
ન્યુક્લિયર ડીલને લઈને અમેરિકા અને ઈરાન વચ્ચેના સંબંધો ફરી એકવાર તંગ બની ગયા છે. ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ મસૂદ પેઝેશ્કિયાને પરમાણુ કાર્યક્રમને લઈને અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને લખેલા પત્રમાં અમેરિકા સાથે સીધી વાતચીત કરવાનો ઈન્કાર કરી દીધો છે. જોકે, કેબિનેટની બેઠકને સંબોધિત કરતી વખતે રાષ્ટ્રપતિ મસૂદે સંકેત આપ્યો હતો કે તેહરાન અમેરિકા સાથે પરોક્ષ વાતચીત કરવા તૈયાર છે.
શું છે મામલો?
અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તાજેતરમાં ઈરાનને પત્ર લખીને નવા પરમાણુ કરારનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. સાથે જ ચેતવણી પણ આપી છે કે જો તે સમજૂતી માટે સહમત નહીં થાય તો સૈન્ય કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. ટ્રમ્પે ટેરિફ લાદવાની પણ વાત કરી હતી.
ઈરાને અમેરિકાના પ્રસ્તાવને સીધો ફગાવી દીધો છે. રાષ્ટ્રપતિ મસૂદ પેઝેશ્કિયાને કેબિનેટની બેઠક દરમિયાન કહ્યું કે તેહરાન માત્ર અમેરિકા સાથે પરોક્ષ વાતચીત માટે તૈયાર છે. અમેરિકા સાથે સીધી વાતચીતનો કોઈ અવકાશ નથી.
ઈરાન અને અમેરિકા વચ્ચે શું છે વિવાદ?
2015 માં, અમેરિકા, ઈરાન, યુકે, ફ્રાન્સ, જર્મની, ચીન અને રશિયા વચ્ચે પરમાણુ કરાર (JCPOA) પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ કરાર હેઠળ ઈરાન તેના પરમાણુ કાર્યક્રમને મર્યાદિત કરવા માટે રાજી થઈ ગયું હતું. બદલામાં, અમેરિકા અને અન્ય દેશોએ ઈરાન પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોને હળવા કર્યા.
ઈરાન નજીક ઘણા યુએસ લશ્કરી ઠેકાણા
અમેરિકાએ ઈરાનના પડોશી દેશો અને દરિયાઈ વિસ્તારોમાં તેના ઘણા લશ્કરી ઠેકાણા બનાવ્યા છે. તાજેતરમાં, જ્યારે હુથી બળવાખોરોએ લાલ સમુદ્રમાં અમેરિકન જહાજોને નિશાન બનાવ્યા, ત્યારે અમેરિકાએ હુથી ઠેકાણાઓનો નાશ કરવા માટે તેની બધી શક્તિનો ઉપયોગ કર્યો. આ માટે અમેરિકાએ ઘણા ક્ષેત્રોમાં પોતાની લશ્કરી ક્ષમતાઓમાં પણ વધારો કર્યો.
તમને જણાવી દઈએ કે અમેરિકાના કુવૈત, કતાર, બહેરીન અને યુએઈમાં ઘણા લશ્કરી થાણા છે. અમેરિકા પાસે ઇરાક, ઉત્તરી ઇરાક અને પૂર્વી સીરિયામાં અસદ બેઝમાં પણ ઘણી લશ્કરી ચોકીઓ છે. ઈરાનના રાજ્ય મીડિયા અનુસાર, 'સંસદના અધ્યક્ષ મોહમ્મદ-બાકર કાલિબાફે કહ્યું છે કે જો અમેરિકા ઈરાન સામે લશ્કરી ધમકીઓ આપશે, તો અમેરિકન સાથીઓ અને આ ક્ષેત્રમાં અમેરિકન લશ્કરી થાણાઓ પણ સુરક્ષિત રહેશે નહીં.'