ઈસ્માઈલ હાનિયા અને યાહ્યા સિનવારના ખાત્મા પછી કોણ કરશે હમાસનું સંચાલન? 

ઈઝરાયેલની સેનાએ ગાઝાના બિન લાદેન તરીકે ઓળખાતા હમાસના નેતા યાહ્યા સિનવરને મારી નાખવાનો દાવો કર્યો છે. એવું કહેવાય છે કે યાહ્યા સિનવાર એ વ્યક્તિ હતો જેણે 7 ઓક્ટોબર, 2023 ના રોજ ઇઝરાયેલ પર હુમલાની યોજના બનાવી હતી. આ હુમલામાં 1200થી વધુ ઈઝરાયેલના લોકો માર્યા ગયા હતા.

GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો

   

સિનવારનું મોત હમાસ માટે મોટો ફટકો છે. ઈસ્માઈલ હાનિયાની હત્યા બાદ યાહ્યા સિનવાર હમાસનો ચીફ બન્યો. ઈઝરાયેલનો ઉદ્દેશ્ય ગાઝામાં હમાસના નેતૃત્વનો નાશ કરવાનો છે અને સિનવાર તેનું મુખ્ય લક્ષ્ય હતું. ઈઝરાયેલના વિદેશ મંત્રી કાત્ઝે કહ્યું કે 7 ઓક્ટોબરના નરસંહાર અને અત્યાચાર માટે જવાબદાર યાહ્યા સિનવારને IDF દ્વારા મારવામાં આવ્યો છે.

તે જ સમયે, ઇઝરાયેલના પીએમ બેન્જામિન નેતન્યાહૂએ કહ્યું કે અમે 7 ઓક્ટોબરનો હિસાબ ચૂકતે કરી નાખ્યો છે. પરંતુ યુદ્ધ ચાલુ રહેશે. સિનવારે મહિનાઓ સુધી ઇઝરાયેલથી દૂર ભાગતો રહ્યો. હમાસનું નેતૃત્વ કોણ કરશે તે અંગે હાલ કોઈ સ્પષ્ટતા નથી. હમાસના મુખ્ય નેતાઓ કે જેઓ ઇઝરાયેલના હુમલામાં બચી ગયા છે અને ભવિષ્યમાં સંગઠન સંભાળે તેવી શક્યતા છે તે નીચે મુજબ છે-

ખાલેદ મશાલ: ખાલેદ મશાલનો જન્મ 28 મે 1956ના રોજ રામલ્લાહ, પશ્ચિમ કાંઠે થયો હતો. 15 વર્ષની ઉંમરે, તે ઇજિપ્ત સ્થિત સુન્ની ઇસ્લામિક સંગઠન મુસ્લિમ બ્રધરહુડમાં જોડાયો. હમાસની રચના 1987માં મુસ્લિમ બ્રધરહુડની મદદથી કરવામાં આવી હતી. ટાઇમ મેગેઝિને ખાલિદ મશાલને "ધ મેન હુ હૉન્ટ્સ ઇઝરાયેલ"નું બિરુદ આપ્યું છે.

68 વર્ષના ખાલેદ મશાલ 2004 થી 2012 સુધી,સીરિયાની રાજધાની દમાસ્કસથી જૂથ ચલાવ્યું. હવે તે કતાર અને ઇજિપ્તની રાજધાની દોહા અને કૈરો બંનેમાં રહે છે. મશાલે 2012માં પ્રથમ વખત હમાસ-નિયંત્રિત ગાઝાની મુલાકાત લીધી હતી અને હમાસની 25મી વર્ષગાંઠ નિમિત્તે એક રેલીને સંબોધિત કરી હતી.

હમાસના રાજકીય કાર્યાલયના નેતા બનેલા મશાલને જોર્ડનમાં ઇઝરાયલી એજન્ટોએ ધીમી ગતિએ ઝેર આપ્યું હતું, જેના કારણે તે કોમામાં ચાલ્યો ગયો હતો, પછીથી તેણે બચાવી લેવામાં આવ્યો હતો.  મશાલે તેનું જીવન એક આરબ દેશથી બીજા આદર્શમાં મુસાફરી કરતાં વિતાવ્યું હતું. જેમાં કુવૈત, જોર્ડન, કતાર અને સીરિયા જેવા દેશો સામેલ હતા.  જ્યારે તેણે હમાસના રાજકીય કાર્યાલયના વડા તરીકે પદ છોડ્યું, ત્યારે 2017 માં તેની જગ્યાએ હાનિયાને લેવામાં આવ્યો. મશાલની ગણતરી હજી પણ હમાસના ટોચના નેતાઓમાં થાય છે.

