
૧૩ જૂને ઇઝરાયલ દ્વારા ઇરાન પર પ્રથમ હુમલાથી શરૂ થયેલા યુદ્ધે હવે વૈશ્વિક સ્તરે ક્રૂડ ઓઇલના ભાવને હચમચાવી દીધા છે. ક્રૂડ ઓઇલમાં ૧૩% સુધીનો ઉછાળો એ સંકેત આપે છે કે આવનારા દિવસો ભારત અને અન્ય આયાતકાર દેશો માટે વધુ મુશ્કેલ બની શકે છે.
૧૩ જૂને ઇઝરાયલે ઇરાનના લશ્કરી ઠેકાણાઓ પર મિસાઇલો છોડ્યા પછી, પશ્ચિમ એશિયામાં તણાવ વધી રહ્યો છે. ઇરાન અને ઇઝરાયલ વચ્ચેનું યુદ્ધ માત્ર એક અઠવાડિયામાં ચરમસીમાએ પહોંચી ગયું છે. અમેરિકા પણ આ યુદ્ધમાં કૂદી પડે તેવી શક્યતા છે. આ યુદ્ધની અસર ફક્ત બે દેશો સુધી મર્યાદિત નથી, ક્રૂડ ઓઇલના ભાવ રોકેટ ગતિએ ઉછળ્યા છે.
છેલ્લા એક અઠવાડિયામાં, ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં ૧૩% સુધીનો વધારો થયો છે, જેના કારણે વૈશ્વિક બજારોમાં ગભરાટ વધ્યો છે. તે જ સમયે, ભારત સહિત ક્રૂડ ઓઇલ આયાત કરતા દેશોમાં ચિંતા વધી ગઈ છે.
ઇઝરાયલના પહેલા હુમલા પછી ભાવમાં 7 ટકાનો વધારો થયો
રોઇટર્સના મતે, 13 જૂને ઇઝરાયલે ઇરાનની રાજધાની તેહરાન અને ઇસ્ફહાન જેવા શહેરો પર હુમલો શરૂ કરતાં જ વૈશ્વિક બજારોમાં ઉતાર-ચઢાવ શરૂ થયો. ક્રૂડ ઓઇલનો ભાવ $69.36 થી વધીને $74.23 પ્રતિ બેરલ થયો - એટલે કે લગભગ 7% ના વધારા સાથે.
એક અઠવાડિયામાં ભાવમાં રોકેટ ગતિ
CNBCના અહેવાલ મુજબ, 13 થી 19 જૂન દરમિયાન, ક્રૂડ ઓઇલનો ભાવ $77.06 પ્રતિ બેરલ થયો, જ્યારે US WTI ક્રૂડ $75.68 પર પહોંચી ગયો. 17 જૂનના રોઇટર્સના અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે ઇરાન-ઇઝરાયલ યુદ્ધને કારણે, તેલમાં પ્રતિ બેરલ $10 સુધીનો 'જોખમ પ્રીમિયમ' ઉમેરવામાં આવ્યો છે.
બ્લૂમબર્ગના મતે, રોકાણકારોને ડર છે કે ઇરાન હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ કરી શકે છે, જે વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇનને વિક્ષેપિત કરી શકે છે અને તેલના ભાવ $120 પ્રતિ બેરલ સુધી જઈ શકે છે.
ભારત પર શું અસર પડશે
ભારત તેની તેલ જરૂરિયાતના લગભગ 85% આયાત કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં દરેક $1 નો વધારો રૂપિયાના મૂલ્ય, પેટ્રોલ-ડીઝલના દર અને ફુગાવાના દરને સીધી અસર કરે છે. નિષ્ણાતોના મતે જો તેલ $80 ને પાર કરશે, તો સરકારી સબસિડી પર દબાણ વધશે અને રાજકોષીય ખાધ પણ વધુ ઘેરી બનશે. ઊર્જા વિશ્લેષક અંબુજ અગ્રવાલ કહે છે, "આ ફક્ત તેલનું જોખમ નથી, પરંતુ ભૂ-રાજકીય જોખમ છે. જેમ જેમ યુદ્ધ આગળ વધશે તેમ તેમ કિંમતો વધુ વધી શકે છે."
S&P ગ્લોબલ રિપોર્ટ અનુસાર, "જો તેલ ઉત્પાદક દેશો ઉત્પાદન નહીં વધારશે, તો આગામી અઠવાડિયામાં કિંમતો $85-90 સુધી પહોંચી શકે છે."