Last Update :
07 Jul 2025
હિન્દુ ધર્મના મુખ્ય ગ્રંથોમાંનું એક, ગરુડ પુરાણ, મૃત્યુ પછી આત્માને મળતા ફળ અને સજાઓનું વિગતવાર વર્ણન કરે છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે જે વ્યક્તિ પોતાના જીવનમાં પાપ કરે છે તેને મૃત્યુ પછી નરકમાં મોકલવામાં આવે છે. ગરુડ પુરાણ અનુસાર, 36 પ્રકારના નરક છે, જ્યાં આત્માને તેના પાપો અનુસાર વિવિધ ભયંકર યાતનાઓ આપવામાં આવે છે.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
દરેક નરક એક ચોક્કસ પ્રકારના પાપ માટે નક્કી કરવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ, આત્માને કયા પાપ માટે કયા નરકમાં મોકલવામાં આવે છે અને ત્યાં શું સજા આપવામાં આવે છે:
ગરુડ પુરાણમાં વર્ણવેલ 36 નરક અને તેમની સજા
તામિસ્ત્ર નરક: પત્ની કે પૈસા માટે છેતરપિંડી કરનારા લોકોને અંધારા નરકમાં મૂકવામાં આવે છે.
અંધાતમિસ્ત્ર નરક: જે લોકો અન્ય સ્ત્રીઓ સાથે સંબંધ ધરાવે છે તેમને ભૂખ અને તરસથી ત્રાસ આપવામાં આવે છે.
રૌરવ નરક: જે લોકો નિર્દોષોને હેરાન કરે છે તેમને ઝેરી સાપ કરડે છે.
મહારૌરવ નરક: જે લોકો બીજાઓને બાળે છે અને ખાય છે તેઓને આગમાં બાળી નાખવામાં આવે છે.
કાકોલુક નરક: જે લોકો અત્યાચાર કરે છે તેમને કાગડા અને ઘુવડ ચૂંટી કાઢે છે.
કુટશલમાલી નરક: જે લોકો જૂઠું બોલે છે તેમને કાંટાવાળા ઝાડ પર લટકાવવામાં આવે છે.
અંધકૂપ નરક: જે લોકો પોતાના જ્ઞાનનો ગર્વ કરે છે તેમને આંધળા કૂવામાં ફેંકી દેવામાં આવે છે.
અવિચી નરક: જે લોકો ધર્મનો દ્રોહ કરે છે તેમને સળગતા પર્વત પરથી નીચે ફેંકી દેવામાં આવે છે.
તપ્તાસૂરીમી નરક: જે લોકો ભ્રૂણહત્યા કરે છે તેમને ગરમ સોયથી ચૂંટી કાઢવામાં આવે છે.
સંહત નરક: જે લોકો જમીન હડપ કરે છે તેમને તેમના શરીર ફાડીને સજા કરવામાં આવે છે.
વત્સનાર નરક: બળાત્કારીઓને સળગતા લોખંડથી સજા કરવામાં આવે છે.
સુઘોરમા નરક: જે લોકો અન્યાય કરે છે તેમને ઉકળતા તેલમાં ફેંકી દેવામાં આવે છે.
મહાપાટક નરક: જે લોકો પોતાના ગુરુ સાથે દ્રોહ કરે છે તેમને જંતુઓ ખાઈ જાય છે.
ક્રીમિક નરક: જે લોકો પ્રાણીઓને મારે છે તેમને જંતુઓ કરડે છે.
લોહશંકુ નરક: જે લોકો નિર્દોષ લોકોને મારે છે તેમને લોખંડના ખીલાથી બાંધવામાં આવે છે.
રક્ષકભોજન નરક: ઝેર આપીને હત્યા કરનારાઓને ઝેરી ખોરાક આપવામાં આવે છે.
શાલ્મલી નરક: ખોટી જુબાની આપનારાઓને કાંટાવાળા ઝાડ પર ચઢવા માટે મજબૂર કરવામાં આવે છે.
શ્રાવભોજ્ય નરક: બીજાનો ખોરાક ખાનારાઓને કૂતરાઓ ફાડી નાખે છે.
સરમયદાન નરક: અનૈતિકતા કરનારાઓને કૂતરાઓ ખાય છે.
આસનપાન નરક: દારૂ પીનારાઓને ઝેરી પ્રવાહી પીવા માટે આપવામાં આવે છે.
લાલભોજન નરક: બ્રાહ્મણ ખોરાકનું અપમાન કરનારાઓને માંસ આપવામાં આવે છે.
સૂચવત નરક: પવિત્રતાનો અનાદર કરનારાઓને મળમાં ડુબાડવામાં આવે છે.
પ્રપાતન નરક: વ્યભિચાર કરનારાઓને પર્વત નીચે ફેંકી દેવામાં આવે છે.
વૈતરણી નરક: દાન ન કરનારાઓને ગંદી નદી પાર કરાવવામાં આવે છે.
પાયુ નરક: ચોરી કરનારાઓને મળમાં ફેંકી દેવામાં આવે છે.
નિર્ભક્ષણ નરક: ખોટી નિંદા કરનારાઓને અડધા ફાડી નાખવામાં આવે છે.
વિધીર્ણ નરક: ધર્મનો વિરોધ કરનારાઓના અંગો ભાંગી નાખવામાં આવે છે.
તપ્તલોહમાયા નરક: દંભીઓને ગરમ લોખંડમાં બાળવામાં આવે છે.
સંધાન નરક: નિંદા કરનારાઓને નખથી ખંજવાળવામાં આવે છે.
કાલસૂત્ર નરક: સમય બગાડનારાઓને આગ પર ચાલવા માટે બનાવવામાં આવે છે.
શુક્રામુખ નરક: સ્ત્રીઓનું અપમાન કરનારાઓને ભૂંડો ફાડી નાખે છે.
અંધતોમિસ્ત્ર નરક: ગપસપ કરનારાઓને અંધારામાં ત્રાસ આપવામાં આવે છે.
તપ્તકુંભ નરક: પાપીઓને ઉકળતા લોખંડના વાસણમાં નાખવામાં આવે છે.
ખરભોજન નરક: હિંસા દ્વારા કમાયેલ ખોરાક ખાય છે તેમને ખાવા માટે કાંટા આપવામાં આવે છે.
શુલાપ્રોત નરક: અન્યાય કરનારાઓને કાંટાથી બાંધવામાં આવે છે.
પ્રભંજન નરક: બીજાઓની આજીવિકા છીનવી લેનારાઓને જોરદાર તોફાનમાં ઉડાડી દેવામાં આવે છે.
પુનર્જન્મનો સિદ્ધાંત અને ૮૪ લાખ પ્રજાતિઓ
ગરુડ પુરાણમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે મનુષ્ય માત્ર નરકની યાતનાનો સામનો કરતો નથી, પરંતુ તેને ૮૪ લાખ પ્રજાતિઓમાં વારંવાર જન્મ લેવો પડે છે - જેમ કે પ્રાણીઓ, પક્ષીઓ, જંતુઓ, જળચર પ્રાણીઓ, છોડ વગેરે. આ જન્મોને આત્મા માટે એક પ્રકારની સજા તરીકે પણ ગણવામાં આવે છે.
નોંધ:- આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે - પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. GSTV આની પુષ્ટિ નથી કરતું. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.
