Last Update :
29 Jun 2025
આજના સમયમાં જ્યારે ખર્ચ સતત વધી રહ્યો છે અને કમાણીની સમજ ધીમે ધીમે આવી રહી છે, ત્યારે બાળકોને પૈસાનું મૂલ્ય શીખવવું પહેલા કરતાં વધુ મહત્વપૂર્ણ બની ગયું છે. આ એવી વસ્તુ નથી જે પુસ્તકોમાંથી શીખવી શકાય, પરંતુ રોજિંદા ટેવો અને નાના નિર્ણયો દ્વારા શીખવી શકાય છે. જેટલા વહેલા બાળકો એ સમજવાનું શરૂ કરે છે કે પૈસા કેવી રીતે આવે છે અને ક્યાં જાય છે, તેટલું જ તે તેના ભવિષ્યને સારી રીતે સંભાળી શકશે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
1. પૈસા વિશે ખુલીને વાત કરો
તમારા બાળકો સાથે આ વિષય પર વાત કરવામાં અચકાશો નહીં. તેને કહો કે તમે જે કામ કરો છો તેનાથી ઘર ચાલે છે. સમજાવો કે બધું ખરીદવા માટે પૈસાની જરૂર પડે છે - પછી ભલે તે દૂધ હોય, પુસ્તકો હોય કે વીજળીનું બિલ હોય. જ્યારે તે જોશે કે તમે પ્રામાણિકપણે કામ કરીને પૈસા કમાઈ રહ્યા છો, ત્યારે તે તેને હળવાશથી લેશે નહીં.
2. બચત કરવાની આદત પાડો
બાળકોને પિગી બેંક આપવી એ હજુ પણ એક સારી શરૂઆત છે. જ્યારે તેઓ પૈસા બચાવે છે અને કંઈક ખરીદે છે, ત્યારે તે ગર્વ અનુભવે છે. જો તમે ઇચ્છો, તો તમે તેના નામે બેંક ખાતું પણ ખોલી શકો છો, જેથી તે બચતને વધુ સારી રીતે સમજી શકે.
૩. જરૂરિયાત અને ઈચ્છા વચ્ચેનો તફાવત
બાળકોને શીખવો કે આવશ્યક વસ્તુઓ અને તેને ગમતી વસ્તુઓ વચ્ચેનો તફાવત છે. ઠંડીથી રક્ષણ આપતું જેકેટ એક જરૂરિયાત છે. પરંતુ મોંઘી બ્રાન્ડની ઘડિયાળ ફક્ત દેખાડો કરવા માટે છે. આવી વસ્તુઓ તેની વિચારસરણીને મજબૂત બનાવે છે.
4. ઉદાહરણ બનો
બાળકો તેના માતાપિતા પાસેથી સૌથી વધુ શીખે છે. જો તમે બિનજરૂરી ખર્ચ કરો છો અથવા વિચાર્યા વિના ખરીદી કરો છો, તો તે પણ એવું જ કરશે. પરંતુ જો તમે આયોજન કર્યા પછી ખર્ચ કરો છો, તો બાળકો પણ તે આદત અપનાવશે.
5. રમત દ્વારા શિક્ષણ
મોનોપોલી અથવા નકલી પૈસા જેવી બોર્ડ ગેમ્સ રમવાથી તેને કેવી રીતે કમાવવા, ખર્ચ કરવા અને બચત કરવી તે સમજવામાં મદદ મળી શકે છે. આ મનોરંજક અને શૈક્ષણિક બંને છે.
6. સખત મહેનતનો અર્થ
છોડને પાણી આપવા અથવા કરિયાણાનું સામાન લાવવામાં મદદ કરવા જેવા નાના કાર્યો માટે તેને થોડા પૈસા આપવાથી તે શીખવે છે કે પૈસા ભીખ માંગવાથી નહીં, પણ સખત મહેનતથી આવે છે.
7. ભૂલો કરવા દો
જો તે તેના પૈસાથી કંઈક નકામું ખરીદે છે, તો તેને ઠપકો ન આપો, પરંતુ તેને સમજાવો કે આગલી વખતે નિર્ણય લેતા પહેલા તેણે કાળજીપૂર્વક વિચાર કરવો જોઈએ. આ ભૂલો તેને વધુ સારા નિર્ણયો લેવાનું શીખવે છે.
8. દાન અને મદદની ભાવના
તેને શીખવો કે પૈસા ફક્ત પોતાના માટે નથી. જ્યારે તે બીજાને મદદ કરવા માટે થોડો ભાગ આપે છે, ત્યારે તે કરુણા અને જવાબદારી બંને વિકસાવે છે.
9. રોકાણની પ્રારંભિક સમજ
જ્યારે તેઓ થોડા મોટા થાય છે, ત્યારે તમે તેને શીખવી શકો છો કે પૈસા ફક્ત બચત કરીને જ નહીં, પણ તેને યોગ્ય જગ્યાએ રોકાણ કરીને પણ વધે છે. શેરબજાર અથવા મ્યુચ્યુઅલ ફંડની મૂળભૂત બાબતો ધીમે ધીમે સમજાવો.
