Last Update :
06 Feb 2025
પ્રમુખ પદના શપથ ગ્રહણ કર્યા બાદ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ગાઝા પટ્ટી વિશે ઘણી વિવાદાસ્પદ ટિપ્પણીઓ કરી છે. તેમણે પેલેસ્ટિનિયનોને ગાઝામાંથી પલાયન કરાવવાની પણ વાત કરી છે. તેમણે ગાઝાને એક શાનદાર સ્થળ ગણાવતા કહ્યું હતું કે અહીં ઘણી સુંદર વસ્તુઓ કરી શકાય છે. 26 જાન્યુઆરીના રોજ એરફોર્સ વન પર મીડિયા સાથે વાત કરતા તેમણે કહ્યું કે, પેલેસ્ટિનિયનોને ઈજિપ્ત અને જોર્ડન મોકલી દેવા જોઈએ. તેમના આ નિવેદન બાદ 20 લાખ લોકોને ગાઝામાંથી સ્થળાંતર કરાવવા અને ગાઝાને સંપૂર્ણ અમેરિકન નિયંત્રણ હેઠળ લાવવાનું સૂચન આવ્યું છે. હવે ટ્રમ્પના આ એક નિર્ણયથી 20 લાખ લોકોનું ભાવિ જોખમમાં મૂકાઈ શકે છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
ટ્રમ્પે ગાજા પર પોતાનો પ્રસ્તાવ કેમ આપ્યો
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના ઈરાદા સમજવા ઘણીવાર મુશ્કેલ હોય છે. પોતાના અણધાર્યા અભિગમ માટે જાણીતા ટ્રમ્પનું માનવું છે કે, હું કોઈપણ પ્રકારની વાતચીતમાં મોલ-ભાવનો માસ્ટર છું. તેમનો પ્રારંભિક બિંદુ શું છે અને તેમની અંતિમ યોજના શું હોઈ શકે છે તે વચ્ચે તફાવત કરવો મુશ્કેલ બની જાય છે. કેટલાક વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે, આ પ્રસ્તાવ ઈઝરાયેલના કટ્ટરપંથીઓને ખુશ કરવા માટે હતો. જેઓ લાંબા સમયથી ગાઝામાં ગેરકાયદેસર વસાહતો બનાવવાની મંજૂરી આપવામાં માનતા હતા. બીજી તરફ કેટલાક લોકો તેને ગાઝાના પુનર્નિર્માણ માટે આરબ દેશોમાંથી ભંડોળ એકત્ર કરવા માટે એક વ્યૂહાત્મક પગલું માને છે. તો ટ્રમ્પના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર માઇક વોલ્ટ્ઝે તેને મોટા પ્રાદેશિક ઉકેલનો ભાગ ગણાવ્યો છે.
ગાઝા પર અમેરિકન નિયંત્રણનો વિચાર કેટલો વ્યવહારીક
ટ્રમ્પનો વિચાર એ છે કે અમેરિકા ગાઝા પર નિયંત્રણ સ્થાપિત કરશે અને ત્યાંથી 20 લાખ લોકોને હાંકી કાઢીને તેમને અન્ય દેશોમાં મોકલી દેશે. આમાં અનેક પ્રકારની મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આ વિચાર વ્યવહારીક રીતે તો અશક્ય છે જ, પરંતુ પેલેસ્ટિનિયનો માટે ખૂબ જ દુઃખદાયક પણ છે.
ગાઝામાં રહેતા લોકો કોઈપણ પ્રકારના વિસ્થાપન સામે બળવો કરશે. આ ન માત્ર પેલેસ્ટિનિયનોની ઓળખ અને અધિકારોની વિરુદ્ધ છે, પરંતુ તે પ્રાદેશિક સંઘર્ષને પણ વધારી શકે છે. આ ઉપરાંત રિપબ્લિકન પાર્ટીના ઘણા સભ્યોએ ગાઝામાં અમેરિકન સૈનિકો તહેનાત કરવાના વિચાર પર પણ શંકા વ્યક્ત કરી છે. તેમણે આ પગલાનો વિરોધ કર્યો છે.
