Last Update :
12 Mar 2025
કેન્દ્ર સરકાર UPI ને લઈને મોટી તૈયારીઓ કરી રહી છે. સરકાર UPI પર MDR ચાર્જ ફરીથી લાગુ કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. આ ચાર્જ ફક્ત UPI પર જ નહીં પરંતુ RuPay ડેબિટ કાર્ડ પર પણ વસૂલવાની યોજના છે. જો આવું થશે તો ડિજિટલ પેમેન્ટ પર અસર પડી શકે છે. આ ચાર્જ સરકારે વર્ષ 2022 માં માફ કરી દીધો હતો. પરંતુ, હવે ફિનટેક કંપનીઓ કહે છે કે મોટા વેપારીઓ પાસે તે પરવડી શકે તેવી ક્ષમતા છે. તેથી, આવા વેપારીઓ પાસેથી મર્ચન્ટ ડિસ્કાઉન્ટ રેટ (MDR) વસૂલવો જોઈએ.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
UPI વ્યવહારો ઝડપથી વધી રહ્યા છે. તેથી, સરકાર ઇચ્છે છે કે મોટા ઉદ્યોગપતિઓ પણ તેનો થોડો ખર્ચ ઉઠાવે. વર્ષ 2025-26 ના બજેટમાં, સરકારે ચુકવણી સબસિડી રૂ. 3,500 કરોડથી ઘટાડીને રૂ. 437 કરોડ કરી છે. જેના કારણે બેંકોને નુકસાન થઈ રહ્યું છે. વર્ષ 2022 પહેલા, વેપારીઓએ કેટલીક ફી ચૂકવવી પડતી હતી. જેને મર્ચન્ટ ડિસ્કાઉન્ટ રેટ (MDR) કહેવામાં આવે છે. આ ફી વ્યવહાર કરવા બદલ બેંકને આપવામાં આવી હતી.
મોટા ઉદ્યોગોને નુકસાન થઈ શકે છે
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, બેંકરોનું કહેવું છે કે બેંકોએ સરકારને એક પ્રસ્તાવ આપ્યો છે. તેમાં સૂચવવામાં આવ્યું હતું કે વેપારીઓ પર MDR લાદવો જોઈએ. જેમનું વાર્ષિક GST ટર્નઓવર 40 લાખ રૂપિયાથી વધુ છે. સરકાર એક સ્તરીય કિંમત વ્યવસ્થા રજૂ કરવાની પણ યોજના બનાવી રહી છે. આ સિસ્ટમ હેઠળ, મોટા વેપારીઓએ વધુ ચાર્જ ચૂકવવા પડશે. જ્યારે નાના વેપારીઓએ ઓછી ફી ચૂકવવી પડશે. ઉદ્યોગ બેંકો દ્વારા UPI ચુકવણી પર MDR લાદવાનો પ્રસ્તાવ કેન્દ્ર સરકારને મોકલવામાં આવ્યો છે. હવે વિભાગ આ બાબત પર વિચાર કરી રહ્યું છે. જો આવું થશે તો MDR ફરી એકવાર પાછો આવશે.
MDR શું છે તે જાણો છો?
ડિજિટલ પેમેન્ટ ઉદ્યોગમાં, મર્ચન્ટ ડિસ્કાઉન્ટ રેટ (MDR) એ દર છે જે વેપારી અથવા દુકાનદારે ગ્રાહકો દ્વારા રીઅલ-ટાઇમ ચુકવણી માટે ચૂકવવો પડે છે. હાલમાં, UPI અને RuPay ડેબિટ કાર્ડ પેમેન્ટ પર કોઈ MDR લાગુ પડતો નથી. આ ચુકવણીઓ નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) દ્વારા સરળ બનાવવામાં આવે છે. પરંતુ હવે સરકાર આ વ્યવહારો પર પણ વેપારી શુલ્ક લાદવાની તૈયારી કરી રહી છે.
ફેબ્રુઆરીમાં 1611 કરોડ UPI વ્યવહારો થયા
ફેબ્રુઆરી 2025 માં, યુનિફાઇડ પેમેન્ટ ઇન્ટરફેસ (UPI) દ્વારા 1611 કરોડ વ્યવહારો કરવામાં આવ્યા હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન, કુલ 21.96 લાખ કરોડ રૂપિયાની રકમ ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી હતી. વાર્ષિક ધોરણે વ્યવહારોની સંખ્યામાં 33 ટકાનો વધારો થયો છે.
