Last Update :
05 Jul 2025
દર વર્ષે, અષાઢ મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિએ દેવશયની એકાદશીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ ખાસ કરીને ભગવાન વિષ્ણુના યોગ નિદ્રાની શરૂઆતનું પ્રતીક છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
આ દિવસથી ચાતુર્માસ શરૂ થાય છે, એટલે કે ચાર મહિનાનો સમયગાળો જ્યારે ભગવાન વિષ્ણુ અને દેવી લક્ષ્મી આરામ કરે છે (યોગ નિદ્રા). સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, દેવશયની એકાદશીથી દેવઉઠની એકાદશી સુધીના સમયને ચાતુર્માસ કહેવામાં આવે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, ભગવાન શિવ (મહાકાલ) ભગવાન વિષ્ણુના સ્થાને બ્રહ્માંડનું સંચાલન કરવાનું કાર્ય કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે ચાતુર્માસ દરમિયાન શું કરવું જોઈએ અને શું ન કરવું.
ચાતુર્માસ 2025 ક્યારે શરૂ થશે?
હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, આ વર્ષે દેવશયની એકાદશી 6 જુલાઈ 2025 ના રોજ છે. ધાર્મિક માન્યતા છે કે ચાતુર્માસ દરમિયાન લગ્ન, ગૃહસ્થી, મુંડન, ભૂમિ પૂજા વગેરે જેવા કોઈ શુભ કાર્ય ન કરવા જોઈએ, કારણ કે આ સમયગાળો દેવી-દેવતાઓના આરામનો સમય છે.
ચાતુર્માસમાં શું ન કરવું જોઈએ?
શુભ કાર્યો ટાળો -
પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, ચાતુર્માસમાં લગ્ન, તિલક, મુંડન, ભૂમિ પૂજા જેવા શુભ કાર્યો પ્રતિબંધિત છે. તેથી, ચાતુર્માસ દરમિયાન કોઈ નવી યોજના કે વ્યવસાય શરૂ ન કરો.
તામસિક ખોરાક પ્રતિબંધિત છે -
ચાતુર્માસ દરમિયાન માંસ, માછલી, ડુંગળી, લસણ, દારૂ વગેરેનું સેવન પ્રતિબંધિત છે. તેથી, આ સમયગાળા દરમિયાન ભૂલથી પણ આ વસ્તુઓનું સેવન ન કરો. ચાતુર્માસ દરમિયાન ફક્ત સાત્વિક અને શુદ્ધ ખોરાક જ લો.
નકારાત્મક વર્તનથી દૂર રહો -
ચાતુર્માસ દરમિયાન જૂઠું બોલવું, કપટ, ઈર્ષ્યા, ક્રોધ અને અપમાન જેવા કાર્યો ટાળો. આ ઉપરાંત, આ સમયગાળા દરમિયાન સ્ત્રીઓ અને બાળકો સાથે દુર્વ્યવહાર કરવો અત્યંત અશુભ માનવામાં આવે છે.
છોકરી કે પુત્રવધૂને વિદાય ન આપો -
ચાતુર્માસ દરમિયાન, છોકરી કે પુત્રવધૂને ઘરેથી વિદાય આપવાથી અશુભ પરિણામ મળે છે.
ચાતુર્માસ દરમિયાન શું કરવું જોઈએ?
ભગવાન શિવની પૂજા કરો -
આ સમય દરમિયાન મહાકાલ બ્રહ્માંડનું નિયંત્રણ કરે છે, તેથી શિવ પૂજા, રુદ્રાભિષેક અને શિવ મંત્રોનો જાપ ખાસ ફળદાયી છે.
મંત્ર સાધના અને ભજન-કીર્તન કરો -
ધ્યાન, સાધના કરો અને ધાર્મિક ગ્રંથોનો પાઠ કરો. ભક્તિ દ્વારા આધ્યાત્મિક શુદ્ધતા પ્રાપ્ત કરો.
દાન કરો -
ચાતુર્માસ દરમિયાન, જરૂરિયાતમંદોને ખોરાક, કપડાં, પાણી વગેરેનું દાન કરો. આ સમયગાળો પુણ્ય અને તપસ્યા મેળવવા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.
નોંધ:- આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે - પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. GSTV આની પુષ્ટિ નથી કરતું. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.
