Last Update :
05 Jun 2025
રોયલ ચેલેન્જર્સ બેંગ્લોરની પ્રથમ IPL ટ્રોફી પર ઉજવણીનું વાતાવરણ થોડા કલાકોમાં શોકમાં ફેરવાઈ ગયું. 18 વર્ષની લાંબી રાહ જોયા પછી ટીમનો વિજય જોવા મળ્યો. વિરાટ કોહલી અને ટીમના સ્વાગત માટે હજારો લોકો એમજી રોડ, બ્રિગેડ રોડ, કમ્બન પાર્ક અને વિધાન સૌધા પાસે એકઠા થયા હતા. પરંતુ આ ભીડ બેકાબૂ બની ગઈ અને નાસભાગ મચી ગઈ, જેમાં 11 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા. જોકે રમતગમત સામાન્ય રીતે લોકોને એક કરે છે અને ઉજવણીનું સાધન બની જાય છે, પરંતુ ક્યારેક આ ખુશી શોકમાં ફેરવાઈ જાય છે. આ પહેલી વાર નથી જ્યારે રમતપ્રેમીઓની ભીડ અકસ્માતનું સ્વરૂપ લઈ રહી હોય. આવી જ હૃદયદ્રાવક ઘટના 45 વર્ષ પહેલાં 16 ઓગસ્ટ 1980 ના રોજ કોલકાતાના ઇડન ગાર્ડન્સ ખાતે બની હતી.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
જ્યારે ઇડન ગાર્ડન્સમાં શોક ફેલાયો
16 ઓગસ્ટ 1980 ના રોજ, કોલકાતાના ઇડન ગાર્ડન્સ સ્ટેડિયમમાં મોહન બાગાન અને ઇસ્ટ બંગાળ વચ્ચેની બહુપ્રતિક્ષિત ડર્બી મેચ રમાઈ રહી હતી. લગભગ 70,000 દર્શકોની ભીડ એકઠી થઈ હતી. મેચ દરમિયાન, મોહન બાગાનના વિંગર બિદેશ બાસુને ઇસ્ટ બંગાળના ડિફેન્ડર દિલીપ પાલિતે ખતરનાક ટેકલમાં પછાડી દીધો હતો. પાલિત પહેલાથી જ તેની ના આક્રમક રમત માટે કુખ્યાત હતો. ટેકલ પછી, બંને ખેલાડીઓ વચ્ચે ઝપાઝપી થઈ. પરંતુ રેફરી સુધીન્દ્ર ચેટર્જી પરિસ્થિતિને કાબૂમાં રાખી શક્યા નહીં. પ્રેક્ષકો ગુસ્સામાં ભડકી ઉઠ્યા અને સ્ટેડિયમમાં પથ્થરમારો શરૂ થઈ ગયો. અરાજકતા મચી ગઈ. પોલીસ પણ પરિસ્થિતિને સંભાળી શકી નહીં. લોકો પોતાનો જીવ બચાવવા દોડવા લાગ્યા.
આ નાસભાગની ભયાનક તસવીરો હજુ પણ ઇતિહાસમાં નોંધાયેલી છે. એક તસવીરમાં, લોકો સ્ટેડિયમના બીજા માળેથી નીચે ભાગદોડથી બચવા માટે લટકતા હતા. આ ભયાનક ઘટનામાં 16 રમતપ્રેમીઓએ જીવ ગુમાવ્યા. તેમની ઉંમર 18 થી 60 વર્ષની વચ્ચે હતી. તે સમયે, મૃતદેહોને હોસ્પિટલ લઈ જવા માટે કોઈ શબવાહિની કે વાહનો નહોતા. મૃતદેહોને મેટાડોરમાં લઈ જવામાં આવ્યા હતા. આ પીડાદાયક ઘટનાની યાદમાં, આજે પણ 16 ઓગસ્ટને કોલકાતામાં ''Football Lover's Day' તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. જો કે, તે સમયે, 'આનંદનું શહેર' તરીકે ઓળખાતા કોલકાતાની છબીને ખૂબ ઠેસ પહોંચી હતી.
