Last Update :
20 May 2025
'ઓપરેશન સિંદૂર' દરમિયાન અમૃતસરના સુવર્ણ મંદિર સંકુલમાં કોઈ હવાઈ સંરક્ષણ સિસ્ટમ કે અન્ય કોઈ હવાઈ સંરક્ષણ સંસાધન તૈનાત કરવામાં આવ્યું ન હતું. ભારતીય સેનાએ મંગળવારે એક નિવેદન જારી કરીને આ સ્પષ્ટતા આપી છે. આ નિવેદન એવા અહેવાલો બાદ આવ્યું છે કે સુવર્ણ મંદિરના મેનેજમેન્ટે પાકિસ્તાન તરફથી સંભવિત ડ્રોન અને મિસાઇલ ખતરાનો સામનો કરવા માટે સેનાને મંદિર સંકુલની અંદર હવાઈ સંરક્ષણ સિસ્ટમ તૈનાત કરવાની મંજૂરી આપી હતી. એક નિવેદનમાં, સેનાએ જણાવ્યું હતું કે, "સુવર્ણ મંદિરમાં હવાઈ સંરક્ષણ સિસ્ટમની તૈનાતી અંગે મીડિયામાં કેટલાક અહેવાલો ફરતા થઈ રહ્યા છે. જેથી સ્પષ્ટ કરવામાં આવે છે કે શ્રી દરબાર સાહિબ અમૃતસર (સુવર્ણ મંદિર) ના સંકુલમાં કોઈ હવાઈ સંરક્ષણ સિસ્ટમ, અન્ય કોઈ હવાઈ સંરક્ષણ સંસાધન કે કોઈ હવાઈ સંરક્ષણ બંદૂક તૈનાત કરવામાં આવી ન હતી."
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
અગાઉ, અહેવાલોને ફગાવી દેતા, સુવર્ણ મંદિરના અધિક મુખ્ય ગ્રંથી અને શિખર શીખ ધાર્મિક સંસ્થા શિરોમણી ગુરુદ્વારા પ્રબંધક સમિતિ (SGPC) એ કહ્યું હતું કે, ભારતીય સેનાને કોઈપણ હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલી તૈનાત કરવાની પરવાનગી આપવામાં આવી નથી. SGPC પ્રમુખ હરજિંદર સિંહ ધામીએ એમ પણ કહ્યું હતું કે, ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે તાજેતરમાં તણાવ વધ્યા બાદ 'બ્લેકઆઉટ' દરમિયાન વહીવટીતંત્રે ફક્ત લાઇટ બંધ કરવા માટે તેમનો સંપર્ક કર્યો હતો, પરંતુ તેમણે 'શિષ્ટતા'ની પવિત્રતા જાળવી રાખીને વહીવટી જવાબદારીના હિતમાં સંપૂર્ણ સહયોગ આપ્યો હતો. ધામીએ કહ્યું કે શ્રી હરમંદિર સાહિબ ખાતે હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલીની તૈનાતી અંગે કોઈ લશ્કરી અધિકારી સાથે કોઈ સંપર્ક થયો નથી.
SGPCએ પણ આવા સમાચારોને નકારી કાઢ્યા
શ્રી હરમંદિર સાહિબના મુખ્ય ગ્રંથિ જ્ઞાની રઘબીર સિંહે પણ સ્પષ્ટતા કરી હતી કે, ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન તેઓ વિદેશ પ્રવાસ પર હોવા છતાં, વાયુ સંરક્ષણ પ્રણાલીની તૈનાતી અંગે તેમની સાથે કોઈ ચર્ચા થઈ ન હતી કે સુવર્ણ મંદિરમાં આવી કોઈ ઘટના બની ન હતી. સુવર્ણ મંદિરના અધિક મુખ્ય ગ્રંથી જ્ઞાની અમરજીત સિંહે જણાવ્યું હતું કે, પાકિસ્તાન તરફથી સંભવિત ડ્રોન અને મિસાઇલ ખતરાનો સામનો કરવા માટે સેનાને સુવર્ણ મંદિરની અંદર હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલી તૈનાત કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી તે સાચું નથી. સિંહે કહ્યું કે આ દાવો સંપૂર્ણપણે ખોટો છે. તેમણે કહ્યું કે, સિસ્ટમ ઇન્સ્ટોલ કરવા માટે ક્યારેય પરવાનગી આપવામાં આવી ન હતી.
