
આજે ગુરુવારે ૧૨ જૂન અમદાવાદમાં એક મોટો વિમાન અકસ્માત સર્જાયો છે. Air Indiaનું પેસેન્જર પ્લેન બોઇંગ ડ્રીમલાઇન 787 ક્રેશ થયું. લંડન જઈ રહેલા આ વિમાનમાં 10 ક્રૂ સભ્યો ઉપરાંત 242 મુસાફરો હતા. ચાલો જાણીએ કે એર ઈન્ડિયાના વિમાનો ક્યારે અને ક્યાં મોટા અકસ્માતોનો ભોગ બન્યા.
એર ઇન્ડિયાના વિમાનોમાં 1950 થી 2025 સુધીના મોટા અકસ્માતોની યાદી : -
-
3 નવેમ્બર 1950: એર ઇન્ડિયા ફ્લાઇટ 245
-
સ્થળ: મોન્ટ બ્લેન્ક, ફ્રાન્સ
-
વિમાન: લોકહીડ L-749A કોન્સ્ટેલેશન
-
મૃત્યુ: 48 (તમામ મુસાફરો અને ક્રૂ)
-
કારણ: ખરાબ હવામાન અને નેવિગેશનમાં ભૂલને કારણે આ અકસ્માત થયો. આ વિમાન લંડનથી મુંબઈ જઈ રહ્યું હતું. જીનીવામાં ઉતરતા પહેલા તે મોન્ટ બ્લેન્કના ગ્લેશિયર સાથે અથડાયું. તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે પાયલટે ખોટી ઊંચાઈએ ઉડાન ભરી હતી.
-
-
24 જાન્યુઆરી 1966: એર ઇન્ડિયા ફ્લાઇટ 101
-
સ્થળ: મોન્ટ બ્લેન્ક, ફ્રાન્સ
-
વિમાન: બોઇંગ 707-437
-
મૃત્યુ: 117 (તમામ મુસાફરો અને ક્રૂ)
-
કારણ: આ અકસ્માત પણ મોન્ટ બ્લેન્ક નજીક થયો, જ્યાં વિમાન જીનીવામાં ઉતરતા પહેલા ગ્લેશિયર સાથે અથડાયું. આ વિમાનમાં ભારતના પરમાણુ વૈજ્ઞાનિક ડૉ. હોમી જહાંગીર ભાભા પણ સવાર હતા. તપાસમાં પાયલટની ભૂલ અને એર ટ્રાફિક કંટ્રોલ સાથે ખોટા સંચારને કારણ ગણવામાં આવ્યું. આ અકસ્માતને ષડયંત્રના દૃષ્ટિકોણથી પણ જોવામાં આવે છે.
-
-
1 જાન્યુઆરી 1978: એર ઇન્ડિયા ફ્લાઇટ 855
-
સ્થળ: અરબ સાગર, મુંબઈ, ભારત
-
વિમાન: બોઇંગ 747-237B (સમ્રાટ અશોક)
-
મૃત્યુ: 213 (તમામ મુસાફરો અને ક્રૂ)
-
કારણ: આ અકસ્માત મુંબઈના કિનારેથી લગભગ 3 કિમી દૂર અરબ સાગરમાં થયો. વિમાન ટેકઓફના બે મિનિટ બાદ ક્રેશ થયું. તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે સ્થાનિક ભટકાવ (spatial disorientation) અને ઉડાન સાધનોની ખામીને કારણે આ અકસ્માત થયો. તે સમયે આ એર ઇન્ડિયાનો સૌથી ઘાતક અકસ્માત હતો.
-
-
21 જૂન 1982: એર ઇન્ડિયા ફ્લાઇટ
-
સ્થળ: મુંબઈ, ભારત
-
વિમાન: બોઇંગ 707-400
-
મૃત્યુ: 17 (99 મુસાફરોમાંથી 15 અને 12 ક્રૂમાંથી 2)
-
કારણ: ભારે વરસાદ અને રાત્રિના સમયે મુશ્કેલ લેન્ડિંગ બાદ વિમાન રનવે પરથી લપસી ગયું. ક્રૂએ ગો-અરાઉન્ડ (પુનઃ ઉડાન) નો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ વિમાન સ્ટોલ થયું અને રનવે પર પાછું ખાબક્યું. આ અકસ્માત પાયલટની ભૂલ અને ખરાબ હવામાનને કારણે થયો.
