Last Update :
24 Jun 2025
ભગવાન જગન્નાથને સમર્પિત રથયાત્રાની તૈયારીઓ પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે. આ વખતે 27 જૂને આ ઉત્સવ ઉજવવામાં આવશે, જેમાં ભગવાન જગન્નાથ, બલભદ્ર અને સુભદ્રાના રથ ખેંચવામાં આવશે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
ગયા વર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ રથયાત્રા ભવ્ય બનવાની છે.
રથયાત્રા માટે રથ તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે, તો બીજી તૈયારીઓ પણ ચાલી રહી છે. દર વર્ષે આયોજિત રથયાત્રામાં ભાગ લેવા માટે મોટી સંખ્યામાં ભક્તો પહોંચે છે, દરેક વ્યક્તિ રથયાત્રામાં જોડાય છે અને રથ ખેંચે છે.
પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, પુરીનું જગન્નાથ મંદિર ફક્ત તેના ધાર્મિક મહત્વ માટે જ પ્રખ્યાત નથી, પરંતુ તેની સાથે જોડાયેલા ઘણા રહસ્યો પણ લોકોને આશ્ચર્યચકિત કરે છે. મંદિરની રચના, તેની પરંપરાઓ અને ત્રીજા પગથિયાં પર પગ ન મૂકવાની પરંપરા જેવા ખાસ નિયમો તેને વધુ રહસ્યમય બનાવે છે.
ભક્તો હંમેશા આ રહસ્યો જાણવા માટે ઉત્સુક રહે છે, જેના કારણે આ મંદિર શ્રદ્ધા અને જિજ્ઞાસાનું કેન્દ્ર રહે છે. આ રહસ્ય યમરાજ સાથે સીધું સંબંધિત માનવામાં આવે છે. ચાલો વિગતવાર જાણીએ.
જગન્નાથ પુરીનું આધ્યાત્મિક મહત્વ શું છે?
ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિકોણથી, જગન્નાથ રથયાત્રા ભારતના સૌથી પવિત્ર યાત્રાધામોમાંનું એક છે. પુરાણોમાં જગન્નાથ ધામનો ખૂબ મહિમા છે, તેને પૃથ્વીનું વૈકુંઠ પણ કહેવામાં આવ્યું છે અને પુરીને પુરુષોત્તમ પુરી પણ કહેવામાં આવે છે. તે હિન્દુ ધર્મના ચાર પવિત્ર ધામો, બદ્રીનાથ, દ્વારકા, રામેશ્વરમ અને જગન્નાથ પુરીમાંથી એક છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન શ્રી હરિ અહીં નિવાસ કરે છે. ભક્તોની માન્યતા છે કે આ મંદિરમાં ભગવાન જગન્નાથના દર્શન કરવાથી વ્યક્તિના બધા પાપોનો નાશ થાય છે અને તેને મોક્ષ મળે છે. એટલા માટે દર વર્ષે દેશ-વિદેશથી લાખો ભક્તો અહીં દર્શન માટે આવે છે.
ભગવાન જગન્નાથના દર્શનને અત્યંત પવિત્ર અને ફળદાયી માનવામાં આવે છે. અષાઢ મહિનામાં નીકળતી રથયાત્રા આનું સૌથી મોટું ઉદાહરણ છે, જેમાં ભક્તો ભગવાનની ભવ્ય ઝાંખી જ નહીં, પણ પાપોથી મુક્તિ મેળવવાની પણ ઇચ્છા રાખે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ મંદિરમાંથી પસાર થઈને ભગવાનની સામે આવવાથી જીવનના બધા દુ:ખ અને અવરોધો દૂર થાય છે.
ત્રીજા પગલાનું રહસ્ય શું છે?
નિષ્ણાતો માને છે કે જગન્નાથ મંદિરમાં કુલ 22 પગથિયાં છે, જેમાંથી ત્રીજા પગલાની વિશેષ પવિત્રતા છે અને તેને 'યમશિલા' કહેવામાં આવે છે. પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, એકવાર યમરાજ ભગવાન જગન્નાથને મળવા આવ્યા હતા.
યમરાજે કહ્યું કે જે આ મંદિરની મુલાકાત લે છે તેને યમલોક જવાની જરૂર નથી. પછી ભગવાન જગન્નાથે ત્રીજા પગલાને યમરાજ માટે પોતાનું ખાસ સ્થાન આપ્યું અને તેને યમશિલા જાહેર કર્યું.
ત્રીજા પગલા પર પગ ન મૂકવાનો નિયમ શું છે?
એવું કહેવાય છે કે જે કોઈ ભક્ત ભગવાન જગન્નાથના દર્શન કર્યા પછી આ ત્રીજા પગથિયાં પર પગ મૂકે છે, તેના બધા પાપ ચોક્કસ ધોવાઈ જાય છે, પરંતુ તેણે યમલોક એટલે કે નશ્વર લોકમાં જવું પડે છે. તેથી, મંદિરમાં આ નિયમ બનાવવામાં આવ્યો હતો કે કોઈ પણ ભક્ત કે પુજારી ત્રીજા પગથિયાં પર પગ ન મૂકે.
આ નિયમ ભક્તોની સુરક્ષા અને તેમના આત્માની મુક્તિ માટે બનાવવામાં આવ્યો છે. ત્રીજા પગથિયાંને યમરાજ સાથે જોડવાની આ વાર્તા મંદિરની પવિત્રતા અને રહસ્યમાં વધારો કરે છે. આ મંદિરમાં ભક્તોની શ્રદ્ધા અને આસ્થાને વધુ ગાઢ બનાવે છે.
આ નિયમ ફક્ત ધાર્મિક શ્રદ્ધા જ નહીં પરંતુ સાંસ્કૃતિક પરંપરાઓનો પણ એક ભાગ બની ગયો છે. દરેક ભક્ત તેનું આદરપૂર્વક પાલન કરે છે અને મંદિરના નિયમોનું પાલન કરે છે.
નોંધ:- આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે - પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. GSTV આની પુષ્ટિ નથી કરતું. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.
