FIIના વેચાણને કારણે શેરબજારની સ્થિતિ બગડી, રિટેલ રોકાણકારો અને DII  શા માટે સામનો કરી શકે  છે?

રોકાણકારોએ ચીન અને અમેરિકાના બજારોમાં સારી તકો જોઈ. 'ભારત વેચો, ચીન ખરીદો'નું સૂત્ર લાંબા સમયથી બજારમાં વાયરલ થયું હતું અને એફઆઇઆઇએ ભારતીય બજારોમાંથી જંગી ભંડોળનો આઉટ ફ્લો  શરૂ કર્યો હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન નિફ્ટી ખૂબ જ નબળી પડી હતી. શેરબજારનો ઘટાડો હવે વધુ ઊંડો બની રહ્યો છે. સ્મોલકેપ અને મિડકેપમાં ભારે ઘટાડા બાદ હવે બેન્ચમાર્ક ઈન્ડેક્સ સેન્સેક્સ અને નિફ્ટીમાં તકલીફ  વધી રહી છે. સેન્સેક્સ અને નિફ્ટી સપ્ટેમ્બર 2024 માં તેમના ઓલટાઈમ ઉચ્ચ સ્તરોથી 12%થી વધુ ઘટ્યા છે.

GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો

   

બજારના આ ઘટાડામાં એફઆઇઆઇનું વેચાણ એક મોટું પરિબળ છે. એફઆઇઇ સતત વેચવાલી કરી રહ્યા છે. આ કારણે જ શરૂઆતના થોડા મહિનામાં એફઆઇઆઇની વેચવાલી એટલી દેખાતી ન હતી.  કારણ કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ, ડીઆઈઆઈ અને રિટેલ રોકાણકારો સતત ખરીદી કરીને આ વેચાણને શોષી લેતા હતા, પરંતુ હવે આ કાઉન્ટર એટેક નિષ્ક્રિય થઈ ગયો છે અને એફઆઈઆઈ મોટા પ્રમાણમાં વેચાણ કરી રહ્યા છે. જો કે માસિક એસઆઈપીની રકમ હજુ પણ રૂ. 20 હજાર કરોડથી ઉપર છે, પરંતુ હાલમાં સીધા બજારમાં આવતા રિટેલ રોકાણકારોનો 'ઉત્સાહ' પ્રતિસાદ આપવા લાગ્યો છે. સરેરાશ હોવા છતાં ઘણા પોર્ટફોલિયો લાલ રંગમાં છે.

એફઆઇઆઇનું વેચાણ

ફેબ્રુઆરી મહિનામાં શેરબજારમાં નવી બોટમ જોવા મળી રહી છે. ફેબ્રુઆરી મહિનામાં અત્યાર સુધીમાં વિદેશી રોકાણકારોએ રૂ. 23,710 કરોડથી વધુના શેર વેચ્યા છે. જો આમાં જાન્યુઆરી 2025ના વેચાણના આંકડા ઉમેરીએ તો એફઆઇઆઇનું કુલ વેચાણ એક લાખ કરોડ સુધી પહોંચી જશે.

વાર્ષિક ધોરણે એફઆઇઆઇ ફંડનો કુલ આઉટફ્લો રૂ. 1 લાખ કરોડને વટાવી ચુક્યો

ડિપોઝિટરીઝમાં ઉપલબ્ધ ડેટા અનુસાર, 21 ફેબ્રુઆરી સુધી વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (એફપીઆઇ)એ રૂ. 23,710 કરોડના શેરનું વેચાણ કર્યું હતું. જાન્યુઆરીમાં રૂ. 78,027 કરોડના નેટ આઉટ ફ્લો પછી આવું બન્યું હતું. એકંદરે, વર્ષ 2025માં અત્યાર સુધીમાં એફપીઆઇ દ્વારા ઉપાડ રૂ. 1,01,737 કરોડ સુધી પહોંચી ગયો છે.

ભારત વેચોના સૂત્રથી નિફ્ટી નબળો પડ્યો

સપ્ટેમ્બર 2024 માં, નિફ્ટીએ 26277નું નવું ઓલ-ટાઇમ હાઇ લેવલ જોયું. ત્યારથી નિફ્ટીમાં 14%નો ઘટાડો થયો છે. 24 ફેબ્રુઆરી, 2024 ના રોજ, નિફ્ટીએ 22,518નું નીચું સ્તર જોયું. આ ઘટાડામાં વિદેશી રોકાણકારોએ મોટા પ્રમાણમાં વેચાણ કર્યું હતું.

