Waqf Bill / વક્ફ બોર્ડે જે પણ જમીન પર હાથ નાખ્યો, તે તેમની થઈ ગઈ - રાધા મોહન દાસ અગ્રવાલ

લઘુમતી બાબતોના પ્રધાન કિરેન રિજિજુએ રાજ્યસભામાં વક્ફ સંશોધન બિલ 2024 રજૂ કર્યું છે. આ બિલ રજૂ કરતી વખતે તેમણે કહ્યું કે વ્યાપક ચર્ચા પછી તૈયાર કરાયેલું બિલ JPCને મોકલવામાં આવ્યું હતું. વક્ફ પર જેટલું કામ JPC એ કર્યું તેટલું કોઈ સમિતિએ કર્યું નથી. મોડી રાત સુધી ચર્ચા બાદ, આજે સવારે લોકસભામાં આ બિલ પસાર થયું. ઘણા સભ્યોએ કહ્યું કે તેમને સુધારા માટે જેટલો સમય મળવો જોઈએ તેટલો સમય મળ્યો નથી. વ્યાપાર સલાહકાર સમિતિએ આજે ​​જ તેને ચર્ચા માટે લેવાનું નક્કી કર્યું હતું. તેમણે કોંગ્રેસ સરકાર દરમિયાન રચાયેલી સમિતિઓ અને સચ્ચર સમિતિની ભલામણોનો પણ ગૃહમાં ઉલ્લેખ કર્યો. કિરેન રિજિજુએ કહ્યું કે અમે જે તમે ન કરી શક્યા તે કરવાની હિંમત બતાવી છે અને આ બિલ લાવ્યા છીએ. મને આશા છે કે તમે તેને સમર્થન આપશો. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે અમે કંઈ નવું નથી કરી રહ્યા, ઇતિહાસ સાક્ષી છે કે આવું પહેલા પણ બન્યું છે અને સુધારાઓનો ઇતિહાસ પણ ગણાવ્યો.

GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો

   

લોકસભાએ વકફ સુધારા બિલને બહુમતીથી પસાર કર્યું હતું 

બુધવારે રાત્રે લગભગ 1 વાગ્યે લોકસભાએ વકફ સુધારા બિલને બહુમતીથી પસાર કર્યું. બિલના પક્ષમાં 288 મત પડ્યા, જ્યારે તેની વિરુદ્ધમાં 232 મત પડ્યા. ગૃહે વિપક્ષના તમામ સુધારાઓને ધ્વનિ મતથી નકારી કાઢ્યા. વિપક્ષી સાંસદ એનકે પ્રેમચંદ્રનના સુધારા પ્રસ્તાવ પર રાત્રે 1.15 વાગ્યે મતદાન થયું, જેને 231 વિરુદ્ધ 288 મતોથી નકારી કાઢવામાં આવ્યું. બોર્ડમાં બિન-મુસ્લિમ સભ્યો ન રાખવાનો પ્રસ્તાવ હતો. લોકસભામાં આ બિલ પર 12 કલાકથી વધુ સમય સુધી ચર્ચા થઈ. હવે આ બિલ આજે એટલે કે ગુરુવારે રાજ્યસભામાં રજૂ કરવામાં આવશે.

આ પણ વાંચો :

'વકફ' એટલે શું? જાણો નવું Waqf Bill કાયદો બનશે તો કોને થશે ફાયદો?

'હિંદુઓને તમારી એક ઇંચ પણ જમીનની જરૂર નથી' વક્ફ બિલ પર તેજસ્વી સૂર્યા

લોકસભામાં પસાર થયા બાદ, વક્ફ સુધારા બિલ ગુરુવારે રાજ્યસભામાં રજૂ થવા જઈ રહ્યું છે. જોકે, કેન્દ્ર સરકારને રાજ્યસભામાં બહુ મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડશે નહીં. NDAમાં સમાવિષ્ટ JDU, TDP, શિવસેના (એકનાથ શિંદે) અને NCPનું સમર્થન મળશે.

