
દર મહિનાના શુક્લ પક્ષમાં આવતી ચતુર્થીને વિનાયકી અથવા વિનાયક ચતુર્થી વ્રત કહેવામાં આવે છે. વિનાયક શબ્દનો ઉપયોગ પ્રથમ પૂજાયેલા ભગવાન ગણેશ માટે થાય છે, તેથી સ્પષ્ટ છે કે આ દિવસ ભગવાન ગણેશને સમર્પિત છે.
આ દિવસે ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવી શુભ માનવામાં આવે છે. પંચાંગ મુજબ, તે 30 એપ્રિલ, 2025ના રોજ બપોરે 2:12 વાગ્યે શરૂ થશે અને 1 મે, 2025ના રોજ સવારે 11:23 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ઉદય તિથિ અનુસાર, વિનાયક ચતુર્થીનો તહેવાર 1 મે, 2025, ગુરુવારે ઉજવવામાં આવશે.
તેનું મહત્ત્વ દૃક પંચાંગમાં વર્ણવવામાં આવ્યું છે. એવું લખ્યું છે કે વિનાયક ચતુર્થી વરદ વિનાયક ચતુર્થી તરીકે પણ ઓળખાય છે. તમારી કોઈપણ ઈચ્છા પૂર્ણ કરવા માટે ભગવાન તરફથી મળતા આશીર્વાદને વરદ કહેવામાં આવે છે. વિનાયક ચતુર્થીનું વ્રત રાખનારા ભક્તોને ભગવાન ગણેશ શાણપણ અને ધીરજથી આશીર્વાદ આપે છે. જ્ઞાન અને ધૈર્ય બે એવા નૈતિક ગુણો છે, જેનું મહત્ત્વ સદીઓથી માનવજાત માટે જાણીતું છે. જે વ્યક્તિમાં આ ગુણો હોય છે તે જીવનમાં ઘણી પ્રગતિ કરે છે અને ઇચ્છિત પરિણામો મેળવે છે.
હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, વિનાયક ચતુર્થીના દિવસે બપોરે ગણેશ પૂજા કરવામાં આવે છે. બપોરના સમયે ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવાનો શુભ સમય વિનાયક ચતુર્થીના દિવસો સાથે દર્શાવવામાં આવ્યો છે. આ દિવસે ગણેશજીની પૂજા કરવાથી ઘરમાં સુખ, સમૃદ્ધિ, ધન, આર્થિક સમૃદ્ધિ તેમજ જ્ઞાન અને બુદ્ધિની પ્રાપ્તિ થાય છે. પુરાણો અનુસાર શુક્લ પક્ષની ચતુર્થીને વિનાયકી અને કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્થીને સંકષ્ટી ચતુર્થી કહેવામાં આવે છે.
વિનાયક ચતુર્થી 2025 પૂજા પદ્ધતિ
વિનાયકી ચતુર્થી વ્રતના દિવસે, બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં ઉઠીને, રોજિંદા કામકાજ પૂર્ણ કરીને, સ્નાન કરીને લાલ રંગના કપડાં પહેરવા જોઈએ. આ પછી, બપોરની પૂજા દરમિયાન, તમારી ક્ષમતા મુજબ સોના, ચાંદી, પિત્તળ, તાંબા, માટી અથવા સોના-ચાંદીથી બનેલી ગણેશ મૂર્તિ સ્થાપિત કરો અને પ્રતિજ્ઞા લો. ત્યારબાદ ષોડશોપચાર પૂજા કરો અને શ્રી ગણેશની આરતી કરો. ત્યારબાદ શ્રી ગણેશની મૂર્તિને સિંદૂર ચઢાવો. આ સાથે, ગણેશજીના પ્રિય મંત્ર 'ૐ ગણ ગણપતયે નમઃ'નો પાઠ કરતી વખતે દુર્વાના 21 પાન અર્પણ કરવા જોઈએ.
આ પછી, શ્રી ગણેશને બુંદીના લાડુ ચઢાવવાનું શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આમાંથી 5 લાડુ બ્રાહ્મણોને દાન કરવામાં આવે છે અને 5 ભગવાનના ચરણોમાં રાખવામાં આવે છે અને બાકીના પ્રસાદ તરીકે વહેંચવામાં આવે છે. પૂજા સમયે શ્રી ગણેશ સ્તોત્ર, અથર્વશીર્ષ, સંકટનાશક ગણેશ સ્તોત્રનો પાઠ કરવો જોઈએ. સાંજે ગણેશ ચતુર્થી કથા, ગણેશ સ્તુતિ, શ્રી ગણેશ સહસ્ત્રનામાવલી, ગણેશ ચાલીસાનો પાઠ કરો. સંકટનાશન ગણેશ સ્તોત્રનો પાઠ કરીને અને 'ૐ ગણેશાય નમઃ' મંત્રનો જાપ કરીને ભગવાન ગણેશની આરતી કરો, તમારી મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે.
નોંધ:- આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે - પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. GSTV આની પુષ્ટિ નથી કરતું. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.