Last Update :
01 Jun 2025
માતા માટે તેના ગર્ભમાં રહેલા બાળકને દુનિયામાં લાવવું એ ખૂબ જ સુંદર લાગણી છે. જો કે, આ પ્રક્રિયા માતા અને બાળક બંને માટે શારીરિક અને ભાવનાત્મક રીતે ખૂબ જ પડકારજનક છે. આનું કારણ એ છે કે સામાન્ય ડિલિવરી દરમિયાન સ્ત્રીઓને પ્રસૂતિ પીડા શરૂ થાય ત્યારથી બાળકના જન્મ સુધી ઘણી પીડા થાય છે. આવી સ્થિતિમાં જો તમે આ પ્રશ્નનો જવાબ જાણવા માંગતા હો કે સ્ત્રીઓને ડિલિવરી દરમિયાન આટલો દુખાવો કેમ થાય છે, અહીં જાણો તેનો જવાબ...
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
પ્રસૂતિ દરમિયાન સ્ત્રીઓમાં દુખાવાના કારણો
ગર્ભાશયનું સંકોચન
પ્રસૂતિ દરમિયાન ગર્ભાશયના સ્નાયુઓ વારંવાર સંકોચાય છે અને ઢીલા પડે છે. આ સંકોચન ખૂબ જ તીવ્ર હોય છે, જેના કારણે સ્ત્રીને પેટમાં દુખાવો અને કમરમાં ખેંચાણ અનુભવી શકાય છે.
ગર્ભાશયનું મુખ ફેલાવવું
બાળજન્મ દરમિયાન ગર્ભાશયનું મુખ પહોળું થવું પડે છે, સામાન્ય રીતે તે લગભગ 10 સેન્ટિમીટર સુધી પહોળું થાય છે. આ પ્રક્રિયા ખૂબ જ પીડાદાયક હોઈ શકે છે, કારણ કે જ્યારે આવું થાય છે ત્યારે ગર્ભાશયની આસપાસની ચેતાઓ દબાણ અને ખેંચાણ અનુભવે છે.
યોનિમાર્ગના હાડકાં પર દબાણ
જેમ જેમ બાળક જન્મ માટે નીચે ઉતરે છે, તેમ તેમ પેલ્વિક અને યોનિમાર્ગના હાડકાં અને ચેતાઓ પર દબાણ આવે છે. આ દબાણ તીવ્ર પીડા અને બળતરા પેદા કરી શકે છે, ખાસ કરીને જ્યારે બાળકનું માથું બહાર આવી રહ્યું હોય.
સ્નાયુઓમાં ખેંચાણ
ડિલિવરી દરમિયાન યોનિ અને આસપાસના પેશીઓ બાળક માટે રસ્તો બનાવવા માટે ખેંચાય છે. આ ખેંચાણ પણ પીડાનું મુખ્ય કારણ બની શકે છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં પેરીનિયમ (યોનિ અને મળ વચ્ચેનો વિસ્તાર)માં ચીરો બનાવવામાં આવે છે, જે પીડાને વધુ વધારી શકે છે.
હોર્મોનલ અને નર્વસ સિસ્ટમની ભૂમિકા
ડિલિવરી દરમિયાન ઓક્સીટોસિન જેવા હોર્મોન્સ ગર્ભાશયના સંકોચનને પ્રોત્સાહન આપે છે, જે મગજને પીડા સંકેતો મોકલે છે. આવી સ્થિતિમાં જો માતા પહેલાથી જ તણાવમાં હોય તો નર્વસ સિસ્ટમ આ પીડાને વધુ વધારી શકે છે.
મનોવૈજ્ઞાનિક પરિબળો
ડિલિવરી દરમિયાન ભય, ચિંતા અથવા તણાવ પીડાની તીવ્રતામાં વધારો કરી શકે છે.
વ્યક્તિગત શરીરરચના
દરેક સ્ત્રીનું શરીરરચના અલગ હોય છે. પેલ્વિસની શરીરરચના બાળકનું કદ અથવા તેની સ્થિતિ પણ પીડાને અસર કરી શકે છે.
પીડાને નિયંત્રિત કરવાની રીતો
-ઊંડા શ્વાસ લેવાની તકનીકો પીડા ઘટાડી શકે છે.
- ગરમ પાણીમાં પ્રસૂતિ પીડામાં રાહત આપી શકે છે.
-પ્રસૂતિ પહેલાના વર્ગો અને ધ્યાન પીડા સહન કરવાની ક્ષમતામાં વધારો કરી શકે છે.
