Last Update :
04 Jul 2025
Zerodha: ઝેરોધાના સહ-સ્થાપક નીતિન કામતે શુક્રવારે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X (અગાઉ ટ્વિટર) પર એક પોસ્ટ દ્વારા ભારતીય મૂડી બજાર અંગે ગંભીર ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે જેન સ્ટ્રીટ જેવી મોટી ટ્રેડિંગ કંપનીઓ પર બજારની નિર્ભરતા કેટલી હદ સુધી છે તે આગામી દિવસોમાં જાહેર થશે. સેબી (સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા) એ જેન સ્ટ્રીટ અને તેની સંલગ્ન કંપનીઓને ડેરિવેટિવ્ઝ માર્કેટમાં વેપાર કરવા પર અસ્થાયી રૂપે પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. સેબીનો આરોપ છે કે કંપનીએ જાન્યુઆરી 2023થી માર્ચ 2025 વચ્ચે ડેરિવેટિવ ટ્રેડિંગમાં હેરાફેરી કરીને 36,000 કરોડ રૂપિયાથી વધુનો નફો કર્યો છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
આ કાર્યવાહી બાદ શુક્રવારે શેરબજારમાં બ્રોકર અને એક્સચેન્જ કંપનીઓના શેરમાં ઘટાડો થયો હતો. નુવામા વેલ્થના શેરમાં 12 ટકાનો ઘટાડો થયો હતો, જ્યારે બીએસઈ અને એન્જલ વનના શેરમાં 6 ટકા અને સીડીએસએલમાં 2.5 ટકાનો ઘટાડો થયો હતો.
કામતે તેની પોસ્ટમાં લખ્યું છે કે, જેન સ્ટ્રીટ જેવી પ્રોપ ટ્રેડિંગ કંપનીઓ ઓપ્શન ટ્રેડિંગ વોલ્યુમના લગભગ 50 ટકાનું સંચાલન કરે છે અને જો આ કંપનીઓ બજારમાંથી ખસી જાય છે, તો તે રિટેલ ટ્રેડિંગને પણ અસર કરી શકે છે, જે કુલ વોલ્યુમના લગભગ 35 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. આનાથી ફક્ત એક્સચેન્જોને જ નહીં પરંતુ બ્રોકર કંપનીઓને પણ નુકસાન થશે. જોકે, તેમણે સેબીના પગલાની પ્રશંસા કરી અને તેને એક હિંમતવાન પગલું ગણાવ્યું અને કહ્યું કે જેન સ્ટ્રીટ પર સેબી દ્વારા લેવામાં આવેલી કાર્યવાહીની પ્રશંસા થવી જોઈએ. જો આરોપો સાચા હોય, તો આ સ્પષ્ટપણે ખુલ્લા બજારની હેરાફેરીનો મામલો છે.
તેમણે એમ પણ કહ્યું કે અમેરિકા જેવા દેશોમાં 'ડાર્ક પુલ' અને 'પેમેન્ટ ફોર ઓર્ડર ફ્લો' જેવી સિસ્ટમો સામાન્ય છે, જેનો હેજ ફંડ્સ લાભ લે છે, પરંતુ ભારતમાં આપણા નિયમનકારોએ આવું થવા દીધું નહીં, જે પ્રશંસાને પાત્ર છે.
ઓપ્શન્સ માર્કેટની લિક્વિડિટી અને વોલ્યુમ પર સીધી અસર
તે જ સમયે, જેન સ્ટ્રીટે સેબીના આ આરોપોને પડકાર્યા છે અને કહ્યું છે કે તેઓ આ મુદ્દા પર નિયમનકાર સાથે વાત કરશે. નિષ્ણાતો માને છે કે જો જેન સ્ટ્રીટ જેવી મોટી કંપનીઓની ભાગીદારી મર્યાદિત રહેશે, તો તેની સીધી અસર ઓપ્શન્સ માર્કેટની લિક્વિડિટી અને વોલ્યુમ પર પડશે, જેના કારણે બ્રોકર કંપનીઓ અને સામાન્ય રોકાણકારોને નુકસાન થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, આવનારા દિવસો ભારતીય શેરબજાર માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ સાબિત થઈ શકે છે.
