Last Update :
25 Apr 2025
મેલેરિયા એ મચ્છરજન્ય ગંભીર રોગ છે જે પ્લાઝમોડિયમ પરોપજીવીથી થાય છે. આ રોગ વિશ્વભરમાં લાખો લોકોને અસર કરે છે. તેથી આ રોગ વિશે સાચી માહિતી હોવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. લોકોને આ વિશે જાગૃત કરવા માટે દર વર્ષે 25 એપ્રિલે વિશ્વ મેલેરિયા દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
મેલેરિયાના લક્ષણો ઘણીવાર ફ્લૂ જેવા હોય છે, જેના કારણે લોકો તેને ગંભીરતાથી લેતા નથી. પરંતુ તેના લક્ષણોને અવગણવાથી જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે. તેથી મેલેરિયાના શરૂઆતના લક્ષણો ઓળખવા અને તાત્કાલિક સારવાર મેળવવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
મેલેરિયાના લક્ષણો
ખૂબ તાવ અને શરદી
મેલેરિયાનું સૌથી સામાન્ય લક્ષણ અચાનક ખૂબ જ તાવ આવે છે જે ધ્રુજારી અને ઠંડીથી શરૂ થાય છે. આ તાવ થોડા કલાકો સુધી રહે છે અને પછી ઓછો થઈ જાય છે, પરંતુ 24 થી 48 કલાક પછી ફરી આવી શકે છે.
માથાનો દુખાવો અને સ્નાયુઓમાં દુખાવો
મેલેરિયાથી પીડિત વ્યક્તિને તીવ્ર માથાનો દુખાવો, શરીરમાં દુખાવો અને સાંધામાં જડતાનો અનુભવ થઈ શકે છે. આ લક્ષણ ઘણીવાર અવગણવામાં આવે છે કારણ કે તે વાયરલ તાવ જેવું જ હોય છે.
ઉલટી અને ઉબકા
જ્યારે મેલેરિયાના પરોપજીવી શરીરમાં ફેલાય છે, ત્યારે પાચનતંત્ર પ્રભાવિત થાય છે, જેના કારણે ઉબકા, ઉલટી અને ભૂખ ન લાગવી જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
થાક અને નબળાઈ
મેલેરિયાને કારણે શરીરમાં લાલ રક્તકણો નાશ પામવા લાગે છે, જે એનિમિયાનું કારણ બની શકે છે. આનાથી દર્દીઓને વધુ થાક, ચક્કર અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ શકે છે.
કમળો
ગંભીર કિસ્સાઓમાં મેલેરિયા લીવરને અસર કરી શકે છે, જેના કારણે ત્વચા અને આંખો પીળી પડી શકે છે. આ એક ગંભીર સંકેત છે અને તાત્કાલિક તબીબી સહાયની જરૂર છે.
આંચકી અથવા કોમામાં જવું
પ્લાઝમોડિયમ ફાલ્સીપેરમ નામના પરોપજીવીને કારણે થતો મેલેરિયા ખૂબ જ ખતરનાક હોય છે. તે મગજ સુધી પહોંચી શકે છે અને સેરેબ્રલ મેલેરિયાનું કારણ બની શકે છે, જેમાં દર્દીને આંચકી આવી શકે છે અથવા કોમામાં પણ જઈ શકે છે.
મેલેરિયાના લક્ષણો દેખાય તો શું કરવું?
તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો અને રક્ત પરીક્ષણ કરાવો.
મેલેરિયાના કિસ્સામાં આપવામાં આવતી દવાઓ નિયમિતપણે લો.
ડિહાઇડ્રેશન ટાળવા માટે પુષ્કળ પાણી પીવો.
મચ્છરદાનીનો ઉપયોગ કરો અને મચ્છરોથી પોતાને બચાવવા માટે પગલાં લો.