આ સમયગાળા દરમિયાન, અમે બે ક્વાર્ટર જોયા જેમાં કોર્પોરેટ અર્નિંગ નબળી રહી અને એફઆઇઆઇનો વિશ્વાસ ભારતીય બજારોમાં પાછો ફર્યો નહીં. આ સમયગાળા દરમિયાન, રોકાણકારોએ ચીન અને અમેરિકાના બજારોમાં સારી તકો જોઈ. 'ભારત વેચો, ચીન ખરીદો'નું સૂત્ર લાંબા સમયથી બજારમાં વાયરલ થયું હતું અને એફઆઇઆઇએ ભારતીય બજારોમાંથી જંગી ભંડોળનો પ્રવાહ શરૂ કર્યો હતો. આ સમયગાળા દરમિયાન નિફ્ટી ખૂબ જ નબળો પડ્યો હતો.

શું એફઆઇઆઇ  પરત કરી શકશે?

ભારતીય બજારોમાં એફઆઇઆઇ દ્વારા વેચવાલીથી સ્થિતિ દયનીય બની છે. જ્યારે એફઆઇઆઇ  રોકાણ પાછું આવે ત્યારે ભારતીય બજારો ફરી ગતિ પકડી શકે છે, પરંતુ પ્રશ્ન એ છે કે એફઆઇઆઇ  ભારતીય બજારમાં ક્યારે ખરીદી કરશે?

એક હકીકત એ પણ છે કે જ્યારે આર્થિક વૃદ્ધિ અને કોર્પોરેટ કમાણીમાં સુધારો થશે ત્યારે ભારતમાં એફપીઆઇ  રોકાણ એ જ સ્થિતિમાં પાછું આવશે. તેના ચિહ્નો બે-ત્રણ મહિનામાં જોવા મળે તેવી શક્યતા છે. આ સંદર્ભમાં આગામી ત્રિમાસિક ગાળાના પરિણામો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ સાબિત થવાના છે.

ચાઇનીઝ માર્કેટ ફેક્ટર

ચીન તાજેતરમાં પોર્ટફોલિયો પ્રવાહ માટે એક મુખ્ય સ્થળ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. ચાઇના માર્કેટના સસ્તા વેલ્યુએશનથી રોકાણકારો આકર્ષાયા છે. ચીનના પ્રમુખની તેમના અગ્રણી વેપારીઓ સાથેની નવી પહેલોએ ચીનમાં વૃદ્ધિ તરફ પાછા ફરવાની આશા જગાવી છે. ભારતને વેચો, ચીનને ખરીદો' વેપાર ચાલુ રહી શકે છે કારણ કે ચીનના શેરો સસ્તા રહે છે, પરંતુ આ વેપાર પહેલા પણ થયો છે અને અનુભવ દર્શાવે છે કે તે ટૂંક સમયમાં સમાપ્ત થશે.

ટ્રમ્પ ટેરિફ

ટ્રેડ વોરથી બજારની ચિંતા વધી છે. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ કેટલાક દેશો પર ટેરિફ તેમજ સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમની આયાત પર નવી ડ્યુટી લાદવાનું વિચારી રહ્યા છે. આ સમાચાર ઇક્વિટી માર્કેટમાં હલચલ મચાવવા માટે પૂરતા છે. આ સમાચારે વેચાણમાં વધારો કર્યો અને એફપીઆઇને ભારત સહિત ઊભરતાં બજારોમાં તેમના રોકાણના નિર્ણયોનું પુનઃમૂલ્યાંકન કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા.

એફઆઇઆઇ  2024ના  ડેટા

વિદેશી રોકાણકારોએ 2024માં ભારતમાં રોકાણ ઘટાડ્યું હતું અને માત્ર 427 કરોડ રૂપિયાનું ચોખ્ખું રોકાણ કર્યું હતું. આ 2023માં ભારતના મજબૂત આર્થિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પરના આશાવાદને કારણે 1.71 લાખ કરોડ રૂપિયાના અસાધારણ ચોખ્ખા રોકાણથી તદ્દન વિપરીત છે. તેની સરખામણીમાં, વૈશ્વિક મધ્યસ્થ બેન્કો દ્વારા આક્રમક દરમાં વધારા વચ્ચે 2022માં રૂ. 1.21 લાખ કરોડનો ચોખ્ખો આઉટફ્લો જોવા મળ્યો હતો.