Last Update :
26 Jun 2025
ભારતીય અંતરિક્ષ યાત્રી ગ્રૂપ કેપ્ટન શુભાંશુ શુક્લા AXIOM-4 (Ax-4) મિશન હેઠળ સ્પેસએક્સ ડ્રેગન કેપ્સૂલ ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (ISS) પહોંચ્યું છે. આ ડ્રેગન કેપ્સૂલ નિશ્ચિત સમયની તુલનાએ 20 મિનિટ વહેલાં જ ડૉક પહોંચ્યું છે. ડોકીંગ પ્રક્રિયા શરૂ થઈ છે. 1-2 કલાક તપાસ થશે. જેમાં હવાનું પ્રેશર અને સ્થિરતાની ખાતરી કરવામાં આવશે. ત્યારબાદ ક્રૂ ISS માં પ્રવેશ કરશે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
આ અંતરિક્ષ યાન 28,000 કિમી પ્રતિ કલાકની સ્પીડે 418 કિમી ઊંચાઈ પર પૃથ્વીની પરિક્રમા કરી રહ્યા છે. લોન્ચિંગ બાદ લગભગ 26 કલાકની યાત્રા પૂરી થઈ ચૂકી છે. હવે તે અંતિમ ચરણમાં છે. યાનના ઓર્બિટલ મેન્યુવર્સ કરવામાં આવ્યા છે. જેથી ISSની કક્ષા સાથે સંરેખિત થઈ શકે.
અવકાશયાન 28,000 કિમી/કલાકની ઝડપે 418 કિમીની ઊંચાઈએ પૃથ્વીની પરિક્રમા કરી રહ્યું છે. લોન્ચ થયા પછી, તેણે લગભગ 26 કલાકની મુસાફરી પૂર્ણ કરી છે અને હવે તે અંતિમ તબક્કામાં છે. આ માટે, અવકાશયાને ISS ની ભ્રમણકક્ષા સાથે સંરેખિત થવા માટે અનેક ભ્રમણકક્ષાના દાવપેચ કર્યા છે.
ડ્રેગન કેપ્સ્યુલની ડોકિંગ પ્રક્રિયા
ડ્રેગન ISS સાથે કેપ્સ્યુલનું ડોકીંગ એક ઓટોમેટિક પ્રક્રિયા છે, પરંતુ શુભાંશુ અને કમાન્ડર પેગી વ્હિટસન તેનું નિરીક્ષણ કરશે. આ પ્રક્રિયા ચોકસાઈ અને સલામતી માટે રચાયેલ છે. તેને ચાર મુખ્ય તબક્કામાં સમજી શકાય છે...
રેન્ડેઝવસ: ડ્રેગન કેપ્સ્યુલ લોન્ચ થયાના 90 સેકન્ડ પછી એન્જિન ફાયરિંગ સાથે તેની ગતિ અને દિશાને સમાયોજિત કરે છે. બપોરે 2:33 વાગ્યે IST સુધીમાં, અવકાશયાન 400 મીટર નીચે અને 7 કિમી પાછળથી શરૂ થયું અને હવે 200 મીટર દૂર છે. સ્પેસએક્સ અને નાસા ગ્રાઉન્ડ કંટ્રોલર્સ અવકાશયાનની સિસ્ટમ્સ તપાસે છે.
નજીકનો અભિગમ: 200 મીટરના અંતરે, ડ્રેગન ISS સાથે સીધો સંપર્ક શરૂ કરે છે. આ તબક્કો 6 કલાક સુધી સલામત માર્ગ પર રહી શકે છે જેથી કોઈ જોખમ ન રહે.
અહીં લાઇવ ડોકીંગ જુઓ
https://twitter.com/NASA/status/1938152926930690383
અંતિમ અભિગમ(Final Approach): 20 મીટરના અંતરે, ડ્રેગન ISS ના હાર્મની મોડ્યુલના ડોકીંગ પોર્ટ સાથે પોતાને સચોટ રીતે ગોઠવવા માટે લેસર સેન્સર, કેમેરા અને GPS નો ઉપયોગ કરે છે. તે પ્રતિ સેકન્ડ થોડા સેન્ટિમીટરની ઝડપે આગળ વધે છે, જે અત્યંત ધીમી અને નિયંત્રિત ગતિ છે. શુભાંશુ આ સમય દરમિયાન અવકાશયાનની ગતિ, ભ્રમણકક્ષા અને સિસ્ટમો (જેમ કે એવિઓનિક્સ અને પ્રોપલ્શન) નું નિરીક્ષણ કરશે.
સોફ્ટ અને હાર્ડ કેપ્ચર(Soft and Hard Capture)
સોફ્ટ કેપ્ચર: મેગ્નેટિક ગ્રિપર્સ અવકાશયાનને ડોકીંગ પોર્ટ તરફ ખેંચે છે.
હાર્ડ કેપ્ચર: યાંત્રિક લેચ અને હૂક અવકાશયાનને સુરક્ષિત કરે છે. એક એન્ટિ-પ્રેશર સીલ બનાવવામાં આવે છે.
આ પછી 1-2 કલાકની તપાસ કરવામાં આવશે, જે હવાના લિકેજ અને દબાણ સ્થિરતાની પુષ્ટિ કરશે. આ પછી ક્રૂ ISS માં પ્રવેશ કરશે.
