
રશિયા અને યુક્રેન(Russia and Ukraine war) વચ્ચે ત્રણ વર્ષથી યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. શાંતિ અને સમાધાન માટેના તમામ પ્રયાસો અત્યાર સુધી નિરર્થક રહ્યા છે. દરમિયાન, America બંને પક્ષો સાથે વાતચીત કરી રહ્યું છે અને શાંતિ પ્રસ્તાવ માટે એક ફોર્મ્યુલા પર કામ કરી રહ્યું છે. એવા અહેવાલ છે કે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે યુક્રેન-રશિયા સોદા(Ukraine-Russia deal) અંગે એક ચોંકાવનારો સૂચન તૈયાર કર્યો છે. ટ્રમ્પના ખાસ દૂતે યુક્રેનના કેટલાક મહત્ત્વપૂર્ણ વિસ્તારો રશિયાને આપવાની હિમાયત કરી છે. તેમણે રશિયાને ચાર યુક્રેનિયન પ્રદેશો આપવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. જોકે, આ 'સોદા' પર ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રમાં વ્યૂહાત્મક મતભેદો જોવા મળી રહ્યા છે.
હકીકતમાં, ગયા અઠવાડિયે રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને(Russian President Vladimir Putin) તેમના વતી એક વાટાઘાટકારને વોશિંગ્ટન મોકલ્યો હતો. રશિયન વાટાઘાટકાર ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર સાથે રાત્રિભોજનમાં હાજરી આપી હતી અને યુક્રેન-રશિયા શાંતિ(Ukraine-Russia peace) અંગે ચર્ચા કરી હતી. આ રાત્રિભોજનના 48 કલાકથી પણ ઓછા સમયમાં, મહત્ત્વપૂર્ણ માહિતી પ્રકાશમાં આવી છે. મોસ્કો સાથે વાટાઘાટોનું નેતૃત્વ કરી રહેલા અમેરિકાના ખાસ દૂત સ્ટીવ વિટકોફે (Steve Witkoff) વ્હાઇટ હાઉસ ખાતે રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને(President Donald Trump) મળ્યા અને સીધી વાત કરી.
'ચાર પૂર્વીય યુક્રેનિયન પ્રદેશો રશિયાને સોંપો' વિટકોફે કહ્યું કે યુક્રેનમાં યુદ્ધવિરામનો(Ceasefire in Ukraine) સૌથી સચોટ રસ્તો એ છે કે રશિયાને 2022 માં ગેરકાયદેસર રીતે કબજો કરવાનો પ્રયાસ કરાયેલા ચાર પૂર્વીય યુક્રેનિયન પ્રદેશોની માલિકી આપવામાં આવે. બે યુએસ અધિકારીઓ અને પરિસ્થિતિથી પરિચિત પાંચ લોકોએ રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું કે ટ્રમ્પના ખાસ દૂત સ્ટીવ વિટકોફે આને યુદ્ધવિરામ લાવવાનો સૌથી ઝડપી રસ્તો ગણાવ્યો હતો.
આ એક એવો મુદ્દો છે જે વિટકોફે પહેલા પણ ઉઠાવ્યો છે. તેમણે તાજેતરના પોડકાસ્ટ ઇન્ટરવ્યુમાં આ જ વાતનો પુનરાવર્તિત કર્યો. જોકે, કિવ (યુક્રેન) પહેલાથી જ આ પ્રસ્તાવને નકારી ચૂક્યું છે. કેટલાક અમેરિકન અને યુરોપિયન અધિકારીઓ પણ આને રશિયા તરફથી વધુ પડતી માંગ માને છે.
વિટકોફના પ્રસ્તાવનો વિરોધ સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, વ્હાઇટ હાઉસમાં એક બેઠક દરમિયાન, રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પના યુક્રેન બાબતો માટેના ખાસ દૂત જનરલ કીથ કેલિગે વિટકોફના પ્રસ્તાવનો વિરોધ કર્યો અને કહ્યું કે યુક્રેન વિવાદિત જમીન સંબંધિત કેટલીક શરતો પર વાટાઘાટો કરવા તૈયાર હોઈ શકે છે, પરંતુ તે ક્યારેય એકપક્ષીય રીતે આ પ્રદેશોની સંપૂર્ણ માલિકી રશિયાને સોંપવા તૈયાર નહીં હોય.
વિટકોફ પુતિનને મળવા રશિયા પહોંચ્યા હાલમાં, આ બેઠક કોઈપણ નિર્ણય વિના સમાપ્ત થઈ. એટલે કે અમેરિકા પોતાની રણનીતિ બદલશે કે નહીં તે નક્કી થઈ શક્યું નથી. દરમિયાન, વિટકોફ શુક્રવારે પુતિનને મળવા રશિયા પહોંચ્યા. તેઓ સેન્ટ પીટર્સબર્ગમાં રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનને મળ્યા.
યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચેના ગતિરોધને સમાપ્ત કરવા અંગે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રમાં મતભેદો વધી રહ્યા છે. વિટકોફ અને કેલિગ વચ્ચે વ્યૂહરચના અંગે ઊંડા તફાવત છે. યુએસ અધિકારીઓ અને સહયોગીઓ અને વહીવટીતંત્ર સાથે સંપર્કમાં રહેલા ચાર પશ્ચિમી રાજદ્વારીઓએ પણ આ તફાવતોનો સ્વીકાર કર્યો.
અગાઉ, વિટકોફે સુરક્ષા નિયમોને અવગણીને વ્હાઇટ હાઉસની બેઠક પહેલા રશિયન વાટાઘાટકાર કિરિલ દિમિત્રીવને તેમના ખાનગી નિવાસસ્થાને રાત્રિભોજન માટે આમંત્રણ આપ્યું હતું. 2022 માં યુક્રેન પર રશિયાના હુમલા બાદ કિરિલ દિમિત્રીવ યુએસ પ્રતિબંધોનો સામનો કરી રહ્યા છે.
આનાથી વ્હાઇટ હાઉસ અને સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટમાં ખળભળાટ મચી ગયો. અમેરિકા સામાન્ય રીતે રશિયન અધિકારીઓને ઘરે આમંત્રણ આપવાનું ટાળે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે રશિયાની ગુપ્તચર ક્ષમતાઓ ખૂબ જ મજબૂત છે. બાદમાં આ રાત્રિભોજનનું આયોજન વ્હાઇટ હાઉસ ખાતે કરવામાં આવ્યું હતું.
વિટકોફ ટ્રમ્પના જૂના મિત્ર છે.
વિટકોફ ટ્રમ્પના જૂના મિત્ર છે અને તેમણે તેમને ઘણી રાજદ્વારી સફળતાઓ અપાવી છે. તેમને રિપબ્લિકન પાર્ટીના યુક્રેન વિરોધી પાંખ તરફથી થોડું સમર્થન છે, પરંતુ તેમના પ્રસ્તાવોથી રિપબ્લિકનો નારાજ થયા છે જેઓ માને છે કે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર મોસ્કો તરફ ખૂબ જ ઝુકાવ ધરાવે છે.
સૂત્રો કહે છે કે કાર્લસનના ઇન્ટરવ્યુ પછી, ઘણા રિપબ્લિકન કાયદા નિર્માતાઓએ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર પરિષદને બોલાવી.