રમતગમત અને વહીવટી બેદરકારી
આવા અકસ્માતો ફક્ત ભીડને કારણે થતા નથી, પરંતુ વહીવટી બેદરકારી પણ એટલી જ જવાબદાર છે. 2012 માં કોલકાતા ડર્બી દરમિયાન પણ આવું જ કંઈક બન્યું હતું. જ્યારે મોહન બાગનના રહીમ નબીના માથા પર વિરોધી ટીમ તરફથી પથ્થર વાગ્યો હતો. ત્યારબાદ મેચ રદ કરવી પડી હતી. બાદમાં, ઇસ્ટર્ન મેટ્રોપોલિટન બાયપાસ પર થયેલી હિંસામાં લગભગ 40 લોકો ઘાયલ થયા હતા. આમાં પોલીસકર્મીઓ પણ ઘાયલ થયા હતા. 1969 માં પણ ભીડ હિંસક બની હતી. મુંબઈના બ્રેબોર્ન સ્ટેડિયમ અને કોલકાતાના ઇડન ગાર્ડન્સમાં અમ્પાયરિંગથી નાખુશ દર્શકોએ સ્ટેડિયમમાં આગ લગાવી દીધી હતી. જોકે, તે સમયે કોઈ જાનહાનિ થઈ ન હતી.
નકલી ટિકિટોને કારણે ભાગદોડ
બીજું મોટું કારણ ટિકિટ કૌભાંડ પણ રહ્યું છે. 1980 ના અકસ્માતમાં, એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે ક્રિકેટ એસોસિએશન ઓફ બંગાળના કેટલાક ભ્રષ્ટ અધિકારીઓએ સ્ટેડિયમની ક્ષમતા કરતા ઘણી વધારે નકલી ટિકિટો જારી કરી હતી. આ કારણે, 20,000 થી વધુ લોકો સ્ટેડિયમમાં તેની ક્ષમતા કરતાં વધુ પહોંચી ગયા હતા. જેના કારણે નાસભાગની સ્થિતિ સર્જાઈ અને પરિસ્થિતિ કાબુ બહાર થઈ ગઈ.
અન્ય સમાન રમતગમત દુર્ઘટનાઓ
માત્ર ભારતમાં જ નહીં, પરંતુ વિશ્વમાં પણ, રમતગમતના કાર્યક્રમો દરમિયાન ઘણી ઘટનાઓ બની છે જ્યારે ઉજવણીઓ વચ્ચે શોક ફેલાયો હતો. આમાં,
Hillsborough દુર્ઘટના (1989): ઇંગ્લેન્ડના Hillsborough સ્ટેડિયમ ખાતે FA કપ સેમિફાઇનલ દરમિયાન ભાગદોડમાં 97 લોકો માર્યા ગયા.
hessel Static અકસ્માત (1985 ): બ્રસેલ્સમાં લિવરપૂલ અને જુવેન્ટસ વચ્ચેની મેચ દરમિયાન સ્ટેડિયમની દિવાલ ધરાશાયી થતાં 39 લોકો માર્યા ગયા.
Lima Stadiumરમખાણો (1964): આર્જેન્ટિના અને પેરુ વચ્ચે ઓલિમ્પિક ક્વોલિફાયર દરમિયાન થયેલી હિંસામાં 300 થી વધુ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા અને લગભગ 1000 ઘાયલ થયા.
Luzhniki Stadium અકસ્માત (1982 ): મોસ્કોમાં UEFA કપ મેચ દરમિયાન ભાગદોડમાં 66 કિશોરો માર્યા ગયા.
Houphouet-Boigny Stampede (2009): કોટ ડી'આઇવોર અને માલાવી વચ્ચે વર્લ્ડ કપ ક્વોલિફાયર દરમિયાન 19 લોકો માર્યા ગયા અને 135 ઘાયલ થયા.