ધાર્મિક સ્થળની પવિત્રતા સંપૂર્ણ જવાબદારી સાથે જાળવવામાં આવી હતી
સિંહે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે હરમંદિર સાહિબના મેનેજમેન્ટે શહેરમાં 'બ્લેકઆઉટ' અંગે જિલ્લા વહીવટીતંત્રની માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરીને નિર્ધારિત સમયમર્યાદામાં સંકુલની બાહ્ય અને ઓવરહેડ લાઇટો બંધ કરી દીધી હતી. તેમણે કહ્યું કે, જોકે, જ્યાં ધાર્મિક આચારસંહિતાનું પાલન થાય છે ત્યાં લાઇટિંગ રાખવામાં આવી હતી અને ધાર્મિક સ્થળની પવિત્રતા સંપૂર્ણ જવાબદારી સાથે જાળવવામાં આવી હતી. સિંહે પુનરોચ્ચાર કર્યો કે શ્રી દરબાર સાહિબ (સુવર્ણ મંદિર), ગુરુ રામદાસજીના લંગર, શ્રી અખંડ પાઠ સાહિબ સ્થળ અને અન્ય સંલગ્ન ગુરુદ્વારાઓમાં દૈનિક ધાર્મિક પ્રથાઓ કડક માનક નિયમો અનુસાર ચલાવવામાં આવે છે અને કોઈને પણ તેમાં દખલ કરવાનો અધિકાર નથી.
'બ્લેકઆઉટ' દરમિયાન અનુસરવામાં આવેલી માર્ગદર્શિકા
તેમણે કહ્યું કે તાજેતરના સમયમાં તણાવપૂર્ણ પરિસ્થિતિ હોવા છતાં, હરમંદિર સાહિબ ખાતે ભક્તિ અને શિસ્ત સાથે સંપૂર્ણ ધાર્મિક આચારસંહિતાનું પાલન ચાલુ રહ્યું. સિંહે એ પણ સ્પષ્ટતા કરી કે 'બ્લેકઆઉટ' દરમિયાન પણ, કોઈપણ ધાર્મિક સ્થળ પર લાઇટ બંધ કરવામાં આવી ન હતી જ્યાં મર્યાદાનું પાલન કરવામાં આવી રહ્યું હતું. SGPCના વડા ધામીએ જણાવ્યું હતું કે સિંહ સાથે પરામર્શના આધારે જિલ્લા વહીવટીતંત્રની માર્ગદર્શિકાને અનુસરીને ફક્ત બહારની લાઇટો બંધ કરવામાં આવી હતી.
તેમણે કહ્યું કે 'બ્લેકઆઉટ' દરમિયાન પણ, મોટી સંખ્યામાં ભક્તો સેવા આપવા માટે આવતા રહ્યા અને જો હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલીની તૈનાતી જેવી કોઈ ઘટના બની હોત, તો સંગતે ચોક્કસપણે તેની નોંધ લીધી હોત. ધામીએ તંગ પરિસ્થિતિઓ દરમિયાન સેના અને દેશ દ્વારા ભજવવામાં આવેલી પ્રશંસનીય ભૂમિકાનો સ્વીકાર કર્યો પરંતુ ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે "ઘટનાના થોડા દિવસો પછી શીખોના મુખ્ય ધાર્મિક સ્થળ વિશે આવા જૂઠાણા ફેલાવવા એ આઘાતજનક રીતે અસત્ય છે."