સંસદીય અને લઘુમતી બાબતોના પ્રધાન કિરેન રિજિજુ આજે બપોરે 1 વાગ્યે રાજ્યસભામાં વકફ સંશોધન બિલ રજૂ કરશે. રાજ્યસભામાં હાલમાં 236 સાંસદો છે, જેના કારણે અહીં બહુમતી માટે 119 સાંસદોના સમર્થનની જરૂર છે. રાજ્યસભામાં ભાજપના 98 સાંસદો છે.

રાજ્યસભામાં નંબર ગેમ શું છે?

સંસદના ઉપલા ગૃહ રાજ્યસભાની વાત કરીએ તો, ગૃહની વર્તમાન સંખ્યા 236 સભ્યોની છે. આમાં ભાજપની સંખ્યા 98  છે. જો આપણે ગઠબંધન પર નજર કરીએ તો, NDA સભ્યોની સંખ્યા લગભગ 115 છે. જો આપણે સામાન્ય રીતે સરકારની તરફેણમાં મતદાન કરતા છ નામાંકિત સભ્યો ઉમેરીએ, તો સંખ્યાઓની રમતમાં, NDA 121 સુધી પહોંચી રહ્યું છે, જે બિલ પસાર કરવા માટે જરૂરી 119 કરતા બે વધુ છે. રાજ્યસભામાં કોંગ્રેસના 27 સભ્યો અને ઈન્ડિયા બ્લોકના અન્ય ઘટક પક્ષોના 58 સભ્યો છે.

કુલ મળીને વિપક્ષ પાસે 85 સાંસદો છે. રાજ્યસભામાં YSR કોંગ્રેસના નવ, BJDના સાત અને AIADMKના ચાર સભ્યો છે. નાના પક્ષો અને અપક્ષો સહિત, ત્રણ સભ્યો એવા છે જે ન તો શાસક ગઠબંધનમાં છે કે ન તો વિપક્ષી ગઠબંધનમાં.

કિરેન રિજિજુએ 8 ઓગસ્ટ 2024ના રોજ લોકસભામાં આ બિલ રજૂ કર્યું હતું, જેને વિપક્ષના હોબાળા બાદ સંયુક્ત સંસદીય સમિતિ (JPC)ને મોકલવામાં આવ્યું હતું. જગદંબિકા પાલના નેતૃત્વ હેઠળની JPCના અહેવાલ પછી, આ સંબંધિત સુધારેલા બિલને કેબિનેટ દ્વારા મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.

શાસક પક્ષનું કહેવું છે કે વકફ સુધારા બિલ દ્વારા તેની મિલકતો સંબંધિત વિવાદોનું સમાધાન કરવાનો અધિકાર પ્રાપ્ત થશે. વકફ મિલકતનો વધુ સારી રીતે ઉપયોગ થશે અને તેનાથી મુસ્લિમ સમુદાયની મહિલાઓને પણ મદદ મળશે.

આ પહેલા વકફ સુધારા બિલ લોકસભા દ્વારા પસાર થઈ ચૂક્યું છે. લોકસભામાં વકફ સુધારા બિલ પર મતદાન થયું, જેમાં કુલ 464 મતોમાંથી 288 પક્ષમાં અને 232 વિરોધમાં પડ્યા. વકફ સુધારા બિલ પર લોકસભામાં 12 કલાકથી વધુ સમય સુધી ચર્ચા થઈ. સંસદીય બાબતોના મંત્રી કિરેન રિજિજુ અને વિપક્ષી સાંસદોએ પોતપોતાના મંતવ્યો રજૂ કર્યા. હવે આ બિલ રાજ્યસભામાં રજૂ કરવામાં આવશે અને પછી રાષ્ટ્રપતિ પાસે મંજૂરી માટે મોકલવામાં આવશે.

લોકસભામાં શું ચર્ચા થઈ?  

