Last Update :
01 Mar 2025
US રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને યુક્રેનિયન રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમીર ઝેલેંસ્કી વચ્ચેના શબ્દયુદ્ધે દુનિયાને આશ્ચર્યચકિત કરી દીધી છે. ઝેલેંસ્કી અને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ કેમેરા સામે લડતા જોવા મળ્યા. જોકે આવી ચર્ચાઓ રાજદ્વારી દુનિયામાં થતી હોય છે, તે નેતાઓ વચ્ચે બંધ બારણે દ્વિપક્ષીય બેઠકો દરમિયાન થતી હોય છે, પરંતુ વ્હાઇટ હાઉસમાં જે બન્યું છે તેનાથી અમેરિકાના સાથી દેશોનો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના શાસનમાં વિશ્વાસ ડગમગી ગયો છે. ખાસ કરીને હવે આનાથી નાટો પર ગંભીર અસર પડી શકે છે. NATO એક લશ્કરી જોડાણ છે જેમાં અમેરિકા સૌથી મોટું યોગદાન આપનાર છે, અને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ તેમના પ્રથમ કાર્યકાળથી જ NATOને અમેરિકાના ભંડોળ અંગે આક્રમક રહ્યા છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
બીબીસીના ઇન્ટરનેશનલ અફેર્સ એડિટર જેરેમી બોવેને લખ્યું છે કે "ઓવલ ઓફિસ ઝઘડા પહેલા જ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને વોલોડીમીર ઝેલેંસ્કી વચ્ચેના સંબંધો તણાવપૂર્ણ હતા. રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે અગાઉ તેમને સરમુખત્યાર કહ્યા અને કહ્યું હતું કે યુક્રેને યુદ્ધ શરૂ કર્યું, જે જુઠ્ઠાણું છે." તેમણે કહ્યું કે "જો બાઈડને જે યુક્રેન-યુએસ ગઠબંધનને ભંડોળ પૂરું પાડ્યું હતું તે હવે ટુકડા થઈ રહ્યું છે." જેરેમી બોવેન માને છે કે યુક્રેન-યુએસ જોડાણનું તૂટવું એ NATOના યુરોપિયન સભ્યો અને યુએસ વચ્ચે મોટા સંકટનો સંકેત પણ આપે છે.
શું NATO કોઈ મોટા સંકટનો સામનો કરી રહ્યું છે?
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને ઝેલેંસ્કી વચ્ચેના વિવાદે યુરોપિયન દેશોને હચમચાવી નાખ્યા હશે. યુરોપની સુરક્ષા પ્રત્યે અમેરિકાની દાયકાઓથી ચાલી આવતી પ્રતિબદ્ધતા હવે પ્રશ્ન અને શંકાના દાયરામાં રહેશે. સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે શું રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ ભૂતપૂર્વ યુએસ રાષ્ટ્રપતિ હેરી ટ્રુમેન દ્વારા "1949માં આપેલા વચનને પૂર્ણ કરશે કે NATO સાથી પરના હુમલાને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ પરના હુમલા તરીકે ગણવામાં આવશે." યુરોપિયન દેશોના મનમાં સૌથી મોટી ચિંતા એ છે કે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન સાથે સંબંધો પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે વિરુદ્ધ દિશામાં દોડી રહ્યા છે અને આ માટે તેઓ યુક્રેન કે યુરોપની સુરક્ષા પર કોઈ ધ્યાન આપી રહ્યા નથી.
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે યુક્રેન પર સમજૂતી પર પહોંચવા માટે દબાણ કર્યું છે. સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે જો યુક્રેન સંમત નહીં થાય, તો અમેરિકા ત્યાંથી નીકળી જશે. તેમણે યુક્રેનને 'સમાધાન' કરવા હાકલ કરી છે અને તેમના શાંતિ પ્રસ્તાવમાં રશિયા સામેના યુએસ પ્રતિબંધો હટાવવાનો પણ સમાવેશ થાય છે. યુરોપિયન દેશોમાં અમેરિકા પ્રત્યે આટલો અવિશ્વાસ પહેલાં ક્યારેય નહોતો. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનો સૌથી મોટો ગુસ્સો એ છે કે ઝેલેંસ્કીએ રશિયાને કોઈપણ છૂટછાટ આપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. આ ઉપરાંત, ઝેલેંસ્કીએ યુક્રેનિયન દુર્લભ ખનિજ સંસાધનો પર ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે કરાર કરવાનો પણ ઇનકાર કર્યો હતો. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અમેરિકાએ અત્યાર સુધી યુક્રેનને આપેલી બધી મદદ પાછી મેળવવા માંગતા હતા અને આ માટે તેમનો પ્રયાસ યુક્રેનિયન ખનિજ સંપત્તિ માટે એક કરાર પર પહોંચવાનો હતો.
શું આપણે અમેરિકા પરથી વિશ્વાસ ગુમાવી દઈશું?
અમેરિકાની વિદેશ નીતિ માટે આ સૌથી મોટી કસોટી છે. યુક્રેનના લોકો માને છે કે તેમની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અસ્તિત્વના જોખમમાં છે અને જો પુતિનને રોકવામાં નહીં આવે તો તેઓ કોઈપણ હદ સુધી જશે. આ જ કારણ છે કે ઝેલેંસ્કી વારંવાર યુક્રેનની સુરક્ષાની ગેરંટી માંગી રહ્યા છે. પરંતુ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથેની મુલાકાત દરમિયાન, યુએસ ઉપરાષ્ટ્રપતિ જેડી વાન્સે દરમિયાનગીરી કરી અને દલીલ થઈ. રાજકીય નિરીક્ષકો તેને એક સુનિયોજિત લૂંટ ગણાવી રહ્યા છે જેમાં ઝેલેંસ્કીએ કાં તો અમેરિકાના કહેવા પ્રમાણે કરવું પડશે નહીંતર કટોકટી વધશે જેના માટે એકલા ઝેલેંસ્કી ને જવાબદાર અને દોષિત ઠેરવવામાં આવશે. જો ઝેલેંસ્કી અમેરિકન મદદ વિના પણ યુદ્ધ ચાલુ રાખવાનું નક્કી કરે છે, તો પ્રશ્ન એ થશે કે તે આ યુદ્ધ ક્યાં સુધી લડી શકશે? આવી સ્થિતિમાં, યુક્રેનના યુરોપિયન સાથીઓ પર દબાણ હશે કે તેઓ યુક્રેનને કેવી રીતે મદદ કરે છે? અને સૌથી મોટો પ્રશ્ન NATOનું ભવિષ્ય શું હશે? શું તે અસ્તિત્વમાં રહેશે?
