દુલ રહેમાન અલ થાનીએ મંગળવારે કહ્યું કે આ પ્રસ્તાવ "મિત્ર દેશો વચ્ચે એક સામાન્ય બાબત" છે. તેમણે કહ્યું કે તેમને ખબર નથી કે લોકો ભેટને લાંચ તરીકે કેમ જોઈ રહ્યા છે, અથવા કતાર દ્વારા ટ્રમ્પ વહીવટને પ્રભાવિત કરવાના માર્ગ તરીકે કેમ જોઈ રહ્યા છે.
'અમે હંમેશા અમેરિકા માટે ઉભા રહ્યા છીએ'
પીએમ શેખ મોહમ્મદે દોહામાં આયોજિત કતાર ઇકોનોમિક ફોરમમાં કહ્યું, 'મને આશા છે કે અમેરિકાના લોકો અને તેના નેતાઓ પણ અમને એક મિત્ર, ભાગીદાર અને વિશ્વસનીય ભાગીદાર તરીકે જોશે, કારણ કે જ્યારે પણ અમને જરૂર પડી છે, ત્યારે અમે હંમેશા અમેરિકા માટે ઉભા રહ્યા છીએ.'
વિવાદ કેવી રીતે શરૂ થયો?
હકીકતમાં, લક્ઝરી પ્લેન અંગેના વિવાદે વેગ પકડ્યો જ્યારે એવા અહેવાલ આવ્યા કે ટ્રમ્પ કતારથી $400 મિલિયનનું વિમાન સ્વીકારવાની યોજના બનાવી રહ્યા છે. ત્યારબાદ, યુએસ સેનેટ ડેમોક્રેટિક નેતા ચક શુમરે પ્રેસિડેન્શિયલ એરલિફ્ટ સિક્યુરિટી એક્ટ રજૂ કર્યો, જે કાનૂની નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું કે તેનાથી વિદેશી સરકારો તરફથી મળતી ભેટો સાથે સંકળાયેલા કાયદાઓના અવકાશ વિશે ઘણા પ્રશ્નો ઉભા થાય છે અને તેનો હેતુ ભ્રષ્ટાચાર અને અયોગ્ય પ્રભાવને રોકવાનો છે.
કોઈ મૂર્ખ જ આ ભેટ સ્વીકારશે નહીં: ટ્રમ્પ
પરંતુ ટ્રમ્પે નૈતિક ચિંતાઓને બાજુ પર રાખીને કહ્યું કે આ ઉદાર ઓફરને નકારી કાઢવી "મૂર્ખતા" હશે. તમને જણાવી દઈએ કે બોઇંગ 747-8 વિમાન ભેટમાં મળવા પર સોશિયલ મીડિયા પર એક પોસ્ટ શેર કરતી વખતે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે લખ્યું હતું કે 'બોઇંગ 747 મને નહીં પણ યુએસ એરફોર્સ અથવા ડિફેન્સ ડિપાર્ટમેન્ટને ભેટ તરીકે આપવામાં આવી રહ્યું છે.' આ કતાર તરફથી ભેટ છે, એક એવો દેશ જેનું આપણે ઘણા વર્ષોથી સફળતાપૂર્વક રક્ષણ કર્યું છે. આ વિમાનનો ઉપયોગ અમારી સરકાર દ્વારા અસ્થાયી રૂપે ત્યાં સુધી કરવામાં આવશે જ્યાં સુધી આપણું પોતાનું નવું બોઇંગ વિમાન તૈયાર ન થાય. જે પ્રાપ્ત થવામાં ઘણો સમય લાગી રહ્યો છે. ટ્રમ્પે કહ્યું, 'આપણી સેનાને કરદાતાઓને અબજો ડોલર ચૂકવવા માટે શા માટે દબાણ કરવું જોઈએ, જ્યારે આપણને તે એવા દેશ તરફથી ભેટ તરીકે મળી રહ્યું છે જેના માટે આપણે સારું કામ કર્યું છે.' આ એક મોટી બચત છે અને આપણે આ બચાવેલા પૈસાનો ઉપયોગ અમેરિકાના ભલા માટે કરી શકીએ છીએ. કોઈ મૂર્ખ જ આ ભેટ સ્વીકારશે નહીં. વ્હાઇટ હાઉસના પ્રેસ સેક્રેટરી કેરોલિન લેવિટે જણાવ્યું હતું કે 'આ સરકાર દ્વારા પ્રાપ્ત થયેલ કોઈપણ દાન કાયદા મુજબ લેવામાં આવશે.'