ખલીલ અલ-હૈયા: ખલીલ અલ-હૈયા, જે હવે કતારમાં દેશનિકાલમાં રહે છે, તે દાયકાઓથી હમાસના ટોચના નેતા છે અને સિનવારનો ડેપ્યુટી હતો. 2007 માં ઇઝરાયેલી હત્યાના પ્રયાસમાં બચી ગયો. ત્યારબાદ ઈઝરાયેલે ગાઝામાં તેના ઘર પર હવાઈ હુમલો કર્યો જેમાં તેના પરિવારના સભ્યો માર્યા ગયા.

મુસા અબુ મારઝુક: હમાસના ટોચના રાજકીય બ્યુરોના સભ્ય અને હમાસના સ્થાપકોમાંના એક અબુ મારઝુકે તેમની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત સંયુક્ત આરબ અમીરાતમાં કરી, જ્યાં તેમણે પેલેસ્ટિનિયન મુસ્લિમ બ્રધરહુડની શાખા સ્થાપિત કરવામાં મદદ કરી. બાદમાં તે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ગયો જ્યાં તેણે ઇસ્લામિક સંગઠનો સ્થાપવામાં મદદ કરી, જેમાં પેલેસ્ટિનિયન કારણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું.

1996 માં, જ્યારે તેઓ હમાસના રાજકીય બ્યુરોના વડા બન્યા, ત્યારે તેમના પર ઇઝરાયેલ દ્વારા આતંકવાદી હુમલાઓને નાણાં પૂરા પાડવા અને આયોજન કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. આતંકવાદની શંકામાં મેનહટન જેલમાં 22 મહિના ગાળ્યા પછી, તે યુ.એસ.માં પોતાનો કાયમી નિવાસી દરજ્જો છોડવા સંમત થયો. ત્યારે તેણે કહ્યું હતું કે તે આતંકવાદના આરોપોનો વિરોધ નહીં કરે જેના કારણે તેની અટકાયત કરવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ અમેરિકાએ તેને જોર્ડન મોકલી દીધો.

હમાસ આર્મી કમાન્ડર મોહમ્મદ ડેઈફ: મોહમ્મદ ડેઈફ ઓક્ટોબર 7ના હુમલાનો પ્લાનર હોવાનું પણ કહેવાય છે, જે તેની યુવાનીમાં હમાસમાં જોડાઈ ગયો હતો. 2002 માં, તે હમાસની લશ્કરી પાંખ, કાસમ બ્રિગેડનો નેતા બન્યો, ત્યારથી ડેઈફએ 1996 માં શ્રેણીબદ્ધ આત્મઘાતી બોમ્બ વિસ્ફોટો સહિત ઇઝરાયેલ પર ઘણા હુમલાઓની યોજના બનાવી છે.

જુલાઇમાં, ઇઝરાયેલી દળોએ ડેઇફને મારવાના પ્રયાસમાં ગાઝાના ગીચ વસ્તીવાળા દરિયાકાંઠાના વિસ્તાર પર ભારે બોમ્બમારો કર્યો હતો. આ હુમલામાં ગાઝાના ઘણા લોકો માર્યા ગયા હતા. ઇઝરાયેલી સૈન્યએ પાછળથી કહ્યું કે તેણે હુમલામાં ડેઇફને માર્યો હતો. હમાસે ન તો તેના મૃત્યુની પુષ્ટિ કરી છે કે ન તો નકારી કાઢી છે.

ઇઝરાયેલની ગુપ્તચર માહિતી અનુસાર, તે દાયકાઓથી ઇઝરાયેલના મોસ્ટ વોન્ટેડ આતંકવાદીઓની યાદીમાં ટોચ પર છે. આ પહેલા તેના પર આઠ જીવલેણ હુમલા થયા હતા. 2014 માં, તેમની એક પત્ની અને તેમના શિશુ પુત્ર ઇઝરાયેલના હવાઈ હુમલામાં માર્યા ગયા હતા.