Last Update :
05 Feb 2025
ભગવાન શિવને વિશ્વગુરુ કહેવામાં આવે છે. ત્રિદેવોમાં બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને બ્રહ્માંડના વિનાશક ભગવાન શંકરને પણ શિવનો એક ભાગ માનવામાં આવે છે. બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે શિવ અને શંકર અલગ છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
શિવ નિરાકાર ઉર્જાનો સ્ત્રોત છે જ્યારે શંકર એક વાસ્તવિક સ્વરૂપ છે. શિવને બ્રહ્માંડનો આધાર માનવામાં આવે છે અને એવું કહેવાય છે કે સૃષ્ટિ, સભ્યતા અને બધા ધર્મો અને સંપ્રદાયો તેમનાથી જ શરૂ થયા હતા. તેથી, શિવ ચોક્કસપણે બધા ધર્મોના મૂળમાં ક્યાંક હાજર છે અને જ્યારે તમે બધા ધર્મોનો ઊંડાણપૂર્વક અભ્યાસ કરશો, ત્યારે તમને તે બધા ભગવાન શિવથી જોડાયેલા અને પ્રેરિત જોવા મળશે, પછી ભલે તે ઇસ્લામ હોય કે ખ્રિસ્તી ધર્મ.
ગુરુ-શિષ્ય પરંપરા શરૂ કરી
એવું પણ માનવામાં આવે છે કે જ્યારે આ બ્રહ્માંડની શરૂઆત થઈ ત્યારે ભગવાન શિવ ધર્મ, યોગ અને વૈદિક જ્ઞાનનો ફેલાવો કરવા માંગતા હતા જેથી બ્રહ્માંડ સરળતાથી ચાલી શકે. તેથી, તેમણે ગુરુ-શિષ્ય પરંપરા શરૂ કરી, જેના હેઠળ તેમણે કેટલાક શિષ્યો પસંદ કર્યા, તેમને જ્ઞાન આપ્યું જેથી તેઓ સમગ્ર વિશ્વમાં શૈવ પરંપરાનો પ્રકાશ ફેલાવી શકે.
ઘણા લોકો ભગવાન શિવના ભક્તો વિશે જાણે છે, જેમ કે પરશુરામ, રાવણ વગેરે, પરંતુ બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે ભગવાન શિવે સૌપ્રથમ કોને પોતાનું જ્ઞાન આપ્યું હતું અને સમગ્ર વિશ્વને શૈવ ધર્મનું પાલન કરાવવાની જવાબદારી કોને સોંપી હતી. ભગવાન શિવે સૌપ્રથમ સપ્તર્ષિઓને પોતાનું જ્ઞાન આપ્યું. સપ્તર્ષિ ભગવાન શિવના પ્રથમ શિષ્યો હતા. ભગવાન શિવ પાસેથી જ્ઞાન મેળવ્યા પછી આ સપ્તર્ષિઓએ તેને જુદી જુદી દિશામાં ફેલાવ્યું. આ રીતે શૈવ ધર્મ, યોગ અને જ્ઞાન સમગ્ર વિશ્વમાં ફેલાયું.
સાત ઋષિઓના નામ
ભગવાન શિવ પાસેથી જ્ઞાન મેળવ્યા પછી તેમના શિષ્યોથી આવી પરંપરા શરૂ થઈ. જે પાછળથી શૈવ, સિદ્ધ, નાથ, દિગંબર અને સૂફી સંપ્રદાયોમાં વિભાજિત થઈ. આ સપ્તર્ષિઓ ભગવાન શિવના મૂળ શિષ્યો હતા, જેમને તેમણે સૌપ્રથમ પોતાનું જ્ઞાન આપ્યું. સપ્તર્ષિઓએ ભગવાન શિવ પાસેથી યોગ, વૈદિક જ્ઞાન, શૈવ પરંપરા વગેરેના વિવિધ પાસાઓ પર જ્ઞાન મેળવ્યું હતું અને આ ઋષિઓએ જ ભગવાન શિવના જ્ઞાનનો સમગ્ર પૃથ્વી પર પ્રચાર કર્યો હતો, જેના કારણે વિવિધ ધર્મો અને સંસ્કૃતિઓની ઉત્પત્તિ થઈ હતી.
ભગવાન શિવના આ સાત શિષ્યોને શરૂઆતના સપ્તર્ષિઓ માનવામાં આવે છે. આ સાત ઋષિઓના નામ બૃહસ્પતિ, વિશાલાક્ષ, શુક્ર, સહસ્રાક્ષ, મહેન્દ્ર, પ્રચેતસ મનુ, ભારદ્વાજ મુનિ છે. આજે પણ નાથ, શૈવ, શાક્ત વગેરે સંપ્રદાયોમાં આ પરંપરાનું પાલન કરવામાં આવે છે. પાછળથી આ પરંપરા આદિ શંકરાચાર્ય અને ગોરખનાથ દ્વારા આગળ ધપાવવામાં આવી, જેમને હિન્દુ ધર્મને પુનર્જીવિત કરવાનો શ્રેય પણ આપવામાં આવે છે.
નોંધ:- આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે - પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. GSTV આની પુષ્ટિ નથી કરતું. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.
