Last Update :
07 May 2025
Operation Sindoor: પહેલગામ આતંકવાદી હુમલાનો બદલો લેવા માટે, ભારતે 'ઓપરેશન સિંદૂર' પાર પાડ્યું અને પાકિસ્તાનમાં 9 આતંકવાદી ઠેકાણાઓનો નાશ કર્યો. ભારતે પહેલીવાર મોટા પાયે ઉપયોગ કરેલા લોઇટરિંગ દારૂગોળાએ ઓપરેશન સિંદૂરની સફળતામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી છે. લોઇટરિંગ મ્યુનિશન એ એક પ્રકારનું ચોકસાઇવાળું હથિયાર છે, જે ગરુડની જેમ લક્ષ્ય પર ફરે છે અને તેના લક્ષ્યને ઓળખે છે અને તેનો નાશ કરે છે. આ હથિયારની મદદથી, ભારતીય સેના, વાયુસેના અને નૌકાદળે સંકલનમાં કામ કરીને આતંકવાદી ઠેકાણાઓ પર સંપૂર્ણ ચોકસાઈથી હુમલો કર્યો. આ સંકલિત પ્રયાસમાં, ત્રણેય દળોએ જૈશ-એ-મોહમ્મદ અને લશ્કર-એ-તૈયબાના ટોચના નેતાઓને નિશાન બનાવ્યા. ચાલો જાણીએ કે આ LM ટેકનોલોજી શું છે અને તે ભારતમાં આટલી મોટી સફળતા કેવી રીતે લાવી?
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
લોઇટરિંગ મ્યુનિશનનો ઉપયોગ શા માટે કરવામાં આવ્યો?
ભારતે ચોકસાઇપૂર્ણ હુમલો કરવા માટે છુટાછવાયા લોઇટરિંગ મ્યુનિશન તૈનાત કર્યા જેથી સંપૂર્ણ ખાતરી થાય અને ફક્ત આતંકવાદી લોન્ચ પેડ્સ ઓળખી કાઢવામાં આવે અને તેનો નાશ કરવામાં આવે. હુમલાઓ માટેની સૂચનાઓ ભારતીય ગુપ્તચર એજન્સીઓ દ્વારા આપવામાં આવી હતી જેથી આ કામગીરી સંપૂર્ણપણે ભારતીય ભૂમિથી જ હાથ ધરવામાં આવે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, પસંદ કરાયેલા લક્ષ્યોમાં ખાસ કરીને જૈશ-એ-મોહમ્મદ અને લશ્કર-એ-તૈયબાના ટોચના નેતાઓનો સમાવેશ થાય છે, જેઓ મુખ્યત્વે ભારત વિરુદ્ધ આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ કરવા માટે જવાબદાર છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતીય વાયુસેના દ્વારા કરવામાં આવેલા ગુપ્ત માહિતી આધારિત હવાઈ હુમલામાં જૈશ-એ-મોહમ્મદના 4 કેમ્પ, લશ્કર-એ-તૈયબાના 3 ઠેકાણા અને હિઝબુલ મુજાહિદ્દીનના 2 ઠેકાણાનો નાશ કરવામાં આવ્યો હતો.
લોઇટરિંગ મ્યુનિશન શું છે?
લોઇટરિંગ દારૂગોળાને આત્મહત્યા અથવા કામિકાઝ ડ્રોન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ માનવરહિત હવાઈ શસ્ત્રો છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, ભારતના આ શસ્ત્રો દુશ્મન પર ગરુડની જેમ મંડરાતા રહે છે અને તેમને શોધીને નાશ કરે છે. તેમની ખાસિયત એ છે કે તેઓ પોતાના લક્ષ્ય ઉપર આકાશમાં ફરતા રહે છે અને આદેશ મળતાં જ દુશ્મનના ઠેકાણાનો નાશ કરે છે. ડ્રોન જેવા આ શસ્ત્રો થોડા સમય માટે આકાશમાં ફરતા રહે છે, તેથી જ તેમને 'લોઇટરિંગ' કહેવામાં આવે છે.
ચોકસાઈ માટે જાણીતા
લોઇટરિંગ દારૂગોળો તેમની ચોકસાઈ માટે જાણીતા છે. લોઇટરિંગ મ્યુનિશન અથવા આત્મઘાતી ડ્રોન કદ, પેલોડ અને વોરહેડમાં ભિન્ન હોઈ શકે છે. આ લોઇટરિંગ મ્યુનિશનનો એક જ વાર ઉપયોગમાં લેવાય છે, કારણ કે તે પોતાના લક્ષ્ય સાથે વિસ્ફોટ કરીને તેનો નાશ કરે છે. તે માનવ નિયંત્રણ હેઠળ અથવા સ્વચાલિત સ્થિતિમાં કાર્ય કરી શકે છે અને વિસ્ફોટકો લઈ જઈ શકે છે જે લક્ષ્યને અથડાતા જ વિસ્ફોટ થાય છે. તેની વિશેષતા એ છે કે તે પરંપરાગત મિસાઇલો કરતાં વધુ સુગમતા પ્રદાન કરે છે, કારણ કે તે હુમલો કરતા પહેલા લક્ષ્યની પુષ્ટિ કરી શકે છે અને બિનજરૂરી નુકસાન ઘટાડી શકે છે.
તેનો ઉપયોગ પહેલી વાર ક્યારે થયો?
લોઇટરિંગ દારૂગોળોનો ઉપયોગ સૌપ્રથમ 1980ના દાયકામાં થયો હતો, પરંતુ 1990 અને 2000ના દાયકામાં તેનો ઉપયોગ વધ્યો. આ ડ્રોનનો ઉપયોગ યમન, ઇરાક, સીરિયા અને યુક્રેનના યુદ્ધોમાં મોટા પાયે થયો છે.
આ લોઇટરિંગ મ્યુનિશનમાં શું ખાસ છે?
સચોટ લક્ષ્ય: તેઓ ચોક્કસ ચોકસાઈ સાથે તેમના લક્ષ્ય પર હુમલો કરે છે.
ન્યૂનતમ નુકસાન: નાગરિકો અથવા આસપાસના વિસ્તારોને નુકસાન પહોંચાડતું નથી.
રીઅલ-ટાઇમ કંટ્રોલ: આને ઓપરેટર દ્વારા સીધા નિયંત્રિત કરી શકાય છે અથવા સ્વાયત્ત રીતે પણ કાર્ય કરી શકે છે.
કોઈ જોખમ નથી: કોઈપણ સૈનિકના મૃત્યુનું જોખમ નથી. આ ખસેડતી વખતે પણ દુશ્મનને મારી શકે છે.
ઓછી કિંમત: પરંપરાગત મિસાઇલોની તુલનામાં તેની કિંમત ઓછી છે.