અમેરિકાના સમર્થકોનું શું સ્ટેન્ડ છે?
ટ્રમ્પના ગાઝા પ્રસ્તાવને ઘણા મુખ્ય આરબ દેશોએ તરત જ નકારી કાઢ્યો છે. સાઉદી અરબ, જોર્ડન અને ઈજિપ્તે આ વિચારનો વિરોધ કરતા સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે, આ તેમના સમર્થન વિના શક્ય નથી. સાઉદી અરબે મધ્યરાત્રિએ આ નિવેદન જારી કર્યું. તેમણે એવું બતાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે કે, તેઓ ટ્રમ્પના પ્રસ્તાવની વિરુદ્ધ સંપૂર્ણપણે ઊભા છે.
જોકે, કેટલાક લોકોનું માનવું છે કે આરબ દેશો આખરે ટ્રમ્પના દબાણ સામે ઝૂકી શકે છે. છતાં આ પ્રસ્તાવનો તેમનો સખત વિરોધ તેને સંપૂર્ણપણે અશક્ય બનાવી દે છે. જો અમેરિકા એકપક્ષીય કાર્યવાહી કરે તો તે તેની પ્રાદેશિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય રાજદ્વારી સ્થિતિને ગંભીર નુકસાન પહોંચી શકે છે.
શું છે ટ્રમ્પનો ઈરાદો?
ટ્રમ્પના પહેલા નિવેદનમાં ગાઝાને એક શાનદાર સ્થળ ગણાવવામાં આવ્યું હતું. તેમના જમાઈ જેરેડ કુશનર પણ આવું જ વિચારે છે. તેમણે અગાઉ કહ્યું હતું કે, ગાઝાના દરિયાકાંઠાના વિસ્તારમાં મોટી સંભાવનાઓ છે. જો પેલેસ્ટિનિયનોને દૂર કરવામાં આવે તો આ એક સુંદર સ્થળ સાબિત થઈ શકે છે. જોકે, ટીકાકારોનું કહેવું છે કે આ વિચાર સંપૂર્ણપણે અવ્યવહારુ છે અને પેલેસ્ટિનિયનોના ઈતિહાસ અને સંસ્કૃતિને અવગણે છે.
શું ટ્રમ્પનો પ્રસ્તાવ નેતન્યાહૂની યોજનાનો હિસ્સો છે?
એ સત્ય છે કે, ઈઝરાયેલ ઘણીવાર ગાઝામાં હમાસના સંપૂર્ણ ખાતમાની વાત કરે છે. વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે ઈઝરાયેલના વાસ્તવિક લક્ષ્ય કંઈક બીજું છે. ઘણા લોકો માને છે કે ગાઝામાંથી પેલેસ્ટિનિયનોને હાંકી કાઢવાનો ટ્રમ્પનો પ્રસ્તાવ ઈઝરાયલની લાંબા ગાળાની યોજના સાથે મેળ ખાય છે, જેમાં ગાઝામાંથી પેલેસ્ટિનિયનોને હાંકી કાઢવા અને પ્રાદેશિક વિસ્તરણ સામેલ છે. જોકે, કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે ટ્રમ્પની યોજના દ્વારા ઈઝરાયેલ સંઘર્ષનો અંત લાવવાને બદલે માત્ર ગાઝાને ખાલી કરાવવા માગે છે, કારણ કે હમાસ અને પેલેસ્ટિનિયનોની પ્રતિરોધની ભાવના હજુ પણ મજબૂત છે.