કોઈ પણ ધર્મમાં દખલ નહીં : રિજિજુ

રિજિજુએ બુધવારે બપોરે બિલ રજૂ કરીને ચર્ચા શરૂ કરી. તેમણે કહ્યું કે બિલનો હેતુ કોઈપણ ધર્મમાં દખલગીરી નથી પરંતુ વકફ મિલકતોનું સંચાલન કરવાનો છે. જૂના કાયદાની સૌથી વિવાદાસ્પદ કલમ 40નો ઉલ્લેખ કરતા રિજિજુએ કહ્યું કે, આ કડક જોગવાઈ હેઠળ, વકફ બોર્ડ કોઈપણ જમીનને વકફ મિલકત તરીકે જાહેર કરી શકે છે. ફક્ત ટ્રિબ્યુનલ જ તેને રદ કરી શકે છે અથવા તેમાં ફેરફાર કરી શકે છે; હાઇકોર્ટમાં કોઈ અપીલ કરી શકાતી નહોતી. તેને દૂર કરવામાં આવ્યું છે. મુસ્લિમ સમુદાયની કોઈ જમીન છીનવાઈ જશે નહીં. વિપક્ષ ગેરમાર્ગે દોરી રહ્યો છે.

ગૃહમંત્રી અમિત શાહે વિપક્ષ પર આરોપ લગાવ્યો

અગાઉ, બિલ પર ચર્ચામાં ભાગ લેતી વખતે, ગૃહમંત્રી અમિત શાહે વિપક્ષ પર આરોપ લગાવ્યો હતો કે તેઓ વક્ફ બોર્ડને તુષ્ટિકરણની રાજનીતિ હેઠળ સરકારી સંપત્તિ લૂંટવાનું લાઇસન્સ આપી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે સ્વતંત્ર ભારતમાં મુઘલ યુગની વ્યવસ્થા અને કાયદાઓને સ્થાન આપવામાં આવશે નહીં. દાયકાઓથી જાતિવાદ, તુષ્ટિકરણ અને સગાવાદ પર આધારિત પીએમ નરેન્દ્ર મોદીના વિકાસના રાજકારણને કારણે, લોકો અમને વધુ ત્રણ વખત જનાદેશ આપશે.

2013માં યુપીએ-2 સરકાર દ્વારા કરવામાં આવેલા સુધારાઓને યાદ કરતાં શાહે કહ્યું કે આનાથી વ્યાપક અરાજકતા ફેલાઈ ગઈ. આરજેડી સુપ્રીમો લાલુ પ્રસાદ યાદવે આ સુધારાને અન્યાયી ગણાવ્યો હતો અને કડક કાયદાઓની માંગ કરી હતી. સરકાર લાલુ યાદવની ઇચ્છા પૂરી કરી રહી છે. ચર્ચાનો જવાબ આપતા, લઘુમતી કલ્યાણ મંત્રી કિરેન રિજિજુએ વિપક્ષના આ દાવા પર કહ્યું કે આ બિલ ગેરબંધારણીય છે, જ્યારે વકફ કાયદો 1954 થી અમલમાં છે, તો તેમાં સુધારો કેવી રીતે ગેરબંધારણીય હોઈ શકે. તેમણે કહ્યું કે દેશનો લઘુમતી સમુદાય વિશ્વમાં સૌથી સુરક્ષિત છે.

શાહે એક પછી એક જવાબો આપ્યા અને કહ્યું- દરેક વ્યક્તિએ દેશના કાયદાનું પાલન કરવું પડશે

સરકાર તરફથી કોઈ દખલ નહીં: શાહે કહ્યું, હું સ્પષ્ટ કરવા માંગુ છું કે વક્ફમાં સરકાર તરફથી કોઈ દખલ નહીં થાય, જે મુસ્લિમ ભાઈઓની ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ માટે દાન દ્વારા બનાવવામાં આવેલ ટ્રસ્ટ છે. મુતવલ્લી તેમના સમુદાયમાંથી હશે, વકીફ તેમનો હશે અને વકફ પણ તેમનો હશે.