ટ્રમ્પે એમ પણ કહ્યું કે બોઇંગ 747-8 આખરે તેમના રાષ્ટ્રપતિ પુસ્તકાલયને દાનમાં આપવામાં આવશે, જેમાં તેમના વહીવટીતંત્રની સંશોધન સામગ્રી છે. તેમણે કહ્યું કે અંગત કારણોસર પદ છોડ્યા પછી તેનો ઉપયોગ કરવાની તેમની કોઈ યોજના નથી.
ટ્રમ્પે તેમના છેલ્લા કાર્યકાળમાં કતારને મદદ કરી હતી
ટ્રમ્પે 2017 માં દોહાને અલગ પાડવામાં મદદ કરી હતી જ્યારે તેમણે સાઉદી અરેબિયા, સંયુક્ત આરબ અમીરાત, બહેરીન અને ઇજિપ્ત દ્વારા લાદવામાં આવેલા વેપાર અને રાજદ્વારી પ્રતિબંધોને ટેકો આપ્યો હતો. તે સમયે, નાના, ગેસ ઉત્પાદક દેશ કતાર પર આતંકવાદને ટેકો આપવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો, જેમાં અન્ય આરોપો પણ સામેલ હતા. ત્યારથી દોહાએ વોશિંગ્ટનની નજરમાં વિશ્વાસ પાછો મેળવ્યો છે અને તેની ઊંડા મૂડીનો ઉપયોગ કર્યો છે. ૧૪ મેના રોજ ટ્રમ્પની મુલાકાત ૨૩ વર્ષમાં કોઈ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિની પ્રથમ મુલાકાત હતી.
યુએસ બંધારણ શું કહે છે?
યુએસ બંધારણ મુજબ, રાષ્ટ્રપતિ સહિત કોઈપણ સંઘીય અધિકારી કોંગ્રેસની પરવાનગી વિના વિદેશી સરકાર તરફથી કોઈપણ ભેટ, મહેનતાણું, પદ અથવા પદવી સ્વીકારી શકતા નથી. વિદેશી પ્રભાવ અને ભ્રષ્ટાચાર સામે રક્ષણ આપવા માટે 'ઈમોલ્યુમેન્ટ્સ ક્લોઝ' નામની જોગવાઈ બનાવવામાં આવી હતી. આ જોગવાઈ ફેડરલ અધિકારીઓને $480 થી વધુ કિંમતની વિદેશી ભેટો વ્યક્તિગત રીતે રાખવાથી પ્રતિબંધિત કરે છે.
બોઇંગ 747-8 વિમાનની વિશેષતાઓ શું છે?
લંબાઈ: 76.3 મીટર, એરબસ A380 કરતા લાંબી.
બે ડેક છે: ઉપરનો ડેક VVIP મીટિંગ્સ, પ્રાઇવેટ સ્યુટ્સ અને ઓફિસ સ્પેસ માટે છે, જ્યારે નીચેનો ડેક બેઠક અને અન્ય સુવિધાઓ માટે છે.
અદ્યતન ટેકનોલોજી: અત્યાધુનિક નેવિગેશન અને એવિઓનિક્સ સિસ્ટમ્સ.
ઇંધણ ક્ષમતા: એક જ રિફ્યુઅલિંગ પર 15,000 કિમીથી વધુ ઉડી શકે છે.
એન્જિન: વિમાનમાં 4 GEnx-2B ટર્બોફેન એન્જિન, ગ્લાસ કોકપીટ, નેવિગેશન સિસ્ટમ, કાઉન્ટરમેઝર અને ઇન્ફ્રારેડ જામર લગાવેલા છે.
બળતણનો વપરાશ: આ વિમાનમાં બળતણનો વપરાશ ઓછો છે.
ધ્વનિ અને કાર્બન ઉત્સર્જન: જૂના મોડેલ કરતાં વધુ સારું
ખાસ કરીને લશ્કરી ગ્રેડ કોમ્યુનિકેશન સિસ્ટમ્સથી સજ્જ: રડાર બ્લાઇન્ડ સ્પોટ, જામિંગ ટેકનોલોજી અને પરમાણુ હુમલાથી બચવા માટેની સિસ્ટમ્સ.