Last Update :
05 Feb 2025
મહાકુંભ હિન્દુ ધર્મના એક ખાસ ધાર્મિક તહેવાર તરીકે ઓળખાય છે. મહાકુંભ દર 12 વર્ષે યોજવામાં આવે છે. મહાકુંભ ભારતની ચાર પવિત્ર નદીઓના સંગમ પર યોજાય છે - પ્રયાગરાજ ખાતે ગંગા નદી, હરિદ્વાર ખાતે ગંગા નદી, ઉજ્જૈનમાં શિપ્રા નદી અને નાસિક ખાતે ગોદાવરી નદી.
GSTVની એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરો
આ વખતે પ્રયાગરાજમાં મહાકુંભ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
આ વખતે મહાકુંભમાં ફક્ત ત્રણ અમૃત સ્નાન (શાહી સ્નાન) માન્ય રહ્યા. મહાકુંભનું ત્રીજું અને છેલ્લું અમૃત સ્નાન ૩ ફેબ્રુઆરી એટલે કે વસંત પંચમીના રોજ સમાપ્ત થયું છે. વસંત પંચમીના દિવસે, અખાડાઓ સહિત લાખો ભક્તોએ અમૃત સ્નાન કર્યું.
હવે લોકોમાં શંકા છે કે આ વખતે ફક્ત ત્રણ જ અમૃત સ્નાન કેમ છે? મહાકુંભમાં માઘ પૂર્ણિમા અને મહાશિવરાત્રીના રોજ યોજાનારા આગામી સ્નાનને અમૃત સ્નાનની શ્રેણીમાં કેમ સમાવવામાં આવતા નથી?
મહાકુંભ સ્નાનનું મહત્ત્વ
મહાકુંભ દરમિયાન સ્નાન માત્ર ધાર્મિક દ્રષ્ટિકોણથી જ નહીં પરંતુ આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિકોણથી પણ વિશેષ મહત્ત્વ ધરાવે છે. મહાકુંભમાં સ્નાનનું મહત્ત્વ એટલું બધું છે કે આ સમય દરમિયાન, સંતો અને અન્ય ભક્તો સંગમમાં સ્નાન કરવાની સાથે વિવિધ ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લે છે અને આધ્યાત્મિક શાંતિ અને આધ્યાત્મિક અનુભવ પ્રાપ્ત કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મહાકુંભમાં લેવામાં આવતું પવિત્ર સ્નાન માત્ર જીવનને પાપોથી મુક્ત કરતું નથી પરંતુ આત્માને પણ શુદ્ધ કરે છે.
ગ્રહો અને નક્ષત્રો શું કહે છે?
મહાકુંભમાં આયોજિત અમૃત સ્નાન ગ્રહો અને નક્ષત્રોને ધ્યાનમાં રાખીને નક્કી કરવામાં આવે છે. જ્યોતિષ ગણતરીઓ અનુસાર, જ્યારે સૂર્ય મકર રાશિમાં હોય અને ગુરુ વૃષભ રાશિમાં હોય ત્યારે અમૃત સ્નાન (શાહી સ્નાન) માન્ય રહે છે. મકરસંક્રાંતિ, મૌની અમાવસ્યા અને વસંત પંચમીની તિથિઓએ ગુરુ વૃષભ રાશિમાં હતા અને સૂર્યદેવ મકર રાશિમાં હતા.
બીજી બાજુ, માઘ પૂર્ણિમાના દિવસે, દેવગુરુ ગુરુ વૃષભ રાશિમાં રહેશે પરંતુ સૂર્ય દેવ કુંભ રાશિમાં ગોચર કરશે. તેથી, માઘી પૂર્ણિમાના દિવસે લેવાયેલા સ્નાનને અમૃત સ્નાન ગણવામાં આવશે નહીં અને તેને સામાન્ય સ્નાન ગણવામાં આવશે. તેવી જ રીતે, જો મહાશિવરાત્રી પર સૂર્ય કુંભ રાશિમાં રહે છે, તો આ દિવસે કરવામાં આવેલ સ્નાન પણ અમૃત સ્નાન કહેવાશે નહીં
જોકે, માઘી પૂર્ણિમા અને મહાશિવરાત્રી સ્નાનનું પણ સમાન મહત્ત્વછે, મહાકુંભ 26 ફેબ્રુઆરીએ મહાશિવરાત્રી સ્નાન સાથે સમાપ્ત થશે.
મહાકુંભના આગામી સ્નાનની તારીખો
12 ફેબ્રુઆરી (બુધવાર) - સ્નાન, માઘી પૂર્ણિમા
26 ફેબ્રુઆરી (બુધવાર) - સ્નાન, મહાશિવરાત્રી
નોંધ:- આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી વિવિધ સ્રોતો જેવા કે - પંચાંગો/ ઉપદેશો/ ધાર્મિક માન્યતાઓ/જ્યોતિષીઓ/ શાસ્ત્રોમાંથી સંકલિત કરવામાં આવી છે અને તમને પ્રસારિત કરવામાં આવી છે. અમારો હેતુ માત્ર માહિતી પૂરી પાડવાનો છે. GSTV આની પુષ્ટિ નથી કરતું. તેના માટે કોઈ નિષ્ણાતનું માર્ગદર્શન લેવું.