-
-
23 જૂન 1985: એર ઇન્ડિયા ફ્લાઇટ 182 (કનિષ્ક બોમ્બ વિસ્ફોટ)
-
સ્થળ: એટલાન્ટિક મહાસાગર, આયર્લેન્ડના કિનારે
-
વિમાન: બોઇંગ 747-237B (સમ્રાટ કનિષ્ક)
-
મૃત્યુ: 329 (તમામ મુસાફરો અને ક્રૂ)
-
કારણ: આ અકસ્માત આતંકવાદી હુમલાને કારણે થયો. વાનકુવરથી મોકલવામાં આવેલા કાર્ગોમાં રાખેલો બોમ્બ હવામાં ફાટ્યો. આ ફ્લાઇટ ટોરોન્ટોથી લંડન, પછી દિલ્હી અને મુંબઈ જઈ રહી હતી. તપાસમાં સિખ ઉગ્રવાદી સંગઠન બબ્બર ખાલસાને જવાબદાર ઠેરવવામાં આવ્યું. આ કેનેડાના ઇતિહાસનો સૌથી ઘાતક આતંકવાદી હુમલો અને એર ઇન્ડિયાનો સૌથી મોટો અકસ્માત હતો.
-
-
22 મે 2010: એર ઇન્ડિયા એક્સપ્રેસ ફ્લાઇટ 812
-
સ્થળ: મેંગલોર, ભારત
-
વિમાન: બોઇંગ 737-800
-
મૃત્યુ: 158 (166 મુસાફરો અને ક્રૂમાંથી)
-
કારણ: આ ફ્લાઇટ દુબઈથી મેંગલોર આવી રહી હતી અને લેન્ડિંગ દરમિયાન રનવેની બહાર નીકળી ગઈ, જે બાદ તે ટેકરી સાથે અથડાઈ અને આગ લાગી. તપાસમાં પાયલટની ભૂલને મુખ્ય કારણ ગણવામાં આવ્યું.
-
-
7 ઓગસ્ટ 2020: એર ઇન્ડિયા એક્સપ્રેસ ફ્લાઇટ 1344
-
સ્થળ: કોઝિકોડ, ભારત
-
વિમાન: બોઇંગ 737-800
-
મૃત્યુ: 21 (191 મુસાફરો અને ક્રૂમાંથી, જેમાં 2 પાયલટનો સમાવેશ)
-
કારણ: આ ફ્લાઇટ દુબઈથી કોઝિકોડ આવી રહી હતી. ભારે વરસાદ અને તેજ પવનની વચ્ચે લેન્ડિંગ દરમિયાન રનવેથી લપસી ગઈ. વિમાન ખીણમાં પડ્યું અને બે ભાગમાં વહેંચાઈ ગયું. તપાસમાં પાયલટની ભૂલ અને ખરાબ હવામાનને જવાબદાર ઠેરવવામાં આવ્યું.
-
-
12 જૂન 2025: એર ઇન્ડિયા ફ્લાઇટ 171
-
સ્થળ: અમદાવાદ, ભારત (મેઘની નગર)
-
વિમાન: બોઇંગ 787-8 ડ્રીમલાઇનર
-
મૃત્યુ: 100 થી વધુ (242 મુસાફરો અને ક્રૂમાંથી, ચોક્કસ આંકડા હજુ સ્પષ્ટ નથી)
-
કારણ: આ વિમાન અમદાવાદથી લંડન ગેટવિક જઈ રહ્યું હતું અને ટેકઓફના થોડી મિનિટો બાદ મેઘાણીનગર વિસ્તારમાં ક્રેશ થયું. પ્રારંભિક અહેવાલોમાં ટેકનિકલ ખામીનો ઉલ્લેખ છે, પરંતુ તપાસ ચાલુ છે. આ બોઇંગ 787નો પ્રથમ અકસ્માત છે, અને એર ઇન્ડિયાનો 1985 પછીનો પ્રથમ મોટો હલ લોસ છે.
-
આ યાદીમાં ફક્ત મોટા અકસ્માતોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં નોંધપાત્ર સંખ્યામાં મૃત્યુ થયા હોય. એર ઇન્ડિયાએ 2021માં ટાટા ગ્રૂપના હસ્તક આવ્યા બાદ તેની સુરક્ષા અને સેવાઓમાં સુધારો કરવાના પ્રયાસો કર્યા છે, પરંતુ 2025નો અમદાવાદ અકસ્માત એ ભારતીય ઉડ્ડયન ઇતિહાસની એક દુઃખદ ઘટના છે.