ગાઝા પર કબ્જાના નિવેદન પર ચોતરફી વિવાદ
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે બુધવારે જણાવ્યું હતું કે, 'અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિએ પેલેસ્ટિનિયન એન્ક્લેવ પર યુએસના કબ્જા માટેના તેમના પ્રસ્તાવના ભાગ રૂપે ગાઝાપટ્ટીમાં દેશની સૈન્ય તૈનાત કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ નથી.' વ્હાઇટ હાઉસની આ ટિપ્પણી રિપબ્લિકન નેતા ટ્રમ્પની આશ્ચર્યજનક જાહેરાતના એક દિવસ બાદ આવી છે, આ મામલે ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે, 'અમેરિકા ગાઝા પર કબજો જમાવીને તેના રહેવાસીઓને કાયમી ધોરણે વસાવી લેશે.' તેમના નિવેદનની વૈશ્વિક નિંદા થઈ હતી.
યુએસએ ગાઝાના પુનર્નિર્માણમાં સામેલ થવું જોઈએ
વ્હાઇટ હાઉસના પ્રેસ સેક્રેટરી કેરોલિન લેવિટે પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે, 'રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ માને છે કે આ ક્ષેત્રમાં સ્થિરતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સે ગાઝાના પુનર્નિર્માણમાં સામેલ થવું જોઈએ. આનો અર્થ એ નથી કે ગાઝામાં જમીન પર સૈનિકોની તૈનાતી બાબતે નથી.'
ટ્રમ્પે આપ્યું હતું આ નિવેદન
અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે મંગલવારે વ્હાઈટ હાઉસમાં ઇઝરાયેલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેત્યાનહૂ સાથે મુલાકાત કરી હતી. ત્યારબાદ બંને નેતાઓએ એક સંયુક્ત પ્રેસ કોન્ફરન્સ યોજી હતી, જેમાં ટ્રમ્પે જાહેરાત કરી હતી કે ગાઝા પટ્ટીમાંથી પેલેસ્ટાઈનીઓને અન્ય જગ્યાએ ખસેડ્યા પછી યુદ્ધગ્રસ્ત પેલેસ્ટિનિયન પ્રદેશ પર કબજો કરવામાં આવશે. અમેરિકા તેનો વિકાસ કરશે અને તેના માલિકી હક જાળવી રાખશે. અમે ગાઝા પર લાંબા ગાળાની અમેરિકન માલિકીની કલ્પના કરી રહ્યા છીએ.'
ટ્રમ્પે ગાજા પર પોતાનો પ્રસ્તાવ કેમ આપ્યો
અમેરિકાના વિદેશ મંત્રી માર્કો રુબિયોએ બુધવારે કહ્યું કે, 'ટ્રમ્પે અમેરિકાને ગાઝાના પુનઃનિર્માણની જવાબદારી લેવાની ઓફર કરી છે. તેમણે ગાઝાને કાટમાળ અને વિનાશથી મુક્ત કરવા માટેનો એક પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે પુનર્નિર્માણ દરમિયાન લોકોને રહેવા માટે ક્યાંક જરૂર પડશે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે દરખાસ્તનો હેતુ પ્રતિકૂળ પગલાનો ન હતો અને તેની વિગતો પર હજુ પણ કામ કરવાની જરૂર છે.'
રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પના નિવેદનની સમગ્ર વિશ્વમાં સખત નિંદા કરવામાં આવી હતી, જ્યારે તેમના સમર્થકોએ આ જાહેરાતનું સમર્થન કર્યું હતું. મુસ્લિમ દેશોએ ટ્રમ્પના નિવેદનની નિંદા કરી હતી.
સંરક્ષણ સચિવ પીટ હેગસેથે કહ્યું કે, પેન્ટાગોન ગાઝા માટે તમામ વિકલ્પો પર વિચાર કરવા તૈયાર છે. તેમણે કહ્યું, 'રાષ્ટ્રપતિ બૉક્સની બહાર વિચારવા માટે તૈયાર છે, સમસ્યાઓ હલ કરવા માટે નવી અને અનન્ય, ગતિશીલ રીતો શોધી રહ્યા છે જે અઘરી લાગે છે. અમે તમામ વિકલ્પો પર વિચાર કરવા તૈયાર છીએ.'