બિન-મુસ્લિમોને પણ મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં: લઘુમતી વોટ બેંકમાં ભય પેદા કરવા માટે, એવી ધારણા ફેલાવવામાં આવી રહી છે કે નવો કાયદો મુસ્લિમોની ધાર્મિક પ્રથાઓ અને તેમની દાનમાં મળેલી મિલકતોમાં દખલ કરશે, જ્યારે બિન-મુસ્લિમોની ધાર્મિક બાબતોમાં કોઈ ભૂમિકા રહેશે નહીં. કોઈ બિન-મુસ્લિમ આવશે નહીં.

વકફ ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ કરતું નથી: વિપક્ષ એવો પ્રચાર કરી રહ્યો છે કે સરકાર મુસ્લિમોની મિલકત હડપ કરશે. વક્ફ બોર્ડ અને કાઉન્સિલની ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓમાં બિન-મુસ્લિમોનો હસ્તક્ષેપ રહેશે. વાસ્તવિકતા એ છે કે વક્ફ બોર્ડ ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ કરતું નથી.

પાછલી તારીખથી અમલમાં નહીં આવે: બિલમાં સ્પષ્ટ છે કે સૂચના જારી થયા પછી જોગવાઈઓ અમલમાં આવશે, એટલે કે, તે પાછલી તારીખથી લાગુ કરવામાં આવશે નહીં.

કલેક્ટરને મિલકતનું નિરીક્ષણ કરવાનો અધિકાર છે, વકફમાંથી મુક્તિ શા માટે છે: બંધારણમાં, કલેક્ટરને મિલકત પરના દાવાઓ અને વિવાદોનું સમાધાન કરવાનો અધિકાર છે. આવી સ્થિતિમાં, વકફ કેસમાં કોઈ છૂટ શા માટે હોવી જોઈએ? એક વક્ફ ટ્રસ્ટ છે, આ બિલ વહીવટી વ્યવસ્થા માટે છે. વકફનો વાસ્તવિક હેતુ પૂર્ણ થવો જોઈએ. મુસ્લિમોના તમામ વર્ગોને લાભ મળવો જોઈએ. 

ઓવૈસીએ ગૃહમાં બિલની નકલ ફાડી નાખી

AIMIM સાંસદ અસદુદ્દીન ઓવૈસીએ વિરોધમાં ગૃહમાં વક્ફ બિલની નકલ ફાડી નાખી. સરકાર પર દેશના સૌથી મોટા લઘુમતી સમુદાયને નિશાન બનાવવાનો આરોપ લગાવતા ઓવૈસીએ કહ્યું કે પ્રસ્તાવિત સુધારા તેમના અધિકારો પર હુમલો છે. 

બિલને કારણે મુકદ્દમા વધશે: ગૌરવ ગોગોઈ 

આ બિલ પર ચર્ચા વિપક્ષ તરફથી કોંગ્રેસના ઉપનેતા ગૌરવ ગોગોઈએ શરૂ કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે, વકફ મિલકતો પર નિયંત્રણ મેળવવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે. આજે તેમની નજર એક લઘુમતી જૂથ પર છે, કાલે તેઓ બીજાને નિશાન બનાવશે. અમે જરૂરી સુધારાઓને સમર્થન આપીએ છીએ, પરંતુ આ બિલ મુકદ્દમા અને સમસ્યાઓમાં વધારો કરશે. સુધારાના નામે, વક્ફ કાઉન્સિલમાં ચૂંટણી દ્વારા સભ્યો બનાવવાને બદલે નામાંકન કરવાની વાત થઈ રહી છે. જો વકફના નામે કંઈક ખોટું થઈ રહ્યું હોય તો સરકારને નિર્દેશો આપવાનો અધિકાર છે, તો તેણે આ અધિકારનો ઉપયોગ કેમ ન કર્યો?

વકફનો હક અલ્લાહ પાસે છે
તૃણમૂલ સાંસદ કલ્યાણ બેનર્જીએ કહ્યું - વકફ એક ધાર્મિક અને સામાજિક સેવા સંસ્થા છે. વકફનો દરેક હક અલ્લાહ પાસે છે. મિલકતનો ઉપયોગ લોકોના કલ્યાણ માટે થાય છે.